Türkiye’de bilgi ekonomisi ve bilgi yoğun malların dış ticareti (1969-2009)

Ekonomik faaliyetler giderek daha bilgi yoğun hale gelmekte, dünya ticaretindeki serbestleşme ile birlikte rekabet de giderek artmaktadır. Bu kapsamda, küresel rekabetin de bilgi odaklı ürünler etrafında şekillendiği görülmektedir. Bilgiyi üreten ve ekonomik faaliyetlerin içerisinde etkin olarak kullanabilen toplumlar gelişmiş bir ekonomiye sahip olmaktadır. Yaratılan katma değerin, bilgi yoğun mallarda daha yüksek olması nedeniyle bu malların ihracatı ülkeye daha çok refah ve rekabet gücü kazandırmaktadır. İhracat yapısının emek yoğundan bilgi yoğun bir yapıya dönüşmesi, ülke ekonomisinin daha rekabetçi olmasını sağlamaktadır. Bunun için ise teknoloji yeteneğinin arttırılması ve beşeri sermaye stokunun yükseltilmesi gereği ortaya çıkmaktadır. Çalışmamızda bu amaçların geliştirilmesine yönelik olarak bilgi yoğun malların Türkiye’nin dış ticareti içindeki yeri ve önemi analiz edilemeye çalışılmaktadır. Bu amaçla bilgi yoğun malların dış ticaret rakamları VAR (Vector autoregression) testine tabi tutulmuş ve elde edilen sonuçlar yorumlanmıştır.

Knowledge economy and foreign trade of knowledge intensive goods in Turkey

Economic activities becoming more knowledge oriented. With liberalization of the global trade global competition escalated. In this context global competition acquired a shape among the knowledge goods. Societies which produce and use knowledge goods in their economic activities holding an advanced economic outlook. Knowledge goods create more added value than other goods. Thus exporters of knowledge goods acquire more wealth and competitive power. Transformation of the exportation structure to knowledge oriented increases the competitive power of the economies. This requires improvement of the technological ability and human capital stock. In this study it is intended that to analyze the share and the importance of the knowledge goods in Turkey's foreign trade. For this purpose, foreign trade data of knowledge-intensive goods tested in VAR (Vector autoregression) model. The results obtained are interpreted.

PDF

___

AKTAN, C.C. “Yeni Ekonominin Özellikleri”, http://www.canaktan.org/yenitrendler/ yeni-ekonomi/ozellikleri.htm, Erişim Tarihi : (26.05.2007 16:06)
COATES, D. ve WARWICK, K. “The Knowledge Driven Economy: Analysis and Background”, The Economics of Knowledge Driven Economy Conference, 17 January, Department of Trade and Industry and Centre of Economic Policy Research, London, 1999, s.11-22.
DRUCKER, Peter Ferdinand, Yeni Gerçekler, Ankara, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, Genel Yayın No: 315, Tarih Dizisi: 25, 1992.
DURA, Cihan – ATİK, Hayriye, Bilgi Toplumu, Bilgi Ekonomisi ve Türkiye, Literatür Yayınları, Yayın No: 72, İstanbul, 2002.
EKİZCELEROĞLU, Caner “Bilgi Ekonomisinin Dış Ticaret içindeki Yeri: Türkiye Örneği”, Edirne, Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2008, s.114, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi)
FORAY, D. The Economics of Knowledge, The MIT Pres, New Ed edition, ISBN: 0262562235, 2006.
GOULDNER, Alvin Ward, The Future of Intellectuals and the Rise of the New Class, The Machmillan, New York, 1979.
IOANNIDIS, E. ve SCHREYER, P. “Technology and Non-Technology Determinants of Export Share Growth”, OECD Economic Studies, No. 28, 1997/I., s.184-186.
KARAGÜL, Mehmet, “Beşeri Sermayenin Ekonomik Büyümeyle İlişkisi ve Etkin Kullanımı”, Akdeniz İİBF Dergisi, Afyon, 2003, s.79-90.
KRUGMAN, P. R. ve WELLS, R. Microeconomics, Worth Publishers, First Edition, ISBN-10: 0716752298, 2005.
LALL, S. “The Technological Structure and Performance of Developing Country Manufactured Exports, 1985- 1988”, QEH Working Paper Series, Working Paper Number 44, QEHWPS44, Queen Elizabeth House, University of Oxford, 2000, s.34-40.
LEONTIEF, W. W. Input – Output Economics, Oxford University Press, US, ISBN 0195035275, 1986.
MACIARIELLO, Joseph A., Gün Gün Drucker: Ünlü Düşünürün Yapıtlarından Seçilmiş 366 Fikir ve Motivasyon, İstanbul, Mess Yayınları, Yayın No: 469, 2005.
POSNER, M. V. “International Trade and Technical Change”, Oxford Economic Papers, No: 13, 1961, s. 323-341.
POWEL, Walter W. ve SNELLMAN, Kaisa, “The Knowledge Economy”, Annual Review of Sociology, Vol.30, 2004, s. 199-220.
QUAH, D. “Growth and Increasingly Weightless Economies”, The Economics of Knowledge Driven Economy Conference, 17 January, Department of Trade and Industry and Centre of Economic Policy Research, London, 1999, s.22-31.
SALVATORE, D. International Economics, John Wiley and Sons Inc, Ninth Edition, New Jersey, 2007.
SAYGILI, Ş. Bilgi Ekonomisine Geçiş Sürecinde Türkiye Ekonomisinin Dünyadaki Konumu, Ekonomik Modeller ve Stratejik Araştırmalar Genel Müdürlüğü, Stratejik Araştırmalar Dairesi Başkanlığı, Yayın No. DPT: 2675, ISBN 975-19-3369-2, 2003.
SEYİDOĞLU, H. Uluslararası İktisat, Eskişehir, AÖF Yayınları, 2005.
SHAPIRO, Carl ve VARIAN, Hal R., Information Rules, A Strategic Guide to The Network Economy, Boston, Harvard Business School Press, 1999.
SMITH, Adam, Milletlerin Zenginliği, Çev: Haldun Derin, Sunuş: Gülten Kazgan, İstanbul, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 2006.
ŞİMŞEK, Mevlüdiye, “Bilgi Toplumu Ekseninde Türkiye ve Bir Karşılaştırma”, Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt 3, No 1, 2003, s.93.
TATEMOTO, M. ve ICHIMURA, S. “Factor Proportions and Foreign Trade: The Case of Japan”, The Review of Economics and Statistics, Vol. 41, No. 4, 1959, s. 442-446.
U.S. CONGRESS, Technology and structural unemployment: reemploying displaced adults, Office of Technology Assessment, Government Printing Office, Washington DC, 1986.
YÜCEL, İsmail Hakkı, Türkiye’de Bilim Teknoloji Politikaları ve İktisadi Gelişmenin Yönü, Ankara, DPT Yayın No: 2690, Devlet Planlama Teşkilatı Sosyal Sektörler ve Koordinasyon Genel Müdürlüğü, 2006.
Türkiye İstatistik Kurumu Resmi Web Sitesi, (2010): www.tuik.gov.tr