ÖĞRENCİLERİN DUYGUSAL ZEKÂ DÜZEYLERİYLE AKADEMİK BAŞARILARI ARASINDAKİ İLİŞKİNİN ANALİZİ

Duygusal zekâ kavramı, son yıllarda insan davranışlarının açıklanmasında araştırmacıların yoğun ilgisini çekmiştir. Bu araştırmanın temel amacı, lise öğrencilerinin duygusal zekâ düzeyleri ile akademik başarıları arasındaki ilişkiyi analiz etmektir. Araştırmanın evrenini Karaman İli oluştururken; örneklemini Karaman Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği Fen Lisesi, Karaman Bifa Anadolu Lisesi ile Karaman Temizel Ünlü Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi’nden toplam 563 öğrenci oluşturmaktadır. Öğrencilerin duygusal zekâ düzeylerini belirlemek için Reuven Bar-On tarafından geliştirilen Duygusal Zekâ Envanteri, öğrencilerin akademik başarılarını tespit etmek için ise genel ağırlıklı not ortalaması kullanılmıştır. Yapılan analizlerde T testi, tek yönlü varyans analizi (ANOVA) ve korelasyon teknikleri kullanılmıştır. İstatistiksel anlamlılık düzeyi p<0,05 olarak kabul edilmiştir. Araştırma bulgularından bazıları şu şekilde özetlenebilir. Genel ağırlıklı puan ortalaması yüksek olan öğrencilerin duygusal zekâ düzeyleri de yüksek bulunmuştur. Fen Lisesi öğrencilerinin duygusal zekâ düzeylerin Anadolu Lisesi öğrencilerinkinden, Anadolu Lisesi öğrencilerinin de Meslek Lisesi öğrencilerinkinden daha yüksek olduğu, ayrıca bu farkın Fen Lisesi ile Anadolu Lisesi öğrencilerinin lehine olduğu bulgularına ulaşılmıştır. Ayrıca, kız öğrencilerin duygusal zekâ düzeylerinin de erkek öğrencilerin duygusal zekâ düzeylerinden daha yüksek bulunmuştur.
Anahtar Kelimeler:

Duygu, Duygusal Zekâ

___

  • Acar, F.T. (2001). Duygusal zekâ yeteneklerinin göreve yönelik ve insana yönelik liderlik davranışları ile ilişkisi: Banka şube müdürleri üzerine bir alan araştırması. Yayınlanmamış Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
  • Aslan ve Özata, (2008). Duygusal zekâ ve tükenmişlik düzeyleri arasındaki ilişkilerin araştırılması: Sağlık çalışanları örneği. Erciyes Üniversitesi İİBF Dergisi, 30:77–97.
  • Aşan, Ö., Özyer, K. (2003). Duygusal zekâya etki eden demografik faktörlerin saptanmasına yönelik ampirik bir çalışma. Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 21(1):151-167.
  • Ataman, A. B. (2008). Üstün yetenekli çocuklarda aile ortamının bazı demografik değişkenler açısından incelenmesi: İstanbul bilsem örneği. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
  • Baba. H. (2012). Beden eğitimi ve spor yüksekokulundaki öğrencilerin kinestetik ve duygusal zekâlarının, iç-dış kontrol odaklarının akademik başarılarına etkisi. CBÜ Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, Ankara.
  • Barkhordari M ve Rostambeygi P. (2013). Emotional intelligence in nursing students. Journal of Advances in Medical Education & Professionalism. http://jamp.sums.ac.ir/index.php/JAMP/article/ view/47.1(12):46-50.
  • Bar-On, R., Brown, J., Kirkcaldy, B. And Thome, R. (2000). Emotional Expression and İmplications for Occupational Stress; An Application of the Emotional Quotient Inventory (EQ-I), Personality and Individual Differences, 28, 1107-1118. Doi: 10. 1016/S0191-8869(99)00160-9.
  • Büyüköztürk, Ş., Akgün, Ö.E., Karadeniz, Ş., Demirel, F., Kılıç, E. (2014). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Pegem Akademi Yayıncılık, Ankara, 342s.
  • Ciarrochi, Chan and Caputi (2000). A Critical Evaluation of The Emotional Costruct. Personality and Individual Differences, 28:(3), p.p.539-561.
  • Dağlı, Meryem E. (2006). Ergenlikte zekâ bölümü, duygusal zekâ ve akademik başarı arasındaki ilişki. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Mersin Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Mersin.
  • Erdoğdu, M.Y. (2008). Duygusal Zekânın Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, Kış-2008 C.7 S.23 (62-76).
  • Fırat Kılıç, H., Çağlıyan, S., Sucu Dağ, G. (2017). Hemşirelik öğrencilerinin duygusal zekâ düzeyleri ve etkileyen faktörler. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi;14 (4): 275-282 281.
  • Goleman, Daniel (2007).Duygusal Zeka Neden IQ’dan Daha Önemlidir?. (Çev. Banu Seçkin Yüksel), 31. Baskı, Varlık Yayınları, İstanbul.
  • Göçet, E. (2006). Üniversite öğrencilerinin duygusal zekâ düzeyleri ile stresle başa çıkma tutumları arasındaki ilişki. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya.
  • Güler, Ayşe (2006). İlköğretim Okullarında Görev Yapan Öğretmenlerin Duygusal Zekâ Düzeyleri ile Problem Çözme Becerileri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
  • Harrod, ve Scheer, (2005). An Exploration of Adolescent Emotional Intelligence in Relation to Demographic Characteristics Adolescence. http://findarticles.com/p/articles/mi m2248/is 159 40/ai n15950403/pg 2/?tag=mantle skin;content (02.04.2019).
  • Hemmati. T, Mills. J. F ve Croner. D.G. (2004). The Validity Of The Bar-On Emotional İntelligence Quotient in an Offender Population. Canada. İsmen, E (2001a). Duygusal zekâ ve problem çözme. M.Ü. Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 13: 111–124.
  • Kalaycı, Ş. (2008). SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri, (3. Baskı). Asıl Yayınevi, Ankara.
  • Karasar, N. (2012). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Nobel Yayıncılık, Ankara.
  • Kavcar, B. (2011). Duygusal zekâ ile akademik başarı ve bazı demografik değişkenlerin ilişkileri: Bir devlet üniversitesi örneği. Yüksek lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Ankara.
  • Kenarlı, Ö. (2007). Duygusal zekâ-akademik başarı etkileşimine ilişkin öğrenci görüşlerinin değerlendirilmesi, Dicle Üniversitesi örneği. Yüksek Lisans Tezi, Dicle Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Diyarbakır.
  • Köksal, Ayça (2003). Ergenlerde Duygusal Zekâ ile Karar Verme Stratejileri Arasındaki İlişki. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
  • Mayer, Caruso ve Salovey, (1999). Emotional Intelligence Meets Traditional Standards for an Intelligence. 27(4), 267-298. 3. Kurum yazarlı kitap.
  • Erdoğdu, Y. ve Kenarlı, Ö. (2008). Duygusal Zekâ ile Akademik Başarı Arasındaki İlişki” , sayı:178, Bahar, (297-310). Ankara.
  • Newsome, S., Day, A. L. ve Catano, V. M. (2000). Assessing the Predictive Validity of Emotional Intelligence. Personality and Individual Differences, 29, 1005-1016.
  • O’Connor R. M. Jr. ve Little, I. S. (2002). Revisiting the Predictive Validity of Emotional Intelligence: Self-Report Versus Ability-Based Measures. Personality and Individual Differences, 35, 1893-1902.
  • Öztürk, A (2006). Okul öncesi öğretmenlerinin duygusal zekâ yetenekleri iş doyumları ve tükenmişlik düzeylerinin bazı değişkenler açısından karşılaştırmalı olarak incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü. Konya.
  • Parker, James, D.,A. ve diğerleri (2004). Emotional Intelligence and Academic Success: Examining the Transition from High School to University. Personality and Individual Differences, 36, 163-172.
  • Schutte, Nicola, S. ve diğerleri (1998). Development and Validation of a Measure of Emotional Intelligence. Personality and Individual Differences, 25, 167-177.
  • Seyis, S. (2011). Ortaöğretim öğrencilerinin motivasyonları ve duygusal zekâları ile akademik başarıları arasındaki ilişki. Yüksek lisans Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.
  • Sutarso, Pudjati (1998). Gender Differences on the Emotional Intelligence Inventory (EQI). Unpublished doktorate thesis. Department of Educational Research in the Graduate School of the University of Alabama, Tuscaloosa, Alabama.
  • Szuberla, A., L.(2005). Emotional Intelligence and School Success. Unpublished doktorate thesis, Walden University, ABD.
  • Taş, H. ve Minaz, M. B. (2019). An Investigation into Examination-Type Preferences of Primary School Students in Relation to Various Variables. Eurasian Journal of Educational Research (81), 79-98.
  • Tas, H. ve Minaz, M.B. (2019). The Impact of Biography-based Values Education on 4th Grade Elementary School Students' Attitudes towards Tolerance Value. International Journal of Progressive Education, 15(2), 118-139.
  • Taş, H. ve Minaz, M. B. (2019). Yeni ilkokul 4. sınıf Türkçe dersi öğretim programının programın ögeleri bağlamında öğretmen görüşlerine göre değerlendirilmesi. Journal of Human Sciences, 16(2), 428-446.
  • Taşkın, A. K. (2008). Beden eğitimi öğrencilerinde duygusal zekâ düzeylerinin bazı değişkenlere göre incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Konya.
  • Taylı, A. (2010). Kişilerarası İlişkiler ve İletişimde Duygusal Zekâ, Âlim Kaya (Ed.).Kişilerarası İlişkiler ve Etkili İletişim. 1. Baskı içinde (253-282), Pegem Akademi, Ankara.
  • Titrek, O. (2007). IQ’dan EQ’ya Duyguları Zekice Yönetmek. 1. Basım, Pegem A Yayıncılık, Ankara.
  • Tufan. Ş. (2011). Geliştirilen duygusal zekâ eğitimi programının ortaöğretim dokuzuncu sınıf öğrencilerinin duygusal zekâ düzeylerine etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Ankara.
  • Ümit, N. (2010). Ergenlerin duygusal zekâları ve saldırganlık düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • Üzel, D. ve Hangül. T. (2011). Duygusal Zekâ ve Akademik Başarı Arasındaki İlişki. X. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi, Balıkesir.
  • Wurf. G & Croft-Piggin. L (2014). Predicting The Academic Achievement Of First-Year, Pre-Service Teachers: The Role Of Engagement, Motivation And Emotional intelligence. Journal of Teacher Education.Australia. Asia-Pacific Yılmaz, M. ve Şahin, Ş. (2004). Okul öncesi öğretmen adaylarının duygusal zekâ düzeylerinin çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. XII. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı, 6-9 Temmuz İnönü Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Malatya.
  • Yılmaz, S. (2007). Duygusal zekâ ve akademik başarı arasındaki ilişki. Yüksek lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü. Erzurum.
Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi-Cover
  • ISSN: 1302-8944
  • Yayın Aralığı: Yılda 4 Sayı
  • Başlangıç: 2007
  • Yayıncı: BURDUR MEHMET AKİF ERSOY ÜNİVERSİTESİ
Sayıdaki Diğer Makaleler

KARİYER KARAR VERME GÜÇLÜĞÜNDE CİNSİYET FARKLILIKLARI: BİR META ANALİZ ÇALIŞMASI

Osman SÖNER

AYLA KUTLU’NUN ‘MERHABA SEVGİ’ ADLI ÇOCUK ROMANININ DEĞERLER EĞİTİMİ VE ON KÖK DEĞER AÇISINDAN İNCELENMESİ

Kenan BULUT

KENDİNE YÖNELİK BİLGELİK ALGISI ÖLÇEĞİ’NİN TÜRKÇE’YE UYARLANMASI: GEÇERLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI

Özden TURGUT, Serap NAZLI

YETİŞKİN BOŞANMAYA UYUM ÖLÇEĞİNİN GELİŞTİRİLMESİ

Serap NAZLI, Derya HALİSDEMİR, Hamide Deniz GÜLLEROĞLU, Semra KİYE

ULUSLARARASI ÖĞRENCİ BAŞARILARINI DEĞERLENDİRME PROGRAMI’NA (PISA) GÖRE TÜRKİYE’DEKİ ÖĞRENCİLERİN MATEMATİK BAŞARILARI İLE İLİŞKİLİ DEĞİŞKENLERİN İNCELENMESİ

Özlem OKATAN, Ekber TOMUL

ÖĞRENCİLERİN DUYGUSAL ZEKÂ DÜZEYLERİYLE AKADEMİK BAŞARILARI ARASINDAKİ İLİŞKİNİN ANALİZİ

Mehmet Ali İYİBAŞ, MEHMET ALİ AKIN

MÜZİK EĞİTİMİ ANABİLİM DALLARINDA GÖREVLİ PİYANO EĞİTİMCİLERİNİN ARTİKÜLASYON TEKNİKLERİNİN ÖĞRETİMİ İLE İLGİLİ GÖRÜŞLERİ

Ali Ulaş BAYIRLI, Gökay YILDIZ

MESLEK YÜKSEKOKULU ÖĞRETİM ELEMANLARININ UZAKTAN EĞİTİM SÜRECİNDE UYUMLARININ İNCELENMESİ: NİTEL BİR ARAŞTIRMA

Hasret ÖZTÜRK

ULUSLARARASI ÖRGÜTLER VE EĞİTİM: UNESCO VE UNICEF ÖRNEĞİ

Hüseyin YOLCU

SINIF ÖĞRETMENLERİNİN ÖZEL EĞİTİM ALANINDA KATILDIKLARI EĞİTİMLERE YÖNELİK GÖRÜŞLERİNİN VE ÖNERİLERİNİN İNCELENMESİ

Mahmut Serkan YAZICI, Fatma Gül UZUNER