Kentsel kıyı alanlarında taşkın riskine yönelik uyum stratejilerini İzmir Karşıyaka kıyı bandı örneği ile değerlendirmek

Kıyı kentlerinde giderek artan nüfus, hızlı kentleşme gibi temel sorunların yanı sıra iklim değişikliği etkileri de kentler üzerindeki baskının artmasına neden olarak kent-yapı, yapı-doğa, kent-yapı-doğa arasındaki ilişkiler arası dengelerin bozulmasına neden olmaktadır. Doğal ve yapılı çevrelerin, deniz seviyelerinde oluşabilecek yükselmelere ve buna bağlı taşkınlara karşı dirençli ve dengeli doğal ve yapılı çevrelerin oluşumu için uyum stratejilerinin geliştirilmesi önemlidir. Bu dengelerin ancak, kentsel kıyı alanlarının gelecekte maruz kalabileceği öngörülen taşkın riskine yönelik geliştirilebilecek bütüncül uyum stratejileri ile korunabileceğine temellenen bu çalışmada, küresel ölçekten başlayan bu sorunun, mimarlık ölçeğindeki etkilerine odaklanılmaktadır. Çalışma, güncel ve hayati önem taşıyan bu sorunun farklı boyutlarını, İzmir İç Körfezi’nin farklı özellikler gösteren kıyı alanlarının analizi sonucunda ortaya konulan veriler ile mimarlık ölçeğinde geliştirilebilecek stratejiler çerçevesinde Karşıyaka kıyı bandı örneği üzerinden değerlendirmeyi amaçlamaktadır. Çalışma, mimari araştırma yöntemlerinden alan çalışması araştırması özelliğindedir ve teorik araştırmadan çıkarılan coğrafi/morfolojik, mekânsal/işlevsel ve yönetsel parametreler ile yapılacak kentsel kıyı alan kullanımları mevcut durum analizine dayandırılmaktadır. Mevcut durum analizleri verileri doğrultusunda farklı kıyı-kentsel mekân-yapı alanı ilişkileri için coğrafi/morfolojik, mekânsal/işlevsel, yönetsel parametreler kapsamında adaptasyon stratejileri ortaya konulacaktır. Bu kapsamdaki bulgular, mimarlık ölçeğinde yapılan analizlerin gelecekte ortaya çıkabilecek taşkın riskine yönelik etkili ve doğru stratejilerin belirlenmesinde önemli bir role sahip olduğu savını desteklemektedir. Çalışmada elde edilen sonuçlar, kentsel kıyı alanlarındaki taşkın riskinin çok parametreli olarak değerlendirilmesine olanak tanımanın yanı sıra İzmir Karşıyaka özelinde yapılacak değerlendirmenin, daha geniş kapsamda maruz kaldıkları tehditler ve sahip oldukları olanaklar yönünden benzerlikler ve farklılıklar taşıyan başka kıyı alanları için de yol gösterici bir izlek oluşturacağı düşünülmektedir.

Assessing adaptation strategies against flood risk in urban coastal areas through Izmir Karsiyaka coastline case

Sea level rise and floods have an important majority among the environmental problems due to global warming and climate change in the 21st century. Floods are becoming a threat to the coastal areas where physical and socio-economic focal points are mostly concentrated that may be affected by this change and has a risk of being underwater. Any changes at sea-level rise are thought to have important consequences for coastal cities which are mostly preferred for living and as trade and tourism centres. In addition to the basic problems in coastal cities, such as an increase in population and urbanisation, the effects of climate change reinforce the pressure on cities, which has been resulting in the unbalance between city structure, structure nature, and city-structure-nature. It is important to develop adaptation strategies for the formation of well-balanced natural and built environments that are resistant to the rise in sea levels and related floods. This study is based on the fact that these balances can only be maintained with holistic adaptation strategies that can be developed for the flood risk that is predicted to be exposed in the future projections of urban coastal area, and focuses on the architectural scale effects of this global problem. The main argument of the study is that the sea level rise and floods will constitute a risk in the Aegean Sea due to climate change in the long-term and sudden effects such as storm surges in Izmir Gulf. This study aims to assess different dimensions of flood risk within the framework of possible adaptation strategies on an architectural scale through the Izmir, Karsıyaka case. The first step of the adaptation studies is the holistic balance of the characteristics of the urban coastal areas regarding different parameters such as morphological, spatial, functional and administrative. The study is a case study research which is one of the architectural research methods. It is based on the current situation analysis of urban coastal areas with the parameters of geographical/morphological, spatial/functional and administrative which are extracted from the theoretical research. The study focuses on the question that “What kind of adaptation strategies can be developed for dethe Karşıyaka coastline in terms of morphological, spatial, functional and administrative aspects?” Adaptation strategies for different coast-urban space-building area relations will be put forward in line with the current situation analysis data. Within the scope of the article, three different study areas were selected within the borders of Karşıyaka district and located in the northern part of the inner bay. Features such as different building typologies, building areas with different functions, important transportation arteries, focal points, different public use, green space density are taken into consideration in the determination of these study areas. Three study areas are; Karşıyaka Pier area which is an important focus point for ferry transportation and public space for the city of Izmir, Bostanlı Sunset View Terraces area which is the open public space with the most intensive use of the coastline and Mavişehir residential area where dense housing settlements are located in close relationship with the coast. As a result of the analyses made with different parameters, it is seen that each coastal area has its own morphological, spatial, functional and structural characteristics and these characteristics can create different threats and advantages. It is possible to say that there are no climate-focused design strategies for the reorganisation of the balance of relations between the coast-urban spaces-building areas against the flood risk and that some practices are insufficient in the current situation. Inadequacies in the planning stages in the local administrative structure and infrastructure services, neglecting the flood risk in the design of urban coastal areas and not considering the flood risk as a design criterion for the new buildings and lack of precautions regarding the existing structures are the main identified problems. The findings support the main argument in this study that the analyses in architecture scale have a significant role in determining effective and correct strategies against the present and future local circumstances regarding the flood risk. The results obtained in the study will allow the multi-parameter assessment of flood risk in urban coastal areas. The contribution of the study to the field is based on its potential to create a track in broader scope for assessing other coastal areas with similarities and differences in terms of threats and possibilities with the Izmir Karsıyaka example.

PDF

___

ArchDaily (2011). Floating houses in IJburg/Architectenbureau Marlies Rohmer. Erişim Tarihi 12.01.2021. https://www.archdaily.com/120238/floating-houses- in-ijburg-architectenbureau-marlies-rohmer.
Balica, S., Wright, N. G., ve Van der Meulen, F. (2012). A flood vulnerability index for coastal cities and its use in assessing climate change impacts. Natural Hazards, 64 (1), 73-105. https://doi.org/10.1007/s11069- 012-0234-1.
Blankenstein, S., & Kuttler, W. (2004). Impact of street geometry on downward longwave radiation and air temperature in an urban environment. Meteorologische Zeitschrift, 13 (5), 373-379. https://doi. org/10.1127/0941-2948/2004/0013-0373.
City of Boston (2019). Preparing for climate change. Erişim Tarihi 11.07.2021. https://www.boston.gov/departments/ environment/preparing-climate-change.
Climate Central (2015). Surging seas mapping choices. Erişim Tarihi 10.06.2021. https://choices.climatecentral. org/#12/40.7117/-74.0010?compare=- temperatures&carbon-end-yr=2100&scenario- a=warming-4&scenario-b=warming-2.
Climate Central Coastal Risk Screening Tool. (2021). Coastal Risk Screening Tool. Erişim Tarihi: 01.12.2021. https://coastal.climatecentral.org/ map/17/27.1292/38.4198/?theme=water_level&- map_type=water_level_above_mhhw&basemap= roadmap&contiguous=true&elevation_ model=best_available&refresh=true&water_ level=0.8&water_unit=m.
Cowell, P., Stive, M., Niedoroda, A., Swift, D., De Vriend, H., Buijsman, M., et al. (2003a). The coastal tract. Part 1: A conceptual approach to aggregated modelling of low-order coastal change. Journal of Coastal Research, 19 (4), 812–827. ISSN: 0749-0208.
Dawson, R., & Hall, J. (2006). Adaptive importance sampling for risk analysis of complex infrastructure systems. Proceedings of the Royal Society, 462, 3343– 3362. https://doi.org/10.1098/rspa.2006.1720.
Dawson, R. (2007). Re-engineering cities: A framework for adaptation to global change. Philosophical transactions, Series A, Mathematical, Physical, and Engineering Sciences, 365 (1861), 3085–3098.
Gier, G. Y., Arısoy, Y., & Pazı, I. (2010). A spatial analysis of fish farming in the context of ICZM in the Bay of Izmir-Turkey. Coastal Management, 38 (4), 399- 411. https://doi.org/10.1080/08920753.2010.49811.
Gül, Onuşluel, G., & Gül, A. (2010). İzmir Bostanlı havzası için taşkın alanlarının HEC-HMS ve HEC-RAS modelleri ile belirlenmesi. II. Ulusal Taşkın Sempozyumu, 22-24 Mart, Afyonkarahisar, Türkiye, 267-275.
Gürdal, M. A. (1998). Deniz seviyesi ölçmeleri ve Harita Genel Komutanlığı’nca işletilen mareograf istasyon ları. Harita Dergisi, 65 (119), 1-14. Groat, L., & Wang, D. (2002). Architectural research methods (2. Baskı). New York: John Wiley&Sons.
Grossman, D., & MacLean, A. (2015). A tale of two Northern European cities: Meeting the challenges of sea level rise. Yale Environment 360. Erişim Tarihi 09.05.2021. http://e360.yale.edu/feature/a_tale_of_ two_northern_european_cities_meeting_the_challenges_ of_sea_level_rise/2 926/.
Hallegatte, S. (2009). Strategies to adapt to an uncertain climate change. Global Environmental Change, 19 (2), 240-247. https://doi.org/10.1016/j.gloenvcha. 2008.12.003.
IPCC (2007). Climate change 2007: Impacts, adaptation and vulnerability. 4. Değerlendirme Raporu. In M. Parry, O. Canziani, J. Palutikof, P.Van der Linden, C. Hanson (Eds.). New York: Cambridge University Press.
IPCC (2013). İklim değişikliğinde son gelişmeler. İstanbul Politikalar Merkezi, Sabancı Üniversitesi. Erişim Tarihi 29.07.2021. https://ipc.sabanciuniv.edu/Content/ Images/CKeditorImages/20200327-02032703.pdf.
ISDR (2008). Climate change and disaster risk reduction. Briefing Note. Erişim Tarihi 04.08.2021. https://eird. org/publicaciones/Climate-Change-DRR.pdf.
İzmir Büyükşehir Belediyesi (2021). İzmir üç boyutlu kent rehberi. Erişim Tarihi 01.12.2021. https://www. izmir.bel.tr/tr/uc-boyutlu-kent-rehberi/472/1047.
İzmir Büyükşehir Belediyesi. (2021). Türkiye’nin ilk yeşil şehir eylem planı İzmir için hazırlandı. Erişim Tarihi 01.10.2021. https://www.izmir.bel.tr/tr/Haberler/ turkiye-nin-ilk-yesil-sehir-eylem-plani-izmir-icin- hazirlandi/44668/156.
Karabey, H. (1978). Kıyı mekânının tanımı, ülkesel kıyı mekânının düzenlenmesi için bir yöntem önerisi. ODTÜ Mimarlık Fakültesi Dergisi, 4 (1), 91-116.
Koçman, A., Kayan, İ., Sezer, L. İ., Gümüş, H., Emekli, G., Mutluer, M., et al. (1996). İzmir'de 3-4 Kasım 1995 Karşıyaka sel felaketi, oluşumu, gelişimi, etkileri ve alınması gereken önlemler. Ege Üniversitesi İzmir Araştırma ve Uygulama Merkezi, (1).
Klein, R. J. T. ve Nicholls, R. J. (1999). Assessment of coastal vulnerability to sea-level rise. Ambio A Journal of the Human Environment, 28 (2), 182–187.
Manav, B. E. (2014). Kentin kıyısında tarihsel/mekânsal değişimin yönü ve yere özgü nitelikleri: İzmir Karşıyaka. Doktora Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi.
Mayor of London (2008). Living roofs and walls. Technical Report: Supporting London Plan Policy. London: Greater London Authority. Erişim Tarihi 30.07.2021. https://www.london.gov.uk/sites/default/files/living- roofs.pdf.
McLaughlin, S., & Cooper, J. A. G. (2010). A multi-scale coastal vulnerability index: A tool for coastal managers. Environmental Hazards Journal, 9, 1–16. Earthscan ISSN: 1878-0059.
Melbourne Water (2017). Planning for sea level rise. Port Philip and Westernport Region. Erişim Tarihi 16.07.2021. https://www.melbournewater.com.au/ sites/default/files/Planning-for-sea-levels.pdf.
Ostiguy, A. (2017). Adapting to sea level rise in New Orleans. Loyola University Chicago.
Öner, E., & Kayan, İ. (2006). İzmir Körfezi kıyılarında alüvyon birikimi ile Karşıyaka ve Bayraklı kıyılarının şekillenmesi. Karşıyaka Kültür ve Çevre Sempozyumu, 22-23 Aralık 2005, İzmir, Türkiye, 8-22.
Paris Resilience Strategy (2015). Erişim Tarihi 01.05.2021. https://api-site-cdn.paris.fr/images/103187.
Resmi Gazete (2012). Afet riski altındaki alanların dönüştürülmesi hakkında kanun. 16.5.2012, R.G. No: 28309. Erişim Tarihi 30.07.2021. https://www. resmigazete.gov.tr/eskiler/2012/05/20120531-1.htm.
Rotterdam Climate Change Adaptation Strategy (2013). City of Rotterdam. Erişim Tarihi 10.06.2021. http:// www.urbanisten.nl/wp/wp-content/uploads/UB_ RAS_EN_lr.pdf.
Smit, B., & Wandel, J. (2006). Adaptation, adaptive capacity and vulnerability. Global Environmental Change, 16, 282- 292. https://doi.org/10.1016/j.gloenvcha.2006.03.008.
Talu, N., & Kocaman, H. (2019). Türkiye’de iklim değişikliği ile mücadelede politikalar, yasal ve kurumsal yapı. İklim Değişikliği Alanında Ortak Çabaların Desteklenmesi Projesi (iklimİN), İklim Değişikliği Eğitim Modülleri Serisi 4, Ankara. Erişim Tarihi 06.07.2021. http:// www.iklimin.org/moduller/turkiyemodulu.pdf.
Titus, J., Hoffman, J., & Keyes, D. (1983). Projecting future sea level rise: Methodology, estimates to the year 2100, and research needs (2. Baskı). A report of The Strategic Studies Staff Office of Policy Analysis of Policy and Resource Management, Washington, D.C.: US Environmental Protection Agency.
Tulger, G., Bilgiç, E., & Gündüz, O. (2015). Olası deniz seviyesi yükselmesi şartlarında Gediz Deltası için bir su altında kalma analizi. 8. Ulusal Hidroloji Kongresi, 8-10 Ekim 2015, Harran Üniversitesi, Şanlıurfa, Türkiye, 40-51.
Türkiye İklim Değişikliği 5. Bildirimi (2013). T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı. Erişim Tarihi 13.07.2021. https://webdosya.csb.gov.tr/db/iklim/banner/banner595. pdf.
Williams, E. (2009). Aquatecture: Architectural adaptation to rising sea level. Lisans Tezi, South Florida Üniversitesi. Erişim Tarihi 09.01.2021. https://scholarcommons. usf.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1084&- context=etd.
Yetgin, Ü. (2014). İklim değişikliği ve kıyılarımız. Kongre Sempozyum Bildiriler Kitabı, 8. Kıyı Mühendisliği Sempozyumu, 7-9 Kasım 2014, İstanbul, Türkiye, 741-752.
URL-1. https://www.google.com.tr/intl/tr/earth/, Erişim Tarihi 05.07.2021.