Türkiye'de Konut Üretimine Yönelik Kaynak Oluşturma Model Yaklaşımları

Ülkemizde konut üretimi için kredi ve kaynak tahsisi dışında önemli bir denetim sistemi bulunmadığı, düşük ve orta gelirlilerin konut edinme olanaklarının büyük ölçüde piyasa koşullarına bırakıldığı bilinmektedir. Bu bağlamda, toplumda ekonomik ve sosyal etkileri nedeniyle bir sorun olan konutun arz ve talebini etkileyen faktörlerin başında, konut üretimine kaynak oluşturma yani konut finansmanı gelmektedir. Bir ülkenin konut finansmanı problemini ortadan kaldırmak ise, o ülkenin kendi koşullarına göre oluşturulmuş modeller, kurumsal sistemler ve çözüm önerileriyle mümkündür. Bu makale kapsamında ülkemizde yapılan uygulamaların aksaklıklarını gideren, soruna etkin bir çözüm getireceği düşünülen, fon fazlası olan kesimden fon ihtiyacı olan kesime kaynak aktarımı sağlanarak, düşük ve orta gelirli ailelerin konut gereksinmelerini olanaklı olduğu ölçüde karşılayacak yöntemler değerlendirilmeye çalışılmıştır. Makalenin amacı, Türkiye'de toplu konut üretimine yönelik kaynak oluşturulmasında yani finansmanında yeni model yaklaşımları getirmek değil, onun yerine dünyada başarısı kabul edilmiş bir veya birden çok modelin Türkiye koşullarına nasıl uyarlayacağına yönelik model yaklaşımlarını geliştirmektir.
Anahtar Kelimeler:

Türkiye

Source Obtaining Model Approaches for House Production in Turkiye

It is known that, since there is not a real audition system for assigning credit and resource for housing in Türkiye, lower class and middle class housing activities are subject to market conditions. In this context, housing finance is the major factor affecting demand and supply being a problem due to economical and social effects. Solving the housing finance problem is possible using the models developed with respect to the subject country's conditions, institutional systems and solution suggestions. The methods supplying the lack of installations in Türkiye transferring funds from the segment with excess to the segment that lacks, considered as efficient solutions to the problem, answering the housing needs of lower and middle class, were tried to be evaluated in this article. The aim of article is, not to find out a methodical approach for obtaining source for housing i.e. housing finance in Türkiye, but to develop methodical approaches for procedures on conversion and adaptation of one or more models that the success is generally admitted all over the world.
Keywords:

Turkey,

___

  • 1. Hasol.D., 1995, Ansiklopedik Mimarlık Sözlüğü. Yapı Endüstri Merkezi Yayınları, Altıncıbaskı, İstanbul, s:269.
  • 2. Keleş.R., 1987, "Konut Kesimine Özelleştirme Sorunları". Konut ve Konut İşletmeciliği, Konut, s:7.
  • 3. Hoffmann,M.; Kremer.P., 1986, Zahlentafeln für den Baubetrieb, B.G.Teubner Stuttgart, 2.Auflage,s:163.
  • 4. Lütge,F., 1949, Wohnungswirtschaft, Stuttgart, 2. Auflage, s:38.
  • 5. Kohutek.R.; Kainrath,W., 1976, Wohnungsmarkt 2-Ansaetze zu einer politokonomiszchen Theorie der Wohnungswirtschaft, Instit für Stadtforschung, Bd.39, Wien, s: 14.
  • 6. Boleat, M., 1985, National Housing Finance Systems:A Comparative Study. Croom Helm Ltd., London, s:376
  • 7. Berberoğlu, M.G., (2005b), Konut Finansmanı ve Türkiye'ye Uygun Bir Model Önerisi, İstanbul Teknik Üniversitesi Dergisi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Cilt 2 ,Sayı 1, s:58-68, Aralık.
  • 8. Berberoğlu, M.G., (2005a), Konut Finansmanı ve Türkiye'ye Uygun Bir Model Önerisi, İstanbul Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Ana Bilim Dalı, İşletme Programı, Yayınlanmamış Doktora Tezi, İstanbul, s: 106,17.
  • 9. D.P.T., 1989, Alternatif Konut Finansman Sistemleri Özel İhtisas Komisyonu Raporu. DPT Yayın NO: DPT.: 2178, Ö.İ.K..342, s:3.
  • 10.Aslan, M.H., 1989, "Alternatif Konut Finansman Sistemleri ve Türkiye'de Konut Finansmanı -Toplu Konut Finansman Sistemi Üzerine Bir Deneme." Basılmamış Doktora Tezi, Uludağ Üni., Sosyal Bilimler Ens..Ekonomi Bölümü, Bursa, s:48.
  • 11.S.P.K.+Hükümet, 2005, Konut Finansman Sistemine İlişkin Çeşitli Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Tasarısı, 01.12.2005. Hükümet Tarafından T.B.M.M'ne sunulan Tasarı. (www.spk.gov.tr, s:6-8).
  • 12.Alp, A., 1996, "İpotek kredileri ve İpoteğe Dayalı Menkul Kıymetler Yoluyla Türk Konut Finansman Sorununun Çözümünde Bir Model Önerisi (Model Suggestion in Solving Turkish Housing Finance Problem Through Mortgage Loans and Mortgage Baked Securities)", Basılmış Doktora Tezi, Ankara Üni., Sosyal Bilimler Ens., İşletme Bölümü, Ankara, s:5.
  • 13.Y.E.M., 2003, Türk Yapı Sektörü Raporu, "Yapı" Mimarlık, Kültür ve Sanat Dergisi Eki, Sayı:264, Kasım, s:31.
  • 14.Yavaş, H., 1988, "Dar Gelirlilerin Konut Sorunu ve Standartların Belirlenmesi." Basılmamış Y.L. Tezi, Y.T.Ü., Mimarlık Fak., İstanbul, s:1.
  • 15.Mutluay, S., 1992, "Türkiye Konut Piyasasının Analizi ve Alternatif Konut Finansman Modelleri". Basılmamış Y.L. Tezi, İ.T.Ü., Mimarlık Fak., İstanbul, s:89.
  • 16.Öztürk, M., 1993, "Finansal Sistemle Bütünleştirilmiş Bir Yapı içerisinde Türkiye'ye Yönelik Konut Finansmanı Analizleri; Daha Rekabetçi Bir Konut Finansman Sistemi İçin Bazı Strateji Önerileri." Basılmamış Doktora Tezi, Gazi Üni., Sosyal Bilimler Ens., İşletme Böl., Ankara, s:614.
  • 17.Teker, M.B., (2004), "İpotek Finansmanı", Sermaye Piyasaları Kurulu Kurumsal Yatırımcılar Dairesi Yayınlanmamış Araştırma Notları. GYODER'in düzenlemiş olduğu "Gayrimenkul Zirvesi 4 - Gayrimenkul Sektöründe Kurumsallaşma, Yabancı Sermaye ve Uzun Vadeli Konut Finansmanı" konulu konferans, 13 Mayıs 2004 (www.gyoder.org.tr), s:74-77.
  • 18.Baş, A., 1994, "Türkiye İçin Konut Finansman Modeli (Model for Housing Finance in Turkey)." Basılmamış Y.L. Lisans Tezi, O.D.T.Ü., Sosyal Bilimler Ens., İşletme Böl., Ankara, 1994, s:17.
  • 19.Alp, A.; Yılmaz.U.M., 2000 Gayrimenkul Finansmanı ve Değerlemesi. İstanbul Menkul Kıymetler Borsası, Mart Matbaacılık Sanatları LTD. Şti, İstanbul, s: 138.
  • 2O.Renaud, B.,1984, Housing and Financial Institutions in Developing Countries. World Bank Staff Working papers, no: s:6.
  • 21.Gürgün, M., 1997, "Housing Finance in High and Uncertain Inflationary Environments ( A Turkish Case )". Basılmamış Y.L. Tezi, Boğaziçi Üni., İşletme Fak., İstanbul, s:21.
  • 22.Uludağ, İ., 1997, Konut Üretiminde Bölgesel Koşullara Uygun Alternatif Finansman Sistemleri Teknikleri. İstanbul Ticaret Odası Yayını, İstanbul, s:156.
  • 23.Nurolbank, 2002, Dünyada ve Türkiye'de Uzun Vadeli Konut Finansmanı Uygulamalar ve Türkiye İçin Öneriler. Nurolbank Yayını, İstanbul. Raporu Hazırlayanlar: Gökhan Harmankaya, Timur Yurdakonar, Alev Toka., Aslı Ergin, Barkın Şener. s:50-127.
  • 24.PIAR-Gallup, 1991, Consumer Attitude Survey Housing Finance, Marketing Research Co., İstanbul, s:29.
  • 25.Y.E.M. 2005, Türk Yapı Sektörü Raporu, "Yapı" Mimarlık, Kültür ve Sanat Dergisi Eki, Sayı:288, Kasım, s:35.
  • 26.S.P.K., 2005,Konut Finansman Sistemine İlişkin Çeşitli Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun Tasarısı Taslağı., 13.07.2005 Tarihinde S.P.K. Kurumsal Yatırımcılar Dairesi tarafından hazırlanıp, Hükümete sunulan Taslak. Genel Gerekçe Bölümü (www.spk.gov.tr) s: 19.
  • 27.Özkan, E., 1981, "Türkiye'de 'Konut Sorunu' ve Ekonomik Sınırlamalar İçinde 'Konut Üretimi'ni Finanslama Olanakları". Karadeniz Teknik Üniversitesi, İnşaat ve Mimarlık Fakültesi, Basılmamış Doçentlik Tezi, Trabzon, Eylül, s: 150.
  • 28.Tantan, S., 1996, Menkul Kıymetleştirme:ABD Uygulaması ve Bankacılık Sektörüne Etkileri, Mayıs, Ankara, SPK Yayınları, no:44, s:83-85.
  • 29.Teker, M.,B., 1996, Sermaye Piyasası Araçları Yoluyla Gayrimenkul Finansmanı ve Yatırımı. T.C. Başbakanlık Sermaye Piyasası Kurulu Yayınları, No:43. Ankara, Haziran, s:20-21.
  • 3O.Karakaş, C; Özhan, O., 2004, "Türkiye'de ve Doğu Avrupa Ülkelerinde İpoteğe Dayalı Menkul Kıymet Piyasalarının Durumu", Active Finans Dergisi, Yıl:6, Sayı:36 Mayıs, Haziran, s:73.