Yayla Turizmi Faaliyetlerinin Termal Konfor Koşullarının Belirlenmesi: Palovit Yaylası (Çamlıhemşin/Rize)

İklim koşulları turizm faaliyetlerinin kaliteli olmasında ve turizm destinasyonlarının seçiminde önemli bir faktördür. Son yıllarda turizm faaliyetlerinin çeşitliliği ve turist sayıları artış göstermiş ve yayla turizmi faaliyetleri popüler olmuştur. Yayla turizm faaliyetlerinin sürdürülebilir olması için fiziki coğrafya etmenlerinden iklim koşulları ve termal konfor durumları araştırılmalıdır. Termal konfor en genel ifadeyle insanların bulundukları ortamda kendilerini rahat, mutlu ve zinde hissetme durumu olarak tanımlanır. Bu çalışmada yayla turizmi faaliyetlerinin termal konfor koşullarının belirlenmesi Rize ilinin Çamlıhemşin ilçesindeki Palovit yaylası özelinde incelenmiştir. Çalışmada Palovit yaylasında kurulu olan 19058 nolu meteoroloji istasyonun saatlik ve günlük ölçümleri kullanılmıştır. Elde edilen veriler Rayman yazılımı aracılığıyla FES (Fiyolojik Eşdeğer Sıcaklık) indisine göre hesaplanmıştır. FES değerlerinin 10 günlük aralıklarla yıl içindeki dağılımı ve aylık olarak saatlik dağılımları hazırlanmıştır. Ayrıca iklim turizm bilgilendirme şemasının hazırlanması amacıyla tüm iklim elemanlarının yaşanma sıklığı ve ekstremleri hesaplanmıştır. Çalışma sonucunda Palovit yaylasında sıcak stresi, fırtına riski ve bunaltıcı koşulların yaşanma olasılığının olmadığı anlaşılmıştır. Fakat soğuk stresi, yağış riski ve kayma riski oluşturan karla kaplı günlerin yaşanma olasılığının bulunduğu tespit edilmiştir. İklimsel tüm olasılıklar incelendiğinde turizm açısından en ideal döneminin yaz mevsimi olduğu belirlenmiştir. Turizm faaliyetlerine katılan bireylerin, tur düzenleyicilerin ve yerel yönetimlerin bu koşulları dikkate alması gerekmektedir. Yayla turizmi faaliyetlerinin sağlıklı, kaliteli ve sürdürebilir olması için iklim koşulları ve termal konfor durumlarını araştıran daha çok araştırmaya ihtiyaç vardır.

Anahtar Kelimeler:

Yayla Turizmi, Termal Konfor, İklim Turizm Bilgilendirme Şeması, Fiziki Coğrafya, Palovit Yaylası

The Determination of Thermal Comfort Conditions of Plateau Tourism Activities; Palovit Plateau (Çamlıhemşin/Rize)

Climate conditions are an important factor in the quality of tourism activities and the selection of tourism destinations. In recent years, the diversity of tourism activities and the number of tourists have increased and plateau tourism activities have become popular. In order for plateau tourism activities to be sustainable, climatic conditions and thermal comfort conditions among physical geography factors should be investigated. In the most general terms, thermal comfort is defined as the state of feeling comfortable, happy, and fit in one's environment. In this study, the determination of thermal comfort conditions for plateau tourism activities was examined specifically for the Palovit plateau in the Çamlıhemşin district of Rize province. In the study, hourly and daily measurements of the meteorological station number 19058 established on the Palovit plateau were used. The obtained data were calculated based on the PET (Physiological Equivalent Temperature) index through Rayman software. The distribution of PET values within the year at 10-day intervals and monthly hourly distributions was prepared. In addition, the frequency and extremes of all climatic elements were calculated in order to prepare a climate tourism information scheme. As a result of the study, it was understood that heat stress, storm risk, and sweltering conditions are not likely to be experienced on the Palovit plateau. However, it was determined that there is the possibility of snow-covered days that create cold stress, precipitation risk, and slipping risk. When all climatic possibilities are analysed, it is determined that the most ideal period for tourism is the summer. Individuals participating in tourism activities, tour organizers, and local administrations should take these conditions into consideration. In order for plateau tourism activities to be healthy, high quality and sustainable, there is a need for more research investigating climatic and thermal comfort conditions.

Keywords:

Plateau Tourism, Thermal Comfort, Climate Tourism Information Scheme, Physical Geography, Palovit Plateau,

PDF

___

Auliciems, A. & Szokolay, S. V. (2007). Thermal comfort. Desıgn tools and technıques note 3. Brisbane.
Balanagarajan, K. & Gajapathy, V. (2018). Climate changes and its impact on employee productivity. International Journal of Applied Engineering Research, 13(1), 27-29.
Çağlak, S. & Matzaraks, A. (2023). Evaluation of the relationship between thermal comfort conditions and respiratory diseases in Amasya City, Turkey. Journal Public Health, https://doi.org/10.1007/s10389-023-01887-4.
Çağlak, S. (2022). Evaluation of the effects of thermal comfort conditions on cardiovascular diseases in Amasya city, Turkey. Journal Public Health, https://doi.org/10.1007/s10389-022-01773-5.
Çağlak, S. (2021). İklim değişikliğinin biyoklimatik konfor şartları üzerine etkileri ve olası sonuçları (Tez No. 690729) [Doktora tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi] YÖK Ulusal Tez Merkezi.
Çağlak, S., Özlü, T. & Şahin, K. (2017). Amasya’nın biyoklimatolojik koşullarının turizm yönünden incelenmesi. Studies of Ottoman Domain, 7(13), 266-284. https://doi.org/10.19039/sotod.2017.74.
De Freitas, C. R. & Grigorieva, E.A. (2015). A comprehensive catalogue and classification of human thermal climate indices. International Journal of Biometeorology, 59, 109–120. https://doi.org/10.1007/s00484-014-0819-3.
Donaldson, G. C. & Keatinge, W.R. (2002). Excess winter mortality: Inﬂuenza or cold stress? British Medical Journal, 324, 89–90. https://doi.org/10.1136/bmj.324.7329.89
Epstein, Y. & Moran, D.S. (2006). Thermal comfort and the heat stress indices. Industrial Health, 44, 388–398. https://doi.org/10.2486/indhealth.44.388.
Gulyas, A., Unger, J. & Matzarakis, A. (2006). Assessment of the micro climatic and human comfort conditions in a complex urban environment: modelling and measurements. Building and Environment, 4, 1713–1722. https://doi.org/10.1016/j.buildenv.2005.07.001.
Güçlü, Y. (2010). Türkiye’nin deniz kıyılarında kıyı turizmi için iklim konforu. Lisans Yayıncılık.
Höppe P. (1999). The physiological equivalent temperature - A universal index for the biometeorological assessment of the thermal environment. International Journal of Biometeorology, 43, 71-75. https://doi.org/10.1007/s004840050118.
Höppe, P. (1984). Die energiebilanz des menschen wiss. Mitt. Meteorol Inst. Uni München.
Kum, G. (2011). İklim değişikliğinin Türkiye’nin güneybatı kıyılarında turizmin konfor şartlarına etkisi (Tez No. 287776) [Doktora tezi, İstanbul Üniversitesi]. YÖK Ulusal Tez Merkezi.
Lin, T. & Matzarakis, A. (2008). Tourism climate and thermal comfort in Sun Moon Lake, Taiwan. International Journal of Biometeorology, 52, 281-290. https://doi.org/10.1007/s00484-007-0122-7.
Matzarakis A., Mayer H. & Iziomon M. G. (1999). Applications of a universal thermal index: physiological equivalent temperature. International Journal of Biometeorology, 43, 76–84. https://doi.org/10.1007/s004840050119.
Matzarakis, A. (2001). Climate and bioclimate information for tourism in Greece. In A. Matzarakis & C.R.de Freitas (Eds.), Proceedings of the First International Workshop on Climate, Tourism and Recreation (pp. 171 – 183). International Society of Biometeorology.
Matzarakis, A. (2007). Assessment method for climate and tourism based on daily data. In A. Matzarakis, C. R. de Freitas, & D. Scott (Eds.), Developments in tourism climatology (pp. 52-58), Freiburg.
Németh, A., Matzarakis, A., Schlanger, V. & Katona, A. (2008, September 22-26). Variations of thermal bioclimate and its influence to the tourism in the Lake Balaton tourism region (Hungary) [Conference presentation]. Proceedings 18th International Congress on Biometeorology, Tokyo, Japan. https://uwm.edu/biometeorology/congress/
Olgyay, V. (1973). Design with climate, bioclimatic approach to architectural regionalism. Princeton University Press. https://doi.org/10.2307/j.ctvc77kqb
Öngel, K. & Mergen, H. (2009). Isıl konfor parametrelerinin insan vücudundaki etkilerine yönelik literatür taraması. Süleyman Demirel Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 16(1), 21-25.
Özşahin, E., Kaymaz, Ç. K. & Albayrak, L. (2015). Artvin ilinin biyoklimatik konfor şartlarının analizi ve turizm bakımından önemi. Journal of Human Sciences, 12(2), 1050-1077. http://doi.org/10.14687/ijhs.v12i2.3361.
Roshan, G., Yousefi, R. & Błażejczyk, K. (2018). Assessment of the climatic potential for tourism in Iran through biometeorology clustering. International Journal Biometeorology, 62, 525–542. https://doi.org/10.1007/s00484-017-1462-6.
Scott, D., Gössling, S. & Hall, C.M. (2012). International tourism and climate change. Wires Climate Change, 3(3), 213- 232. https://doi.org/10.1002/wcc.165.
Somuncu, M. (2005). Aladağlar yaylacılık ve dağ göçebeliği konusunda bir araştırma. Gündüz Eğitim ve Yayıncılık.
Sungur, K. A. (1980). Türkiye’de insan yaşamı açısından uygun olan ve olmayan ısı değerlerinin aylık dağılımı ile ilgili bir deneme. İstanbul Üniversitesi Coğrafya Enstitüsü Dergisi, 23, 27-36
Şensoy, S., Türkoğlu, N., Çiçek, İ. & Matzarakis, A. (2020). Antalya'nın termal konfor özellikleri, iklim model verileri kullanılarak gelecek projeksiyonları ve turizme etkileri. Coğrafi Bilimler Dergisi, 18(2), 124-160. https://doi.org.tr/10.33688/%20aucbd.706150.
Tranos, E. & Davoudi, S. (2014). The regional impact of climate change on winter tourism in Europe. Tourism Planning & Development, 11(2), 163-178. https://doi.org/10.1080/21568316.2013.864992.
Yılmaz C. (2019). Samsun’da mevsimlik tarım işçileri. İçinde S.Ü. Erbilen & G. Şahin (Eds.), Beşeri ve İktisadi Coğrafya Araştırmalar (Prof. Dr. Nuran Taşlıgil’e Armağan) (ss. 135-148), Eski Babil Yayınları.
Zaninovic, K. & Matzarakis, A. (2009). The biometeorological leaflet as a means conveying climatological information to tourists and the tourism industry. International Journal of Biometeorology, 53(4), 369-374. https://doi.org/10.1007/s00484-009-0219-2.