İşitsel peyzaj kavramı ve kapalı mekanların akustik konfor değerlendirmesinde kullanılabilirliği

İşitsel peyzaj (soundscape), birden fazla ses kaynağı ve çevresel etkileşim sonucunda oluşan işitsel ortamın, olumlu ya da olumsuz yargılardan bağımsız olarak saptanması şeklinde tanımlanabilir. İşitsel peyzaj kavramı, gürültüden kaynaklanan rahatsızlığın yanı sıra incelenen alana özgü farklı seslerin toplam etkisini değerlendirmektedir. Eşdeğer gürültü düzeyi kavramı ile onunla birlikte kullanılacak, belki de zaman içinde onun yerini alacak işitsel peyzaj kavramı arasındaki en büyük fark ses ortamının değerlendirilmesindeki hedef yaklaşımlarıdır. Eşdeğer gürültü düzeyi kavramı, bir alandaki tüm ses ve gürültüleri toplamsal olarak dikkate alır ve olumsuzlaştırır. Buna karşın işitsel peyzaj, belli bir bölgeye özgü ayırt edilebilir ses (örneğin ezan sesi) ve arka plan gürültülerinin (örneğin İstanbul’da deniz taşıtlarının ses ve gürültüleri) işitsel algılama üzerinde olumlu da olabilecek etkilerini ortaya koymayı, böylelikle de iyileştirmeyi / korumayı, alana özgün duruma getirmeyi hedefler. Son yıllarda, kentsel akustik konforun sadece fiziksel değerler üzerine değil psikolojik, fizyolojik ve toplumsal görüşlerin de göz önünde bulundurulduğu işitsel peyzaj kavramı üzerine kurgulanmasına yönelik pek çok çalışma yapılmakta ve bu çalışmaların özellikle kentsel açık alanlar üzerine yoğunlaştığı görülmektedir. Bu çalışmada, öncelikle işitsel peyzaj kavramı kısaca açıklanmış, ardından işitsel peyzaj kavramının, kentsel alanlarda olduğu gibi insanların belirli zaman aralıklarında bir araya geldikleri alışveriş merkezleri benzeri kapalı mekânların akustik konfor değerlendirmelerinde kullanılabilirliği ile ilgili yapılan bir araştırmanın bulguları verilmiştir.

Soundscape and the adaptation of soundscape to covered spaces

Soundscape, as urban noise is termed, is essentially a qualitative approach which aims to discover ways to improve the “sonic environment”. A possible analogy can be assumed for the acoustic quality of some types of covered spaces which have a function similar to urban spaces. Furthermore, it can be proposed that such covered spaces may have a specific, distinct and recognizable sound environment - hence, a “soundscape” occurs which is created both by the architecture and the sound sources. This study takes a further step in suggesting that the acoustic comfort or sound quality of these spaces cannot be sufficiently dealt with via noise parameters. This paper aims to show the possibility of evaluating the acoustical quality of covered spaces, such as shopping centers, through soundscape studies. The formation of streets is the basic spatial design concept that connects open and closed shopping areas. For this reason the researchers chose to study a modern and an historical shopping center and a modern and a traditional street, both of which have shopping as a basic function, The soundscapes of these open and closed shopping areas were determined by soundwalks and listening tests. The objective and subjective findings of this study showed that covered shopping areas have a specific soundscape that can be evaluated by the soundwalk method regardless of whether the environment is open or covered.

PDF

___

Berglund, B., Nilsson, M.E., (2006), “On a tool for measuring soundscape quality in urban residential areas”, Acta Acustica United with Acustica, Volume 92, 6, p. 938.
Bite, P., Augusztinovicz, F., Flindell, I.H., (2005), “Unexpectancy in environmental noise assessment”, Forum Acusticum 2005, Budapest.
Bottledooren, D., Coensel, B.D., Muer, T.D., (2006), “The temporal structure of urban soundscapes”, Journal of Sound and Vibration 292, p. 105-23.
Brambilla, G., Maffei, L., (2006), “Responses to noise in urban parks and in rural quiet areas”, Acta Acustica United with Acustica, Volume 92, 6, p. 881.
Brooks, B., (2006), “Traditional measurement methods for characterizing soundscapes”, Journal of the Acoustical Society of America 119, 3260.
Dubois, D., Guastavino, C., Maffiolo, R., (2004), “The meaning of city noises; Investigating sound quality in Paris, France”, Journal of the Acoustical Society of America 115, 2495.
EC Directive 2002/49/EC of the European Parliament and the Council of 25 June 2002 relating to the assessment and management of environmental noise.
Guastavino, C., (2006), “The ideal urban soundscape: investigating the sound quality of French cities”, Acta Acustica United with Acustica, Volume 92, 6, p. 945.
Kull, R., (2005), “Soundscape measurements: Moving towards a standard”, Journal of the Acoustical Society of America 116, 1875.
Lavandier, C., Defreville, B., (2006), “The contribution of sound source characteristics in the assessment of urban soundscapes”, Acta Acustica United with Acustica, Volume 92, 6, p. 912.
Louwerse, C., Semidor, C., Beaumont, J., (2006), “Characterisation of the urban sound environment based on psycho- acoustic criteria”, Ecole d’architecture et de paysage de Bordeaux, Euronoise 2006, Tampere.
Martinet, R.K., Guillemain, PHh., Ystad, S. “From sound modeling to analysis-synthesis of sounds”, http://www. iua.upf.es/mtg/mosart/papers/p40.pdf.
Özcevik, A., Can, Z.Y., De Gregorio, L., Maffei, L., (2007), “A study on the adaptation of soundscape to covered spaces”, Inter-Noise 2007, İstanbul, Türkiye.
Özcevik, A., Can, Z.Y., (2008), “A study on the adaptation of soundscape to covered spaces: Part 2”, Acoustics 08, Paris, Fransa.
Özcevik, A., Can, Z.Y., Can, C., (2009), “A Study on the Soundscapes of Two Pier Squares in Istanbul”, Euronoise 2009, Edinburgh, İskoçya, İngiltere.
Raimbault, M., (2006), “Qualitative judgements of urban soundscapes: questionning questionnaires and semantic scales”, Acta Acustica United with Acustica, Volume 92, 6, p. 929.
Schafer Murray, R., (1977), Our sonic environment and the soundscape -the tuning of the world, Destiny Books, Rochester, Vermont, p. 4-7.
Schulte-Fortkamp, B., Fiebig, A., (2006), “Soundscape analysis in a residential area: an evaluation of noise and people’s mind”, Acta Acustica united with Acustica, Volume 92, 6, p. 875.
Semidor, C., (2006), “Listening to a city with the soundwalk method”, Acta Acustica United with Acustica, Volume 92, 6, p. 959.
Yang, W., Kang, J., (2005a), “Acoustic comfort evaluation in urban open public spaces”, Elsevier, Applied Acoustics 66, p. 211-29.
Yang, W., Kang, J., (2005b), “Soundscape and sound preferences in urban squares: a case study in Sheffield”, Journal of Urban Design 10, p. 61-80.
Internet Kaynakları a. Sound environment and acoustic comfort in urban spaces,
http://www.cres.gr/kape/education/1.design_guidelines- en.pdf
b. http://www.istanbul.gov.tr.