Mersin'de Değişen Kentsel Mekan: Çamlıbel'de Morfolojik Değişim
Kentsel mekanın biçimlendirilmesi sürecinde değişimler genellikle parça parça gerçekleşmektedir ve tek parselde binaların (yıkılıp) yapılması, yapı adalarının biçimlerinin, yapı yüksekliklerinin ve yapılaşma düzeninin değişimi ile kendini göstermektedir. Bunlar doğrudan gözlenebilir olan morfolojik değişimlerdir ve bir kentin kendine özgü niteliklerinin ve karakterinin güçlenmesini sağlayabileceği gibi kentsel bağlamın bozulmasına, morfolojik sürekliliklerin zedelenmesine neden olabilmektedir. Bu yazı kapsamında, Mersin kentinin kuruluşundan itibaren konut alanı özelliği gösteren, 1980’li yıllardan sonra birtakım MİA (Merkezi İş Alanı) işlevlerinin de yer almaya başladığı Çamlıbel bölgesindeki morfolojik değişim tek parseldeki değişiklikler üzerinden yapılacaktır. Bu tür gelişmelerin Çamlıbel’de ve Mersin genelinde yaygın bir şekilde gerçekleştirildiği göz önünde bulundurulduğunda, değerlendirme Mersin’de kentsel mekânın biçimlendirilmesi hakkında genel sonuçlar üretilmesini mümkün kılmaktadır. Araştırmada, Mersin özelinden yola çıkarak, planlama denetim mekanizmalarının işleyişi kapsamında Türkiye’deki kent planlama pratiği içinde kentsel mekânın nasıl biçimlendirildiği ve kentsel mekânda değişimin nasıl yönetildiğinin incelenmesi amaçlanmaktadır. Bununla birlikte, yerel yönetimlerin süreçteki etkinliği sorgulanacaktır.
Urban Change in Mersin: Morphological Change in Camlıbel
The change in the urban built environment usually reveals itself through alterations in morphological characteristics such as change in building height, building block forms, building arrangement, and plot dimensions. The morphological changes usually came into being in piecemeal fashion and they are the observable changes in the urban built environment. They are conceived to be significant since they might enhance or erode the distinctiveness of a place, and the character of the city. In the study, the morphological changes in Çamlıbel, a residential area since foundation of city of Mersin in the beginning years of nineteenth century however some CBD functions penetrated in the last two decades, are analyzed through a plot-based research. Since such morphological changes are common in Mersin, the results of the study enable to produce interpretations about management of urban change in Mersin. The study aims to analyze the operation of planning control mechanisms through morphological changes in the urban built environment. Furthermore, it endeavors to examine the management of urban change in the Turkish planning system with reference to Mersin case and to investigate aims of local planning authorities during the implementation planning decisions and urban change.
___
- 1. CONZEN, M.R.G. (1960); Alnwick: Northumberland: A Study of Town-Plannin Analysis, Institute of British Geographers Publication 27.
- WHITEHAND, J.W.R. (1992); “Recent Advances in Urban Morphology”, Urban Studies, vol. 29, nos. 3-4, s.619-636.
- 2. WHITEHAND, J.W.R. ve LARKHAM P.J. (2000); “Introduction”, WHITEHAND, J.W.R. ve LARKHAM P.J. (eds) Urban Landscapes: International perspectives, s. 1-22.
- 3. MOUDON, A. V. (1997); “Urban Morphology as an Emerging Interdisciplinary Field”, Urban Morphology, 1, 3-10.
- 4. PUNTER, J. ve CARMONA, M. (1997); The Design Dimension of Planning: Theory, Content and Best Practice for Design Policies, E. & FN Spon, London.
- CARMONA, M. (1996); “Controlling urban design, Part 1: A possible renaissance”, Journal of Urban Design, 1(1), pp. 47-73.
- 5. ALLEN, (1997); Cities and Regions as Self-organising Systems: Models of Complexity, Gordon and Breach, the Netherlands.
- 6. IMRIE R. and THOMAS H. (1997); “Law, Legal Struggles and urban Regeneration: Rethinking the Relationships”, Urban Studies, vol. 34, no. 9, pp. 1401-1418.
- 7. DELAFONS, J. (1991) “Design control-the American experience”, The Planner, TCPSS Proceedings, 13, December.
- 8. ONARAN K.S. ve SANCAR, F.H. (1998); “Design review in small communities”, Environment and Planning B: Planning and Design, vol 25, pp 539-557.
- 9. BIDDULPH, M.J. (1998); “Choices in the design control process”, Town and Planning Review, vol. 69, pp. 23-48.
- 10. BAER, W. C. (1997); “Toward design of regulations for the built environment”, Environment and Planning B: Planning and Design, vol. 24, pages, 37-57.
- 11. TEWDWR-JONES, M. and HARRIS N. (1998); “The New Right’s commodification of planning control” in ALLMENDINGER, P. and THOMAS H. (eds.), Urban Planning and the British New Right, Routledge, London, New York.
- 12. BOOTH, P. (1983); “Development control and design quality”, Town and Planning Review, pp. 265-284.
- 13. FRIEDMANN, J. (1987); Planning in the public domain, New Jersey, Princeton University Press.
- 14. HALL, A. C. (1996); Design Control: towards a new approach,. Oxford, Butterworth Architecture.
- 15. ALLEN, (1997); Cities and Regions as Self-organising Systems: Models of Complexity, Gordon and Breach, the Netherlands.
- 16. IMRIE R. and THOMAS H. (1997); “Law, Legal Struggles and urban Regeneration: Rethinking the Relationships”, Urban Studies, vol. 34, no. 9, pp. 1401-1418.
- 17. ONARAN K.S. ve SANCAR, F.H. (1998); “Design review in small communities”, Environment and Planning B: Planning and Design, vol 25, pp 539-557
- 18. BOOTH, P. (2003); Planning by Consent: The Origins and Nature of British Development Control, Routledge, London, New York.
- ALLMENDINGER, P. and THOMAS H. (1998); “Planning and the New Right” in ALLMENDINGER, P. and THOMAS H. (eds.), Urban Planning and the British New Right, Routledge, London, New York.
- 19. BAER, W. C. (1997); “Toward design of regulations for the built environment”, Environment and Planning B: Planning and Design, vol. 24, pages, 37-57.
- 20. CARMONA, M. (1998); “Residential design policy and guidance: prevalence, hierarchy and currency”, Planning Practice and Research, vol. 13, no 4, 407-419.
- 21. HALL, A. C. (1996); Design Control: towards a new approach,. Oxford, Butterworth Architecture.
- 22. CARMONA, M. (1999); “Innovation in the control of residential design”, Town Planning Review, vol. 70, no 4.
- 23. GÜNAY, B. (2003); “Şehircilik: Bir Kültür Üretme Sorunsalı”, Şehircilikte Reform, 8 Kasım Dünta Şehircilik Günü 27. Kolokyumu, TMMOB Şehir Plancıları Odası Yayını, Ankara
- 24. BADEMLİ, R. (2002); “Plan uygulamaları”, MİMARLAR ODASI GENEL MERKEZİ (2002); İmar Hukukunda Toplum ve Mimarlık, Mimarlar Odası, İstanbul.
- 25. BADEMLİ, R. (2002); “Plan uygulamaları”, MİMARLAR ODASI GENEL MERKEZİ (2002); İmar Hukukunda Toplum ve Mimarlık, Mimarlar Odası, İstanbul.
- 26. YENİŞEHİRLİOĞLU, F. (2004); “Mersin Evleri”, Mersin, Sırtı Dağ Yüzü Deniz: Mersin, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul.
- 27. TANKUT, G. (1993); Bir Başkentin İmarı, Anahtar Kitaplar Yayınevi, İstanbul
- ISSN: 1305-5798
- Yayın Aralığı: 4
- Başlangıç: 2006
- Yayıncı: Kare Yayıncılık
Sayıdaki Diğer Makaleler
Planlama-Koruma İlişkisi Üzerine Yeni Bir Sistem Önerisi
ELİF ÖRNEK ÖZDEN, Zekai GÖRGÜLÜ
Mersin'de Değişen Kentsel Mekan: Çamlıbel'de Morfolojik Değişim
Ekolojik Planlamada Kullanılabilecek Analitik Bir Model Önerisi - Ömerli İçme Suyu Havzası Örneği
Bir Kent Okuma Aracı Olarak Mekan Dizim Analizinin Kuramsal ve Yöntemsel Tartışması