Şüpheden Kartezyen Düşünceye Giden Yol

Bu çalışmada Descartes’ın ‘metodik şüphe’si bağlamında varlık ve bilgi görüşü araştırılmış, bu amaçla onun yöntem anlayışı çerçevesinde varlık ve bilgi alanlarında ortaya çıkan felsefi sorunlar ele alınıp tartışılmıştır. Çalışmadaki sorun, Descartes’ın doğru bilgiye götürecek olan ilkelerden hareketle Kartezyen varlık anlayışına nasıl geçtiği, diğer bir ifadeyle metodik şüphenin cogito’yu nasıl önceleyip sonrasında hakiki bilgiye ulaşmak üzere res cogitans’ı extensa’dan nasıl ayırdığıdır. Bu anlamda çalışmada Kartezyen varlık ve bilgi görüşüne dair oluşan felsefi meseleler ele alınmıştır. Söz konusu sorunlar ve tartışmalar, filozofun çağının getirdiği sosyal, siyasal ve bilimsel gelişmelerden de ayrı tutulmayarak ‘Giriş’ mahiyetindeki çalışmamızla değerlendirilmiş ve bu bağlamda 17. yüzyılın yöntem bulma arayışına ışık tutulmaya çalışılmıştır. Çalışmamızın son kısmında ise felsefenin güzergahında Descartes’ın yol açtığı öznenin ademi merkeziyetliğinin felsefe mahalindeki etkisi soruşturulmuştur.

Anahtar Kelimeler:

Res Extensa, Res Cogitans, Yöntem, Şüphe, Apaçıklık, Seçiklik, Sağduyu

The Way from Doubt to Cartesian Thought

In this study, it was tried to investigate Descartes’ views on being and knowledge in the context of his ‘methodical doubt’. In this direction it was discussed and approached those philosophical problems which are emerged from fields of being and knowledge. My research question is how to Descartes crossed from principles which take to the true knowledge to Cartesian sense of being, in other words the problem is how the methodical doubt prioritises cogito, later on how to distinguish res cogitans from extensa to reach true knowledge. So in this study, it is discussed that philosophical problems about Cartesian sense of being and knowledge. These problems and discussions were evaluated in our introductory study by taking into consideration social, political and scientific developments in his century. In this regard it was tried to illuminate the search of exploring of method in seventeenth century. In the last part of our study it was investigated the effect of the decentralization of the subject in the route of philosophy which was caused by Descartes on the path of philosophy.

Keywords:

Res Extensa, Res Cogitans, Method, Doubt, Evindence, Clearness, Prudence,

PDF

___

BUMİN, Tülin (2010). Tartışılan Modernlik: Descartes ve Spinoza, İstanbul: YKY.
CAPRA, Fritjof (1992). Batı Düşüncelerinde Dönüm Noktası, çev. Mustafa Armağan, İstanbul: İnsan Yayınları.
CEVİZCİ, Ahmet (2013). 17. Yüzyıl Felsefesi, İstanbul: Say Yayınları.
CHURCHLAND, Paul M. (2012). Madde ve Bilinç. İstanbul: Alfa Yayınları.
COPLESTON, Frederick (1958). A History of Philosophy (Volume IV), London: Burns Oates & Washbourne LTD.
COTTINGHAM, John (1993). A Descartes Dictionary, Oxford: Blackwel Publishers.
DESCARTES, Rene (1971). Philosophical Wiritings, trans. Elizabeth Anscombe and Peter Thomas Geach, Toronto: Prentice-Hall.
DESCARTES, Rene (1998). Metafizik Düşünceler, çev. Mehmet Karasan, İstanbul: MEB Basımevi.
DESCARTES, Rene (1989). Aklın İdaresi İçin Kurallar, çev. Mehmet Karasan, İstanbul: MEB Basımevi.
DESCARTES, Rene (2004). Felsefenin İlkeleri, çev. Mesut Akın, İstanbul: Say Yayınları.
DESCARTES, Rene (2012). Metot Üzerine Konuşma, çev. K. Şehir Sel, İstanbul: Sosyal Yayınlar.
GÖDELEK, Kamuran (2006). “Kesin Bir Bilim Olarak Felsefenin Kartezyen Dayanakları”, FLSF, 2: 17-28.
GÜNDAY, Şeref (2002). Zihin Felsefesi, Bursa: Asa Kitabevi.
HORKHEIMER, Max (2008). Akıl Tutulması, çev. Orhan Koçak, İstanbul: Metis Yayınları.
LABERTHONNIERE, Lucien (1977). Descartes Üzerine Tetkikler, çev. Mehmet Karasan, Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
LACEWING, Michael (2008). “Descartes And The Method Of Doubt”, http://cw.routledge.com/textbooks/alevelphilosophy/data/A2/Descartes/DescartesDoubt.pdf (Erişim Tarihi: 25.1.2014).
LACOMBE, Olivier (1943). Decartes, çev. Mehmet Karasan, Ankara: İdeal Matbaa.
LIDDELL, Henry George & Robert SCOTT (1883). Greek English Lexicon, New York: Harper and Brother Puplishers.
TARNAS, Richard (2011). Batı Düşüncesi Tarihi II, çev. Yusuf Kaplan, İstanbul: Külliyat Yayınları.
TAYLOR, Charles (1989). Sources of the Self, Making of the Modern Identity, Cambridge: Harward University Press.
TÜRKBAĞ, Ahmet Ulvi (1998). “Decartes’çı Yöntem ve Bunun Getirdiği Sorunlar’’, İHFM, LVI(1-4): 133-139.
YALÇIN, Şehabettin (2010). Modern Felsefede Benlik, İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi.
YILDIRIM, Yılmaz (2006). “Jurgen Habermas’ın İletişimsel Eylem Kuramı”, AÜSBD, VII(2): 249-267.
http://eulergauss.blogcu.com/descartes-in-matematik-felsefesi/9027113 (Erişim Tarihi: 29.1.2014).