Çevre Hukuku İncelemesi: ‘Tabiatı ve Biyolojik Çeşitliliği Koruma Kanunu Tasarısı (2012)’

İnsanlığa katkı için bir yaşam basamağı olan kültürel ve doğal değerlerin korunması gerekli vezorunludur. Öyle ki bu değerler, bulunduğu yerin malikinin, ulusunun hatta uluslararası toplumundeğil, tüm insanlığın temelde ortak malıdır ve insanlığın sosyo-ekonomik, siyasal, kültürel gelişmişlikdüzeyini görünür kılmaktadırlar. Korunacak bu değerlere uygulanacak ulusal mevzuatımız; kültür vetabiat varlıkları, kıyı, çevre, yer altı suları, akarsu, orman, milli park, sit alanları, ören yerleri ayrıcaBoğaziçi, endüstri, teknolojik gelişme, turizm teşvik, özel çevre koruma bölgeleri vb. konularla ilgili yasave yönetmelikleridir. 2012 yılında ülke gündemine son kez düşen “Tabiatı ve Biyolojik Çeşitliliği KorumaKanunu Tasarısı” sivil toplumun tüm içtenlikli uyarılara karşın kamuoyunu ayrı dönemlerde meşguletmekten öteye geçememiştir. Düzenlemeler, her türlü kamusal varlığı metalaştırma, “parasal yararkaynağına” dönüştürme yaklaşımının tüm göstergelerini taşımaktadır. Bu yönüyle değerlendirildiğinde;Tasarı, bir bakıma o günkü düzenlemeler ile ülkemizdeki doğal varlıkların da ayırtına varıldığını ortayakoymaktadır. Genel olarak değerlendirildiğinde ise; AB üyelik sürecinin ve uluslararası bağıtlanmalarıngereği “göstermelik” bir düzenleme olarak hazırlanmış olduğu kanısı veren Tasarıyla, gerçekte, ekolojikhasarlara ve zamanla da yıkımlara yol açabilecek olan çeşitli etkinlikler de kolaylaştırılmış olacaktır.Tasarı, bu yönüyle, son dönemde yaşanmış ekolojik yıkıcılığının yakın geçmişte kalmış en önemliörneğini oluşturmuştur. Neoliberal hükümetler, varlığının ekonomik temellerini sürdürebilmek içinemeğin yanı sıra doğal varlık, ortam ve süreçleri daha fazla sömürmenin her yoluna başvurmaktançekinmemektedirler. Dolayısıyla, gerektiğinde başka yeni yollar da üretmeyi sürdürmüşlerdir. HES’ler,“2B”, maden ocakları vb. türden uygulamalarının ekonomi politik nedenlerinin görmezden gelinmesi,romantik sayılabilecek söylem ve çabalarla yetinilmesi, düzenlemelerle hedeflenen işlerin yapılmasınıdaha da kolaylaştırmaktadır. Tasarı, yol açabileceği yıkımların önüne geçme çabasındakiler için butemel gerçekliklerle ve metinsel anlamda da gözden kaçırılmaması gereken boşluklar yaratan sorunluyanlarıyla birlikte yeniden irdelenerek tartışılmaktadır.

Anahtar Kelimeler:

Doğal Sit Alanları, Milli Parklar, Koruma Mevzuatı, Şehircilik, Doğa Koruma, Tabiat Varlıkları, Turizm, Madenler, Neo-liberal politikalar

Environment Law Review: ‘The Draft Law on the Protection of Nature and Biodiversity (2012)’

It is necessary to protect cultural and natural values, which are a life step for humanity. Thus, thesevalues are fundamentally common property of all humankind, not the owner, the nation or eventhe international community, and make the socio-economic, political and cultural developmentof humanity visible. Our national legislation to be applied to these values consists of the following;the cultural and natural assets, coastal, environmental, underground waters, rivers, forests, nationalparks, protected areas, historical sites, also Bosphorus, industry, technological development, tourismpromotion, special environmental protection zones and so on. Laws and regulations related to issues. Inspite of all the sincere warnings of civil society, The last time in the country’s agenda in 2012, ’’Natureand Biodiversity Conservation Law“ did not go beyond the occupation of public opinion in separateperiods. Arrangements carries all the indications of approach, which covers of transformation to thesource of monetary benefit in the commodification of all kinds of public existence. In this sense, theDraft reveals that natural arrangements in our country have been distinguished with the arrangements ofthat day. When evaluated in general terms, The EU accession process and international conventions arerequired to be prepared as a demonstrative m arrangement. With the draft, in reality, various activitiesthat could lead to ecological damage and time-out will also be facilitated. In this respect, the draft hasbeen the most important example of recent ecological destructiveness. Neoliberal governments feelfree for maintaining of their economic basis, with making more exploitation over the natural assets,the environment and the processes as well as the labor. Therefore, they continued to produce othernew ways when necessary. With to be contented with romantic discourses and efforts and ignoringthe economic political reasons of the practices (HESs, mining operations, 2Bs, etc.), makes conductingtargeted work with neo-liberal regulations even easier. “The Draft Law on the Protection of Natureand Biodiversity (2012)” are discussed again for the efforts to prevent the destruction that it may causewith these basic realities and together with the problematic aspects that create gaps that should not beoverlooked in textual sense.

Keywords:

Natural Sites, National Parks, Conservation Legislation, Urbanism, Nature Conservation, Natural Heritage, Tourism, Mines, Neo-Liberal Policies,

PDF

___

1982 tarihli ve 2634 sayılı “Turizmi Teşvik Kanunu”, (16.03.1982 tarihli ve 17635 sayılı R.G.).
1983 tarihli ve 2872 sayılı, “(Eski) Çevre Kanunu” (11.08.1983 tarih ve 18132 sayılı R.G.).
1983 tarihli ve 2863 sayılı, “Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu”, (23.07.1983 tarihli ve 18113 sayılı R.G.) ve ilgili yönetmelikleri.
1983 tarihli ve 2873 sayılı, “Milli Parklar Kanunu” (11.08.1983 tarihli ve 18132 s. R.G.) ve ilgili yönetmelikleri (19.07.2012 tarihli ve 28358 sayılı R.G.).
2005 tarihli ve 5366 sayılı, “Yıpranan Tarihi ve Kültürel Taşınmaz Varlıkların Yenilenerek Korunması ve Yaşatılarak Kullanılması Hakkında Kanun” (05.07.2005 tarihli ve 25866 s. R.G.) ve ilgili yönetmelikleri.
2005 tarihli ve 5393 sayılı, “Belediye Kanunu” (13.07.2005 tarihli ve 25874 sayılı R.G.) Madde 73- (Değişik: 17.06.2010-5998/1 md.) ve ilgili yönetmelikleri.
2005 tarihli ve 5491 sayılı, Çevre Kanunu değişiklikleri (26.04.2006)
2013 tarihli, “Korunan Alanların Tespit, Tescil ve Onayına İlişkin Usul ve Esaslara Dair Yönetmelik” (19.02.2013 tarihli ve 28564 sayılı R.G.).
2011 tarihli ve 644 sayılı, Kanun Hükmünde Kararname (KHK) (04.07.2011 tarih ve 27984 (Mükerrer) sayılı R.G.).
2011 tarihli ve 645 sayılı, KHK (04.07.2011 tarih ve 27984 (Mükerrer) s. R.G.). 2011 tarihli ve 648 sayılı, KHK (17.08.2011 tarih ve 28028 sayılı R.G.).
2011 tarihli ve 657 sayılı, KHK. (02.11.2011 tarih ve 28103 sayılı R.G.).
2011 tarihli ve 658 sayılı, KHK. (02.11.2011 tarih ve 28103 sayılı R.G.).
2011 tarihli, “Tabiatı ve Biyolojik Çeşitliliği Koruma Kanunu Tasarısı”, (Orman ve Su İşleri Bakanlığı, 12.3.2012 tarihli Bakanlar Kurulu Kararı (BKK) ile kararlaştırılan, 17.5.2012 tarihinde TBMM’ye gönderilen gerekçesi ile tasarısı)
2012 tarihli, “Tabiatı ve Biyolojik Çeşitliliği Koruma Kanunu Tasarısı ile Çevre Komisyonu Raporu”, (1/627), Yasama Dönemi:24, Yasama Yılı:2, Sıra: 297.
2012 tarihli ve 6292 sayılı, “Orman Köylülerinin Kalkınmalarının Desteklenmesi ve Hazine Adına Orman Sınırları Dışına Çıkarılan Yerlerin Değerlendirilmesi ile Hazineye Ait Tarım Arazilerinin Satışı hakkında Kanun” (26.04.2012 tarihli ve 28275 sayılı R.G.) ve ilgili yönetmelikleri.
2012 tarihli ve 6306 sayılı, “Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi hakkında Kanun” (31.05.2012 tarihli ve 28309 sayılı R.G.) ve ilgili yönetmelikleri.
2013 tarihli, “Korunan Alanların Tespit, Tescil ve Onayına İlişkin Usul ve Esaslara Dair Yönetmelik” (19.02.2013 tarihli ve 28564 sayılı R.G.).
2013 AB Mevzuatı, (1981-2008) “Kuş Direktifi (79-409-EEC)”, Doğa Koruma.
2012 AB Mevzuatı, (1995-2006) “Habitat Direktifi (92-43-EEC)”.
Baysal, C. U. (2015) Validebağ Korusu: “Adı Üstünde: Koru!”, Müştereklerimiz “Paylaştığımız Her Şey”, (All That We Share, “A Field Guide to the Commons”), (Ed. Jay Walljasper), Mayıs 2015, 1.basım, Metis yayınevi.
Birleşmiş Milletler (B.M.), (1948) Evrensel Bildirgesi.
Çevre ve Orman Bakanlığı, (2006) AB Entegre Çevre Uyum Stratejisi (UÇES) (2007 - 2023).
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Tabiat Varlıklarını Koruma Genel Müdürlüğü, Özel Çevre Koruma Bölgeleri (ÖÇK), https://ockb.csb.gov.tr/
Çelem, H., Şahin, Ş. (1996) “Kent İçi Yol Ağaçlarının Görsel ve İşlevsel Etkileri”, Kent ve Ağaçlandırılmaları ve İstanbul’95 Sempozyumu (Bildiriler), s: 41-54 İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi ve İstanbul Büyükşehir Belediyesi İşbirliğiyle, Basılı, İsfalt Yayını:3, İstanbul.
Çepel, N. (1992) Doğa Çevre Ekoloji ve İnsanlığın Ekolojik Sorunları, Altın Kitaplar, 1992.
Gökalp Alıca, S. S. (2012) “Tabiatı ve Biyolojik Çeşitliliği Koruma Kanunu Tasarısı’nın Doğa Koruma Mevzuatı Çerçevesinde Değerlendirilmesi”, Ankara Barosu Dergisi, 2012/3, s: 186-216.
Kalpaklı, F. (2016) “Alternative Solutions to Environmental and Human Rights Violations in Soyinka’s a Dance of the Forests”, Mehir Aile Dergisi, 2016/3, s: 75-81.
Karataş, A. (2018) TRT Radyo 1 / Prof. Dr. Ahmet Karataş - İstilacı Türler ve Biyolojik Kirlenme 1.Bölüm (Prg. Haz.: Feride Burcu Sürgit) TRT https://Www.Youtube.Com/Watch?V=Sbc8fnf0dcc
Kışlalıoğlu, M., Berkes, F. (1991) Çevre ve Ekoloji, Remzi Kitabevi, İstanbul.
Kocalar, A. C. (2018) “Koruma Alanlarının Yükselen Rantı ile Çevre-Orman Koruma Mevzuatındaki Değişimler ve “Bolu-Gölcük Tabiat Parkı” Örneği”, Kesit Akademi (The Journal of Kesit Academy), Yıl:4, Sayı: 16, 2018/9, s: 541-563 Elazığ.
Korkut, A.B., T. Dokumacı (1999) “Kentsel Ekosistemin Yol Ağaçların Yaşamına Etkisi”, Kent Yönetimi İnsan ve Çevre Sorunları Sempozyumu’99: Kent ve İnsan, Cilt I, s: 152-159, İBB, İstaç A.Ş, 1999, İstanbul.
Tekin, Ö. F. (2016) “Adem-i Merkeziyetçi Kentleşme Politikaları ve Bölgesel Kalkınma: Türkiye Deneyimi”, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, Yıl:2016 Cilt: 19 Sayı:1, ss.119-138, Konya.
Tuncer, M., S. Ö. Oktay (2018) “Milli Parklarda Uzun Devreli Gelişme Planı Hazırlanması Yöntem ve Teknikleri: Soğuksu Milli Parkı Örneği”, XIII. Congress of Ecology and Environment with International Participation, UKECEK-2017, 12-15 Eylül 2017. http://mehmet-urbanplanning. blogspot.com/2018/09/milli-parklarda-uzun-devreli-gelisme.html
Tunçer, M. (2018) “Dünden Bugüne Kültürel Miras ve Koruma Dünden Bugüne Kültürel Miras ve Koruma”, Gazi Kitabevi, Ankara.
Ürgenç, S. (1997). Genel Plantasyon ve Ağaçlandırma Tekniği, İ.Ü., Yayın No: 3644, Fakülte Yayın No: 407, İstanbul.
Yalçıntan, M. C., E. Çavuşoğlu (2011) “Sulukule’den Arda Kalan: Yenileme Sürecinin Öğrettikleri ve Yenilikçi Muhalefet Pratikleri”, Toplumbilim, Banliyö Özel Sayısı, Nisan 2011, Sayı 26, s: 129-146 İstanbul.