Kent Ormanlarının Rekreasyonel Amaçlı Kullanımı ve İstanbul İli Örneğinde İrdelenmesi
Kentleşmeyle birlikte kent yeşilini oluşturan parklar, çocuk oyun alanları, spor alanları ve diğer rekreasyon alanları, kent insanının üzerindeki kent yaşamından kaynaklanan olumsuz yüklenimleri (stres, trafik, gürültü vb.) atması ve bedensel ve ruhsal yenilenmesi bakımından yetersiz kalmaktadır. Günümüzde, gerek gelişmiş batı ülkelerinde ve gerekse ülkemizde kent insanının kent yakın çevresindeki doğal alanları ziyaret etme eğiliminde artış görülmektedir. Kent insanının boş zamanlarında, farklı doğal mekanları ziyaret etme ve kentten uzaklaşma isteği, kent ormanlarının rekreasyonel açıdan önemini artırmaktadır. Bu tez kapsamında, öncelikle araştırma konusunun temelini oluşturan orman, kent ormanı ve kent ormancılığı, rekreasyon ve orman rekreasyonu kavramları çeşitli kaynak ve kişilere göre detaylı bir şekilde incelenmiştir. Özellikle kent ormanı ve kent ormancılığı kavramlarının ülkemizdeki ve yabancı ülkelerdeki tarihsel gelişim sürecine ve kent ormanı örneklerine yer verilmiştir. Kent ormanlarının, özellik ve kriterleri, kent ve kent insanı için gerekliliği, kentsel yerleşim alanlarına olan çeşitli katkı ve işlevleri ortaya konulmuş ve çeşitli rekreasyonel amaçlı kullanım olanakları irdelenmiştir. Yapılan tüm bu irdelemeler doğrultusunda, İstanbul İli örneğinde rekreasyonel amaçlı kullanılan örnek alanlar (mesire yerleri) incelenmiş ve bu incelemeler sonucunda, örnek alanlara yönelik rekreasyonel ve fonksiyonel amaçlı kullanım önerileri getirilmiştir.
Anahtar Kelimeler:
ormancılık, İstanbul
Urban Forests as Recreational Areas: A Case Study in İstanbul
The parks, children play areas, sports areas and the other recreation areas, which are the natural consequences of urbanization, are insufficient for the urban people in order to abandon the negative effects of urban life such as stress, traffic, noise, etc and by means of physical and psychological renovation. Today, urban people's trends for visiting natural places increase both in developed countries and in our country. Demands for visiting different natural places and the desire of receding from the urban in the spare times increase the urban forests' importance recreationally. In this thesis, forests, urban forests and urban forestry, recreation and forest recreation concepts, which constitute the basis of this research subject, were analyzed according to different sources and different bodies. Especially, urban forest and urban forestry concepts were analyzed according to the historical development process both in our country and in foreign countries and the samples from foreign countries have been taken place in this study. The characteristics and criteria of urban forests, their essentiality for the urban and urban people, various additional values and roles of them for urbanized residence places have been stated and the different recreational usage areas have been explicated. In the direction of all these explications, the sample areas that were used recreationally in Istanbul example were analyzed and in the result of these analyses, some suggestions were developed by means of sample areas recreationally and functionally.
___
- Akesen, A., (1978), Türkiye'de Ulusal Parkların Açıkhava Rekreasyonu Yönünden Nitelikleri ve Sorunları, İÜ Orman Fakültesi Yayını, 262, İstanbul.
- Akesen, A., (1999), Rekreasyon Planlaması (Basılmamış ders notları), İÜ Orman Fakültesi, İstanbul.
- Akesen, A. ve Akgün, B., (2004), "Kent Ormancılığının Kavramsal Gelişimi ve Günümüzde Taşıdığı Özellikler", I. Ulusal Kent Ormancılığı Kongresi, 9-11 Nisan 2004, Ankara.
- Aslanboğa, L, (2004), "Kent Ormancılığı Bağlamında Ormanların İşlevleri", I. Ulusal Kent Ormancılığı Kongresi, 9-11 Nisan 2004, Ankara.
- Atay, İ., (1984), Orman Bakımı, İÜ Orman Fakültesi Yayını, 3196/356, İstanbul.
- Atay, İ., (1988), Kent Ormancılığı, İÜ Orman Fakültesi Yayını, 393, İstanbul.
- Barnhart, C, C, (1975), The World Book Dictionary, Field Enterpress Educational, Chicago, USA.
- Burton, T. B., (1968), Recreation Research Methods, Occasional Paper No: 3 Birmingham Center of Urban and Regional Studies, University of Birmingham.
- Carter, J., (1995), The Potential of Urban Forestry in Developing Countries, A Concept Paper, Roma, FAO.
- Clawson, M. ve Knetsch, J. L, (1971), Economics of Outdoor Recreation, The John Hopkins University Press, Baltimore, USA.
- Coşkun, A. A. ve Velioğlu, N., (2004), "Kent Ormanı Tanımı ve Hukuksal Boyutu", I. Ulusal Kent Ormancılığı Kongresi, 9-11 Nisan 2004, Ankara.
- Countryside Commission, (1988), Forest for the Community, CCP No: 270.
- De Grazia, S., (1970), Some Reflection on the History of Outdoor Recreation, Element of Outdoor Recreation Planning, Ann Arbor Michigan University Press, USA.
- Dirik, H. ve Ata, C, (2004), "Kent Ormancılığının Kapsamı, Yararları, Planlanması ve Teknik Esasları", I. Ulusal Kent Ormancılığı Kongresi, 9-11 Nisan 2004, Ankara.
- Douglass, R. W., (1982), Forest Recreation, Pergomen Press, New York, USA.
- Fogg, G. E., (1990), Park Planning Guidelines, Published by National Recreation and Park Association, New York, USA.
- Geray, U., (2003), Kent Ormanı ve 2/B İşlemleri, İÜ Orman Fakültesi, İstanbul.
- Gezer, A. ve Diğerleri, (1998), "Çevre Koruma Politikaları Açısından Kent Ormancılığının Önemi Ve İsparta Örneği", Cumhuriyetimizin 75. Yılında rmancılığımız Sempozyumu, Bildiri Kitabı, İÜ Orman Fakültesi Yayını, İstanbul.
- Gül, A., (2002), Orman Peyzajı ve Rekreasyonu (Ders notları), SDÜ Orman Fakültesi, İsparta.
- Gül, A. ve Gezer, A., (2004), "Kentsel Alanda Kent Ormanı Yer Seçimi Model Önerisi ve İsparta Örneğinde İrdelenmesi", I. Ulusal Kent Ormancılığı Kongresi, 9-11 Nisan 2004, Ankara.
- Grey, W. G. ve Deneke, J. F., (1986), Urban Forestry, John Willey and Sons, New York, USA.
- Jensen, R.R., (2000), Measurement, Comparison and Use of Remotely Derived Leaf Area Index Predictors, Dissetation, University of Florida, USA.
- Kılıçoğlu, M., (1978), "İstanbul'da Yeşil Alanlar Üzerindeki Baskılar", Büyük İstanbul'un Yeşil Alanları Sempozyum Kitabı, İÜ Orman Fakültesi Yayını, İstanbul.
- Konijnendick, C, (2003), A decade of Urban Forestry in Europe, Forest Policy and Economics, Elsevier Science.
- Miller, R. W., (1996), Urban Forestry, Planning and Managing Urban Greenspaces, Second Edition, The Ohio State University, USA.
- Oğuz, D., (1998), 'Kent Parkı', Peyzaj Mimarlığı Dergisi, 6, İstanbul.
- Özdönmez, M. ve Diğerleri, (1996), Ormancılık Politikası, İÜ Orman Fakültesi Yayını, 435, İstanbul.
- Sakarya, Y., (1996), Orman İçi Dinlenme Yerlerinin Planlanması, Doğa Koruma ve Milli Parklar Şube Müdürlüğü, İstanbul.
- Smith, S., (1989), "Why a Botanical Garden", The Public Garden, American Associa Swathore, USA.-
- Taylor, G. B., (1970), Quality in Recreation, Recreation Research and Planning, London
- The Black Country Urban Forestry Unit, (1995), The Black Country Urban Forest, A strategy for its Development, England.
- The 3rd International Conference on Urban and Community Forestry,(1994), Proceeding, Manchester Town Hall August 31st - September 2nd 1993, England.
- Jocher, D., (1970), Towards a Behavioral Esthetics, The On Of Recreation Engogoment With Aplications for Planning, Element of Outdoor Recreation Planning, Michigan University Press, USA.
- www.cevreorman.gov.tr
- www.milliparklar.gov.tr
- www.tompgalvin.com
- www.nufu.org.uk
- www.pbase.com
- www.amsterdamebos.com
- www.wildlifetrust.org
- www.ogm.gov.tr
- ISSN: 1305-5798
- Yayın Aralığı: Yılda 4 Sayı
- Başlangıç: 2006
- Yayıncı: Kare Yayıncılık
Sayıdaki Diğer Makaleler
Tarihi Çevrelerde Yeniden Değerlendirme Kavramı
F. Pınar ARABACIOĞLU, Işık AYDEMİR
Bilgisayar Destekli Tasarım ve Üretim Teknolojilerinin Mimarlıktaki Kullanımları
Fulya AKİPEK ÖZSEL, Necati İnceoğlu
Kent Ormanlarının Rekreasyonel Amaçlı Kullanımı ve İstanbul İli Örneğinde İrdelenmesi
Şerafeddin USLU, TÜLAY ERBESLER AYAŞLIGİL
Candan ÇINAR, FÜSUN ÇİZMECİ YÖREŞ, MEHMET ZAFER AKDEMİR