Mehmet TEKİN, Ahmet ÇAT, Mürsel ÇATAL, Taner AKAR

Türk arpa (Hordeum vulgare L.) köy çeşitlerinin küllemeye karşı dayanıklılığın belirlenmesi

Blumeria graminis f. sp. hordei (Bgh)’nin neden olduğu külleme hastalığı, arpanın en yıkıcı hastalığı olup buna karşı en etkili ve sürdürülebilir kontrol yöntemi dayanıklı çeşit geliştirilmesidir. Biyotik ve abiyotik streslere karşı dayanıklılık sağlamakta yabani türler ve yerel çeşitlerin, modern çeşitlere kıyasla genellikle daha üstün olduğu bilinmektedir. Bu çalışmada, Türkiye'nin farklı yerlerinden toplanan 98 arpa köy çeşidinin doğal şartlarda gerçekleşen külleme enfeksiyonuna karşı reaksiyonları değerlendirilmiştir. Çalışma, 2017 ve 2018 yıllarında Akdeniz Üniversitesi yerleşkesinde iki tekerrür olarak gerçekleştirilmiştir. Fide ve ergin dönemde hastalık değerlendirmeleri için iki farklı skala (sırasıyla 0-5 ve 0-9 skalaları) kullanılmıştır. 2017 yılında yapılan gözlemler neticesinde ergin dönemde 3 köy çeşidi yüksek derece dayanıklı ve 15 köy çeşidi dayanıklı reaksiyon gösterirken 2018 yılında ergin dönemde 1 köy çeşidi yüksek derecede dayanıklı ve 5 köy çeşidi dayanıklı bulunmuştur. 2018 yılı fide döneminde ise 49 köy çeşidi dayanıklı, 39 köy çeşidi orta dayanıklı ve 10 köy çeşidi hassas reaksiyon göstermiştir. Hem fide hem de ergin dönemde dayanıklı bulunan 58 numaralı (IG 128111) köy çeşidi başta olmak üzere 27 (IG 28630), 36 (IG 28805), 86 (IG 128154), 94 (IG 128178), 96 (IG 128190) ve 98 (IG 128192) numaralı köy çeşitleri arpa ıslah programlarında anaç olarak kullanılma potansiyeline sahiptir. Ülkemizde yaygın olarak yetiştirilen arpa çeşitlerinin birçoğunun külleme hastalığına karşı toleranslı ya da hassas olduğu göz önüne alındığında bu gibi tanımlama çalışmalarının sürekli olarak yapılması ıslah programlarının başarısına önemli katkı sağlayacaktır.

Anahtar Kelimeler:

Arpa, Külleme, Yerel çeşitler, Tanımlama, Yeni dayanıklılık kaynakları

Evaluation of Turkish barley (Hordeum vulgare L.) landraces for resistance to powdery mildew

Powdery mildew caused by Blumeria graminis f. sp. hordei (Bgh) is a devastating disease of barley and the most efficient and sustainable control method against to the disease is use of host resistance. Wild relatives and landraces are generally known to be superior compared to modern varieties for resistance to biotic and abiotic stresses. In this study, we evaluated the reactions of 98 barley landraces collected from different provinces of Turkey, against powdery mildew under natural conditions. This study was conducted with two replicates on the campus of Akdeniz University during 2017-2018 growing seasons. Two different scales (0-5 and 0-9 scales, respectively) were used in the seedling and adult plant resistance for the assessment of disease severity. While three landraces were highly resistant and fifteen landraces were resistant in adult plant stage in 2017, only one landrace and five landraces were found to be highly resistant and resistant, respectively in same stage in 2018. Forty-nine landraces and thirty-nine landraces also showed resistant and moderate reaction, respectively in seedling stage in 2018. As a consequence, mainly landrace 58 (IG 128111) was found highly resistant to the disaese both in the seedling and in the adult stages, and landraces such as 27 (IG 28630), 36 (IG 28805), 86 (IG 128154), 94 (IG 128178), 96 (IG 128190) and 98 (IG 128192) have had a potential to be used as parents in barley breeding programs. It is known that most of the common barley varieties cultivated in Turkey are tolerant or sensitive to the powdery mildew. Therefore, this type of characterization studies will contribute in the success of the breeding programs.

Keywords:

Barley, Powdery mildew, Landraces, Characterization, New resistance sources,

PDF

___

Abdelrhim A, Abd-Alla HM, Abdou ES, Ismail ME (2018) Virulence of Egyptian Blumeria graminis f. sp. tritici population and response of Egyptian wheat cultivars. Plant Dis. 102(2): 391-397.
Akhavan A, Strelkov SE, Kher SV, Askarian H, Tucker JR, Legge WG, Tekauz A, Turkington TK (2017) Resistance to Pyrenophora teres f. teres and P. teres f. maculata in Canadian barley genotypes. Crop Sci. 57: 151-160.
Aktaş H (2001) Önemli Hububat Hastalıkları ve Sürvey Yöntemleri. T.C. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Tarımsal Araştırma Genel Müdürlüğü Bitki Sağlığı Araştırmaları Daire Başkanlığı, Ankara.
Czembor JH (2000) Resistance to powdery mildew in populations of barley landraces from Morocco. Genet Resour Crop Evol. 47: 439-449.
Dreiseitl A (2004) Virulence frequencies to powdery mildew resistance genes of winter barley cultivars. Plant Prot Sci. 40: 135–140.
Dreiseitl A, Wang J (2007) Virulence and diversity of Blumeria graminis f.sp. hordei in East China. Eur J Plant Pathol. 117: 357–368. doi: 10.1007/s10658-007-9104-1.
Dreiseitl A, Kosman E (2012) Virulence phenotypes of Blumeria graminis f. sp. Hordei in South Africa, Eur. J. Plant. Pathol. 136: 113-121.
Dreiseitl A, Platz G (2012) Powdery mildew resistance genes in barley varieties grown in Australia. Crop Pasture Sci. 63: 997–1006. doi: 10.1071/CP12165.
Dreiseitl A, Kosman E (2013) Virulence phenotypes of Blumeria graminis f. sp. hordei in South Africa. Eur J Plant Pathol. 136: 113–121. doi: 10.1007/s10658-012-0143-x.
Dreiseitl A (2014) The Hordeum vulgare subsp. spontaneum–Blumeria graminis f. sp. Hordei pathosystem: its position in resistance research and breeding applications Eur J Plant Pathol. 138: 561–568.
Dreiseitl A (2018) Resistance of barley variety ‘Venezia’ and its reflection in the Blumeria graminis f. sp. hordei population. Euphytica 214: 40
Jørgensen JH (1994) Genetics of powdery mildew resistance in barley. Crit Rev Plant Sci. 13:97–119. doi: 10.1080/07352689409701910.
Jørgensen JH, Jensen HP (1997) Powdery mildew resistance in barley landrace material. I. Screening for resistance. Euphytica 97: 227-233.
Manning WJ, VonTiedemann A (1995) Climate change: potential effects of increased atmospheric carbon dioxide (CO2), ozone (O3), and ultraviolet-B (UV-B) radiation on plant diseases. Environmental Pollution 88, 219–45.
Marzin S, Hanemann A, Sharma S, Hensel G, Kumlehn J, Schweizer G, Röder MS (2016) Are pectin esterase inhibitor genes involved in mediating resistance to Rhynchosporium commune in Barley? PLoS ONE 11(3): e0150485. doi:10.1371/ journal.pone.0150485.
Saari EE, Prescott JM (1975) A scale for appraising the foliar intensity of wheat diseases. Plant Disease, 59: 377–380.
Schwarzbach E, Fischbeck G (1981) Die mehltauresistenzfaktoren von sommer- und wintergerstesorten in der Bundesrepublik Deutschland. Z Pflanzenzücht 87: 309–318.
Silvar C, Casas AM, Iguarta E, Ponce-Molina LJ, Gracia MP, Schweizer G, Herz M, Flath K, Waugh R, Kopahnke, Ordon F (2011) Resistance to powdery mildew in Spanish barley landraces is controlled by different sets of quantitative trait loci. Theor Appl Genet. 123: 1019-1028.
Tratwa A, Weber Z (2006) Virulence frequency of Blumeria graminis f. sp. hordei and the occurrence of powdery mildew on four winter barley cultivars. J Plant Protection Res. 46 (3): 221–230.
Tucker MA, Moffat CS, Ellwood SR, Tan KC, Jayasena K, Oliver RP (2015) Development of genetic SSR markers in Blumeria graminis f. sp. hordei and application to isolates from Australia. Plant Pathol. 2015; 64: 337–343.
TUİK (2018) https://biruni.tuik.gov.tr/medas/?kn=92&locale=tr. Erişim 4 Eylül 2018.
Wendler N, Mascher M, Himmelbach A, Johnston P, Pickering R, Stein N (2015) Bulbosum to go: A toolbox to utilize Hordeum vulgare/bulbosum introgressions for breeding and beyond. Molec Plant 8: 1507-1519.