Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği’nde Kültürel Mekân ve İktidar İlişkisi

Rusya, Sovyetler Birliği’nden önceki Çarlık Döneminde oldukça çalkantılı bir süreç yaşamış, dönemin siyasal olayları ve sosyal yapılanmalarının izleri toplum üzerinde olduğu kadar topluma hizmet eden yapılarda da yoğun şekilde görülmüştür. Sovyetler Birliği’nin kurulmadan önceki Çarlık döneminde Feodal yönetim yaşanmış, ardından da ülkede sosyalist sisteme geçilmiş ve her iki dönemde de barınma halkın en büyük sorunlarından biri olmuştur. Bu makalede, Çar Dönemi ve Sovyetler Birliği’nde uygulanan farklı politikaların mimariyi ne şekilde etkilediği, dönemlere göre nasıl yön değiştirdiği incelenmiştir. Mutlak Monarşinin yıkılıp yerine Sovyetler Birliği’nin kurulması ile uygulanmaya başlanan sosyalizm, Sovyetler Birliği Dönemi’nde farklı politik süreçler geçirerek çeşitli değişimlere maruz kalmıştır. Farklı liderlik ve rejim süreçleri geçiren ülkenin konut ve kültürel yapıları ve yapılara yansıyan liderlik ideolojisi kültürel boyutta araştırılmıştır. Çarlık Döneminden başlayarak Lenin ve Stalin döneminin kültürel yapıları seçilmiştir. Liderlerin mekânsal biçimlenme ve politika doğrultuda konut ve kültürel mekânları üzerindeki etkisi ölçülmeye çalışılmıştır.

The Relationship Between Cultural Space and Power in the Union of Soviet Socialist Republics

Russia experienced a very turbulent period in the Tsarist Period before the Soviet Union, and the traces of the political events and social structures of the period were seen intensely on the structures serving the society as well as on the society. During the Tsarist period before the establishment of the Soviet Union, Feudal rule was experienced, then the socialist system was adopted in the country, and housing was one of the biggest problems of the people in both periods. In this article, it is examined how different policies implemented in the Tsarist Period and the Soviet Union affected the architecture and how they changed according to the periods. Socialism, which began to be implemented with the collapse of the Absolute Monarchy and the establishment of the Soviet Union, underwent different political processes during the Soviet Union Period and was exposed to various changes. The housing and cultural structures of the country, which experienced different leadership and regime processes, and the leadership ideology reflected in the structures were investigated in the cultural dimension. The cultural structures of the Lenin and Stalin periods were selected starting from the Tsarist Period. The impact of leaders on their housing and cultural spaces in line with spatial formation and policy was tried to be measured.

___

  • Azizzade,M.T, (2017). “SSCB’de Sosyo Kültürel Ortam” ISBN 978-975-7094-26-5. Orkun&Ozan Medya Hizmetleri A.S. Antalya
  • Çelik, A. P,(1970) “Sosyal Konutun Orijini: Komün Evleri” , Mimarlık Dergisi 82
  • Harvey. D, (2003), Postmodernliğin Durumu, (Çevirmen, Sungur Savran) Metis Yayınları
  • Jular.A.N. (2015), Sovyet Dönem Konutlarında Mekansal Dönüşüm Süreci:Moskova Örneği, Yüksek Lisans Tezi, Atılım Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara
  • Keskinok, Ç,H, (1988) “Kentsel Mekan Yaklaşımlarına Bir Örnek: Castells”, ODTÜ MFD
  • Lefebvre, H., (2014), Mekanın Üretimi, (Çeviri Işık Ergüden), Sel Yayınları
  • Mimarlık ve Kent Dizisi -2, (2002) Moskova 1917-2000, Boyut Yayın Grubu, İstanbul
  • Özkuk, G, (2014) “Mekânların Hafızasına Ahmet Hamdi Taşpınar’ın Beş Şehir ’inden Bakmak, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi ,Sayı 39 ,Ocak
  • Rubanenko. B R, (1981) Perspektivı Razvitiya Jilitsa v CCCP , Moskva ,Stroyizdat, (РУБАНЕНКО ,Борис Рафаилович ,Перспективы развития жилища в СССР, Масква ,Стройиздат,)
  • Smith,S.A, (2010), Rus Devrimi, Çeviri: Ümit Hüsrev Yolsal, Ankara ,Dost Kitabevi Yayınları
  • Ultav. T.Z, Sahil. S,(2004), Toplumsal Yapı Mekansal Yapı Etkileşimi Bağlamında Or-An Örneğinin İncelenmesi, Gazi Üniversitesi Mimarlık Mühendislik Fakültesi Dergisi, Cilt:19 No:3, S:247-259
  • Zorlu T., Sağsöz, A. (2010). “Müstakil Konut Sitelerinde Kullanıcı Tercihlerine Bağlı Fiziki Müdahaleler: Trabzon Örneği”, METU JFA 2010/1, 27:2, 189- 206