İran ve Türkiye’de Eğitim Finansmanının Karşılaştırılması

Eğitim, günümüzde çeşitli uluslararası sözleşmeler, anayasalar ve yasalar tarafından devletleri yapmaları gereken çeşitli yükümlülüklerle bağlanmış olan bir sosyal hak olarak değerlendirilmektedir. Uluslararası sözleşmelerden birisi olan İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi’nin 26. maddesine göre, herkes eğitim hakkına sahiptir. Çocuk Hakları Sözleşmesi’ne göre de taraf devletler çocuğun eğitim hakkını kabul etmişlerdir. Uluslararası sözleşmelerin yanı sıra devletlerin anayasalarında ve çeşitli yasalarında eğitim hakları güvence altına alınmıştır. Yasal olarak güvence altına alınmış olmasına rağmen, yurttaşların eğitim haklarını kullanabilmeleri ülke içinde uygulanmakta olan eğitim politikaları ile özellikle de eğitim finansmanı ile ilişkili politikalarla ilişkilidir. Eğitim finansmanı, eğitime ayrılan kaynakların eğitimsel amaçlara ulaşmak üzere dağıtımını, bu dağıtım sürecinde yer alacak olan ve dağıtımdan etkilenecek olan öznelerin durumlarını  inceleyen disiplindir. Bu kaynakların dağıtımının etkin ve eşitlikçi şekilde yapılması, gerek kamu kaynaklarının doğru kullanımını gerekse yurttaşlarının eğitim hakkını kullanabilmesini sağlamaktadır. Eğitime ayrılan kaynakların dağılımı uluslararası düzlemde ülkelerin insani kalkınma düzeylerinin belirlenmesinde etkili olmaktadır. Bu araştırmada Türkiye ile benzer coğrafyada olan,  nüfus, kültür vb. birçok değişkene göre benzerlikleri bulunan ve ikisi de İnsan Hakları Evrensel Beyannamesini ve Çocuk Hakları Sözleşmesini kabul eden İran İslam Cumhuriyeti ile Türkiye’de eğitim finansmanı konusu karşılaştırmalı yöntemle incelenmiştir.

Comparison of Education Finance in İran and Turkey

Education is assessed as a social right that imposes an obligation to states with some international agreements, constitutions, and acts. Although it is guaranteed as legally, using the education rights of citizens are associated with the education policies, especially education finance policies, implementing in the country. The education finance is a discipline which researches the distribution of sources to education, the positions of the subjects of this distribution process, and the using the education rights of the subjects that are affected by this distribution process. Effective and equalized distribution of educational sources makes the proper using of public sources and accessing of citizens to education as a right. Also, the distribution of sources affects the human development levels of countries in the international platform. In this study, it is aimed to examine the education finance in Turkey and Islamic Republic of Iran that are in the similar geography and has similarities such as population and culture based on human development index parameters. According to results of study, the parameters of quality in education is related with the amount of allocations to education between other expenditures made by states and effective distribution of them.
Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi-Cover
  • ISSN: 1302-8944
  • Yayın Aralığı: Yılda 4 Sayı
  • Başlangıç: 2007
  • Yayıncı: BURDUR MEHMET AKİF ERSOY ÜNİVERSİTESİ
Sayıdaki Diğer Makaleler

OKUL ÖNCESİ DÖNEMDE AKRANLARIN SINIFLARINDAKİ ÖZEL GEREKSİNİMLİ ÖĞRENCİYİ TERCİH ETME DURUMLARI

Filiz KARADAĞ, Vesile YILDIZ DEMİRTAŞ, Alev GİRLİ

FEN ÖĞRETİMİNDE KARA KUTU DENEYİNİ İZLEYEN ÖĞRENCİLERİN ÇİZİM VE CANLANDIRMALARINDAKİ DETAYLAR

SUAT TÜRKOGUZ, Ali Günay BALIM, HURIYE DENIS ÇELIKER

İLKOKUL ÖĞRETMENLERİNİN YAPILANDIRMACI YAKLAŞIMI UYGULAMAYA YÖNELİK TUTUMLARI İLE ÖZ YETERLİKLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİ

Semih ÇAYAK

ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİ İÇİN GELİŞTİRİLEN ÖZNEL İYİ OLUŞU ARTIRMA PROGRAMININ ETKİLİLİĞİNİN İNCELENMESİ

Ali ERYILMAZ

Ankara Üniversitesi'nde Çalışan Kadrolu İdari Personelin İş Doyumu İle Örgütsel Bağlılığın İlişkisi

Memduh YARAMIŞ, ŞAKİR ÇINKIR

İran ve Türkiye’de Eğitim Finansmanının Karşılaştırılması

Aygülen KAYAHAN KARAKUL

Okul Öncesi Dönemde Akranların Sınıflarındaki Özel Gereksinimli Öğrenciyi Tercih Etme Durumları

FİLİZ KARADAĞ, VESİLE YILDIZ DEMİRTAŞ, Alev GİRLİ

İlkokul Öğretmenlerinin Yapılandırmacı Yaklaşımı Uygulamaya Yönelik Tutumları İle Özyeterlikleri Arasındaki İlişki

semih çayak

ÜNİVERSİTE VE KENT İLİŞKİSİ ÜZERİNE GÖRÜŞLER: MEHMET AKİF ERSOY ÜNİVERSİTESİ ÖRNEĞİ

CEM ERGUN

MATEMATİKSEL MODELLEME SÜRECİ ÇERÇEVESİNDE ÖĞRENCİLERİN KUYRUKLU YILDIZ PROBLEMİNE İLİŞKİN ÇÖZÜMLERİ

Çağlar HIDIROĞLU, Ayşe TEKİN DEDE, Semiha KULA, Esra BUKOVA GÜZEL