Geçmişten Günümüze Aydıntepe: Tarih, Kültür ve Ekonomi

Bu çalışmada, Bayburt’un ilçelerinden biri olan Aydıntepe, bölgenin sahip olduğu kültür, medeniyet ve ekonomi yapıları çerçevesinde incelenmiştir. Aydıntepe, diğer adı ile Hart, Bayburt’un kültür ve ekonomi yapısından ayrı düşünülemeyeceği için bulunduğu bölge ile birlikte değerlendirilmiştir. Çalışmada, Bayburt hakkında yazılmış telif eserlerin dikkate alınmasının yanı sıra bölge yerleşimleri ziyaret edilmiş ve ziyaretler esnasında ortaya çıkan gözlemler, yapılan görüşmeler ve elde edilen sonuçlar bu çalışmaya yansıtılmıştır. Coğrafi konum itibariyle Doğu Karadeniz içerisinde yer alan Aydıntepe, Eski Tunç Çağı’ndan bu yana birçok kültüre ev sahipliği yapmış, Selçuklular öncülüğünde Türklerin Anadolu’da yerleştiği ilk bölgelerden biri olmuş ve yüzyıllardır Türkler tarafından yönetile gelmiş bir bölgedir. Bu yazının ana teması, ilçenin tarihi ve tarihi yapıları, bugün ziyaret edilebilecek yerleri, günümüze kadar yaşamış sosyal ve kültürel öğeleri ile birlikte bölgenin geçmişten bugüne bütünsel iktisadi değerlendirmesidir. İlçenin iktisadi yapısı değerlendirilirken nüfus verileri dikkate alınmış ve bu nüfusun bölgede hâlihazırda kurulu iktisadi yapıdaki gücüne yer verilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Aydıntepe, Hart, Bayburt

Past and Present of Aydıntepe: History, Culture and Economy

Aydıntepe, one of the districts of Bayburt, is studied within the scope of culture, civilisation and economy as part of culture and economy of Bayburt due to the fact that Aydıntepe, in other name Hart, cannot be separated from its own territorial progress. Besides researches conducted on Bayburt as a mean of sources for this study, personal visits ended up with various observations and interviews are also taken into account. Hart, geographically located in the Eastern Black Sea Region has been welcomed many culture since Bronze Age, it was one of first settlement areas in Anatolia for Seljuks and has been ruled by Turks for many centuries. Hart’s history and historical structures, social and cultural factors that are existed up until today and economical history are main concerns of this study. Economical aspects are investigated by population data reveals its importance within today’s regional economy and its foundations.

Keywords:

Aydıntepe, Hart, Bayburt,

PDF

___

AKDAĞ, Furgan (2015). Bayburt’taki Türbeler ve Mezar Taşları, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Van, Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
ARSLAN, Celil ve Methiye Gül ÇÖTELİ (2015). “Anadolu - Türk Şehri Tarihinde Bayburt Kenti ve Anıtsal (Kamusal) Yapı Mirası”, Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi, 3(6): 185-219.
AVCI, Sedat (1994). “Bayburt ve Bayburt’a Bağlı Yerleşmelerin Nüfuslarının Cumhuriyet Dönemindeki Gelişimi ve Dağılışı”, 1988 Türk Tarihinde ve Kültüründe Bayburt Sempozyumu Bildirileri, haz. R. Yıldız, ss. 495-524, Ankara.
Bayburt Nüfus Defterleri 1835-1848 (2015). haz. Yunus Özger, Bayburt Üniversitesi Yayınları Numara: 9, BAKÜTAM, Ankara: Balkan Matbaa.
BİRİNCİ, Salih (2015). Bayburt İlinin Coğrafyası Fiziki-Beşeri-Ekonomik, Bayproje Yayın Numarası 16, Ankara: Detay Yayıncılık.
BULUT, Serdar (2015). “Bayburt İli Ve Yöresi Ağızlarının Türkiye Türkçesi Ağızları İçindeki Yeri”, Turkish Studies International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 10(16): 371-386.
ÇİĞDEM, Süleyman (2013). “Bayburt/Aydıntepe Yüzey Araştırması Işığında Bölgenin Eskiçağ Tarihinin Değerlendirilmesi”, Güzel Sanatlar Enstitüsü Dergisi, (30): 65-81.
EKİNCİ, Mehmet Emin (2003). Aydıntepe İlçe Merkezinin Coğrafyası, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Erzurum, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
ELİAÇIK, Muhittin (2015). “Bayburt/Hart’ta Şeyh Eşref İsyanı’na Dair Osmanlı Arşiv Belgeleri”, Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 5(1): 119-139.
EREN, Hüseyin (tarihsiz), Bayburt, Bayburt: Bayburt Kaymakamlığı.
HACIHASANZADE, Feridun (2014). İlçe, Belde ve Köyleriyle Bayburt, İstanbul: Has Matbaacılık.
İNBAŞI, Mehmet (2007). “Bayburt Sancağı”, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10(2): 89-117. Kültürün Kale Kenti Bayburt, (2011). ed. Dursun Ali Emir ve Mutlu Adak, Ankara: Bekder Yayınları.
MİROĞLU, İsmet (1992). “Bayburt”, TDV İslam Ansiklopedisi, (5): 225-228.
MOLLAMAHMUTOĞLU, Murat; KÖSEOĞLU, Mustafa ve Şevki ÖZBİLEN (2012). Bayburt’un Sosyal, Kültürel ve Ekonomik Kalkınma Raporu, 2. Baskı, İstanbul: Has Matbaacılık.
ÖZGER, Yunus (2008). XIX. Yüzyılda Bayburt (Sosyo-Ekonomik, İdari ve Demografik Yapı), İstanbul: IQ Kültür Sanat Yayıncılık.
PEHLİVAN, Mahmut (1994). “Başlangıçtan Urartu’nun Yıkılışına Kadar Bayburt ve Yöresi”, 1988 Türk Tarihinde ve Kültüründe Bayburt Sempozyumu Bildirileri, haz. R. Yıldız, ss. 327-333, Ankara.
SÜKUT, Mehmet Kürşad (2007). Prehistorik Dönemden Roma’nın Sonuna Kadar Aydıntepe, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Erzurum, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
URAL, Selçuk (2009). “Doğu Vilâyetlerinde Asayiş Sorunu, 1919-1920”, CTAD, 5(9)41-76.
ÜNSAL, Veli (2006). Yukarı Çoruh Havzası’nın Tarihi ve Arkeolojisi: Bayburt Yöresi, Bayburt: Bayburt Valiliği Yayınları.
ÜNSAL, Veli, (2014). “Bayburt Kaleleri”, Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(1): 88-102.
YANBEĞ, Mahmut Kemal (1950). “Tarihte Bayburt’un Geçirdiği İdari Değişiklikler”, Bayburt, Numara: 1, ss. 6-13, İstanbul: Bayburt Kültür ve Yardım Cemiyeti Yayın Organı.