Erkan Pehlivan, Ali Özer, Güray Özen, El GÜLSEN GÜNEŞ, RUKUYE AYLAZ

Malatya Kent Merkezinde Yetişkinlerin Haşere Mücadelesine İlişkin Farkındalıkları ve Bilgi Düzeyleri

Bu araştırma Malatya kent merkezinde uygulanan haşere mücadelesine ilişkin yetişkinlerin farkındalık ve bilgi düzeylerini değerlendirilmek amacıyla yapılmıştır. Mart-Ekim ayları arasında larva ve erişkin vektör mücadelesinin iki haftada bir dönüşümlü olarak yapıldığı kent merkezinde gerçekleştirilen bu araştırma kesitsel bir araştırmadır. Kent merkezinde larva mücadelesinin yapıldığı mahalleler araştırmanın evrenini oluşturdu. Sağlık evi tabanlı 30 kümede 22 soruluk anket araştırmacılar gözetiminde ilaçlama grup şefleri yardımı ile mahallelerde rastgele 420 hanede uygulandı. 381 yetişkin anketi cevapladı. Araştırmaya katılma oranı %90.7’dir. Verilerin değerlendirmesi ve analizinde bağımsız örneklerde Student t testi, ki-kare testi ve ANOVA kullanıldı. Araştırma kapsamına giren 381 kişinin %44.9’u erkek, %55.1’i ise kadındı. Ortalama yaş 38.4 ± 12.7 olup, katılanların %10.5’i okur-yazar değil, %34.9’u okur-yazar veya ilkokul mezunu, %46,4’ü orta-lise ve %8.1’i ise yüksek öğrenimli idi. Araştırma kapsamına girenlerden %92.6’sı sivrisinek, %76.9’u karasinek, %29.1’i tatarcık ve %36.5’i ise kenelere karşı ilaçla mücadele yapıldığından haberli idiler. Katılımcıların yaklaşık 1/3’ü mücadelede kullanılan kimyasal ajanların insan sağlığına (%32.8) ve çevreye (%35.2) zararlı olduğunu ifade ettiler. Total 13 puan üzerinden erkeklerin ortalaması 6.1± 1.9, kadınların ortalaması ise 6.2±1.9 ile benzerlik gösterdi (p=0.885). Katılımcılardan 30 yaşın altında olanların bilgi ortalaması 6.4±2.1, 40-49 yaş arasındakilerde 6.1 ±1.9 ve 60 yaş üzerindekilerde ise 5.6 ±1.7 ‘idi. Puan ortalamaları yaşla birlikte azalmakla birlikte istatistiksel farklılık bulunmadı (p=0.218). Okur yazar olmayanlarda bilgi puan ortalaması 5.8±2.0, yüksek öğrenimlilerde ise 7.3±2.0 ile farklılık gösterdi (p=0.001). Yetişkinlerin kent merkezinde haşerelere karşı yapılan mücadeleden büyük ölçüde haberli olmalarına rağmen, bilgi düzeyleri ortalamanın altında bulundu. Sonuç olarak, yetişkinlerin zararlı kontrolü için kullanılan ilaçların insan ve çevre sağlığına zararları konusunda yeterli bilince sahip olmadıkları söylenebilir. Bu sebeple entegre mücadele yöntemleri konusunda halkın bilinçlendirilmesine ihtiyaç vardır.

Anahtar Kelimeler:

Haşere mücadelesi, bilgi, farkındalık

Awareness and Knowledge Levels of Adults related to Pest Control in Malatya City Center

This study was carried out to evaluate knowledge level and awareness of adults related to pest control in Malatya city center. This cross-sectional study was conducted between March and October alternately the struggle against larval and adult vectors was done every two weeks in the suburbs of city. The districts where to struggle against larvae constituted of this research universe. In health station -based 30 cluster sampling created, the 22-item questionnaire was applied randomly in 420 household with help of team chief of spraying under the supervision of researchers. 381 adult subjects answered the questionnaire. In evaluation and analysis of research data the independent samples Student's t-test, Chi-square and ANOVA were used. The 44.9% were male and 55.1% female of 381 participants. Mean age was 38.4 ± 12.7, and 10.5% illiterate, 34.9% literate or primary school graduates, 46,4% were secondary or high school and 8.1% were in the higher education of the participants. 92.6% of the participants’ awareness about the mosquitoes, 76.9% the houseflies, 29.1% the midge, and also 36.5% of subcejts were announced that were made struggle against ticks with drugs. Approximately 1/3 of participants stated that the chemical agents used for pest control were harmful to human health (32.8%) and the environmental health (35.2%) also. The men who answered to the total 13 questions correctly average 6.1 ± 1.9, and for women average 6.2 ± 1.9 was similar to each other (p = 0.885). Average scores of the participants of those under the age of 30 was 6.4 ± 2.1, the ages between 40-49 was 6.1 ± 1.9 and the ages over 60 was 5.6 ± 1.7. There was no statistically significant difference with average knowledge scores although it decreased with age (p = 0.218). The mean scores of illiterates information was 5.8 ± 2.0, and with 7.3 ± 2.0 in the higher educated ones was difference statisticially (p=0.001). Although the people largely informed on the struggle against pests in the city center, the lower knowledge scores were held. It can be said that the people do not have enough awareness about the dangers of chemical agents to human and environmental health. As a result, to raise public awareness about the integrated pest management is needed.

Keywords:

Pest control, knowledge, awareness,

PDF

___

Güler Ç, Çobanoğlu Z. Pestisitler. Çevre Sağlığı Temel Kaynak Dizisi No:52. T.C. Sağlık Bakanlığı Yayınları, Ankara, 1997;11-27.
Delen N. Türkiye’de tarım ilacı kullanımı ve sorunları. In: Tan AŞ, Aydın A, Ercan N, Gül MA, Oğuz A, eds, TAYEK/TYUAP Tarla Bitkileri Grubu. Ege Tarımsal Araştırma Müdürlüğü, Yayın No: 2002(109):233-47.
Last JM. John M. Last’tan Sözler. “Questions from John M.Last. Çev: Çağatay Güler. Yazıt Yayıncılık, Ankara, 2007;13-7.
Güler Ç. “Tarımda Çevresel Riskler” I.Tarım Sağlığı ve Güvenliği Sempozyumu Kitabı. Harran Üniversitesi, Şanlıurfa, 6-7 Nisan 2012;15-8.
Tekbaş F. “Pestisit Etkilenimi”. I.Tarım Sağlığı ve Güvenliği Sempozyumu Kitabı. Harran Üniversitesi, Şanlıurfa, 6-7 Nisan 2012;34-41.
EPA, A Summary of OPP reduced-risk pesticides initavite. www.epa.gov/pesticides.US EPA. 2007;11.
WHO, Chemistry and specifications. Occupational and environmental medicine. 2002;(59): 202-3.
EPA. Pesticides regulation- ındex of pesticides data. htpp://npic.orst.edu/epareg.htm.2007; US EPA; 4.
Kutlu Ş. “Pestisit Güvenliği” II. Ulusal Çevre Hekimliği Kongresi. Ankara, 18-21 Ocak 2006;104-7.
Özcel MA, Daldal N(eds). Parazitoloji’de Artropod Hastalıkları ve Vektörler. Türkiye Parazitoloji Derneği Yayınları No:13, İzmir, 1997; 113-21.
EPA. Policy and guidence efficiacy document, technical science to all pesticides. www.epa/gov/pesticides/science/policies/. 2007;127.
WHO: Pesticides and their Applications. For the control vectors and pests of public health importances. Sixth Edition. WHO/CDS/NTD/WHOPES/GCDPP/2006.1. Aldemir A, Boşgelmez A. Ankara-Gölbaşı’nda Sivrisinek (Diptera: Culicidae) Kontrol Çalışmaları Hakkında Yöre Halkının Düşünce, Beklenti ve Önerileri. Türkiye Parazitoloji Dergisi, 2005;29(1):50-5.
Aktaş Y, Öcal F, Yılmaz G, Kubaş A. Şanlıurfa’da Buğday Tarımının Tarımsal Yayım Açısından Çözümlenmesi. Türkiye VI. Tarım Ekonomisi Kongresi. Tokat, 16-18 Eylül 2004;648-53.
Kızılaslan H. Çevre konularında kırsal halkın bilinç düzeyi ve davranışları (Tokat İli Artova İlçesi) ZKÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 2005(1);70-7.
Yalap TR, Gün İ, Ceyhan O. “Çiftçilerin pestisitleri saklama koşulları ve güvenli kullanımı konularında bilgi, tutum ve davranışları” I.Tarım Sağlığı ve Güvenliği Sempozyumu Kitabı, Harran Üniversitesi, Şanlıurfa, 6-7 Nisan 2012;150-3.
Evci Kiraz D, Ergin F, Serter E, Karakaya Ş. “Tarım işgücünde pestisit etkilenimi, Aydın farkındalık çalışması”. I. Tarım Sağlığı ve Güvenliği Sempozyumu Kitabı. Harran Üniversitesi, Şanlıurfa, 6-7 Nisan 2012;153-9.