FRANSIZ MERKANTİLİZMİNİN DİSİPLİNCİ İKTİDAR PROJESİ: BÜYÜK KAPATILMA

Fransa, merkantilist doktrinin en önemli temsilcilerinden biriydi. Bu kadar önemli olmasında hiç şüphesiz dönemin maliye bakanı J.B. Colbert’in etkisi büyüktür. Öyle ki, Fransız merkantilizmi tarih boyunca Colbertizm olarak anılmıştır. Colbert döneminde ülkede ekonomik gelişmenin sağlanması amacıyla daha önce benzeri görülmemiş birtakım uygulamalar hayata geçirilmiştir. Bu uygulamalardan biri, verimli olarak görülmeyen kişilerin Colbert yönetimi tarafından bazı kurumlara kapatılması olmuştur. “Büyük Kapatılma” olarak adlandırılan bu sürecin en başından beri bilinçli bir proje olduğu savunulmaktadır. Buna göre projenin amacı, tek tip insanlardan oluşan bir toplum modeli yaratmaktı. Fransa’da devlet bu projenin kurgulanmasında ön planda olmuştur. Foucault on yedinci yüzyılda, iktidar kavramının ilişkisellikten öte somut bir yönetim sanatına dönüşerek farklı bir iktidar biçiminin ortaya çıktığını ileri sürmektedir. Çalışmanın amacı, Fransız merkantilizmi teorisini, Foucault’nun disiplinci iktidar kavramından hareketle eleştiriye açmaktır. Bu kapsamda, dönemin maliye bakanı J.B. Colbert tarafından yönetilen Fransa ekonomisi ile o dönemde yükselişe geçen kapatma kurumları arasındaki ilişki; Foucault’nun disiplinci iktidar kavramı çerçevesinde değerlendirilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Büyük Kapatılma, Colbertizm, Disiplinci İktidar, Foucault

THE DISCIPLINARY POWER PROJECT OF FRENCH MERCANTILISM: THE GREAT CONFINEMENT

France was one of the most important representatives of mercantilist doctrine. Undoubtedly, the Secretary of the Treasury at the time, J.B. Colbert’s influence was great. So, French mercantilism has been called Colbertism throughout history. In Colbert’s time, a number of unprecedented practices were implemented in provision of economic development in the country. One of these practices was the closure of people who were not seen as efficient to certain institutions by the Colbert administration. It has been argued that the process called “The Great Confinement” was a conscious project from the beginning. The aim of the project was to create a model of society consisting of one kind. In France, the state was at the forefront in the construction of this project. Foucault argues that in the seventeenth century, a different form of power emerged by transforming the concept of power into a concrete art of government rather than relationality. The aim of the study is to open the French mercantilism theory to criticism based on Foucault’s disciplinary power concept. In this context, the relationship between the French economy, which was managed by J.B. Colbert, the Secretary of the Treasury at the time, and the seclusion practices was examined within the scope of the literature. This review has been evaluated within the framework of Foucault’s disciplinary power concept.

Keywords:

Colbertism, Disciplinary Power, Foucault, Great Confinement,

PDF

___

Akay, A. (2016). Michel Foucault’da iktidar ve direnme odakları (3. baskı). Ankara: Doğu Batı Yayınları.

Aydemir, C. & Güneş, H. H. (2006). Merkantilizmin ortaya çıkışı. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 5(15), 136- 158.

Charbit, Y. (2006). Les colonies Françaises au XVIIe siècle: mercantilisme et enjeux impérialistes Européens, revue Européenne des migrations internationales, 22(1), 1-16. https://journals.openedition.org/ remi/2724 (Erişim tarihi: 18.11.2020).

Colyar, H. A. (1912). Jean-Baptiste Colbert and the codifying ordinances of Louis XIV. Journal of the Society of Comparative Legislation, 13(1), 56-86.

Doğruer, E. (2009). Merkantilizm, farklı merkantilist anlayış ve uygulamaları etkileyen unsurların ülkeler bazında analizi Fransa: Jean Baptiste Colbert ve İngiltere: Sir Josiah Child’ın görüşleri temelinde bir karşılaştırma [Yayımlanmamış doktora tezi]. Gazi Üniversitesi, Ankara.

Foucault, M. (2006). Deliliğin tarihi (4. baskı) (M. A. Kılıçbay, Çev.). İstanbul: İmge Kitabevi.

Foucault, M. (2011). Entelektüelin siyasi işlevi (3. baskı) (I. Ergüden, O, Akınhay ve F. Keskin, Çev.) İstanbul: Ayrıntı Yayınları.

Foucault, M. (2015a). Büyük kapatılma (4. baskı) (I. Ergüden ve F. Keskin, Çev.) İstanbul: Ayrıntı Yayınları.

Foucault, M. (2015b). Biyopolitikanın doğuşu collège de France dersleri 1978-1979 (1. baskı) (A. Tayla, Çev.). İstanbul: Bilgi Üniversitesi Yayınları.

Foucault, M. (2019a). Özne ve iktidar (6. baskı) (I. Ergüden ve O. Akınhay, Çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.

Foucault, M. (2019b). İktidarın gözü (5. baskı) (I. Ergüden ve O. Akınhay, Çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.

Hamitoğulları, B. (1982). Çağdaş iktisadi sistemler oluşum ve değişim aşamaları ile strüktürel ve doktrinal bir yaklaşım (3. baskı). Ankara: Ankara Üniversitesi Basımevi.

Hobsbawm, E. J. (1954). The general crisis of the European economy in the 17th century. Oxford Journals, 5, 33-53.

Hunt, E. K. & Lautzenheiser, M. (2019). İktisadi düşünce tarihi eleştirel bir perspektif (2. baskı) (V. U. Aslan, Çev.). Ankara: Siyasal Kitabevi.

Keskin, F. (2019). Özne ve iktidar. M. Foucault (2019a), Özne ve iktidar (6. baskı) içinde (s. 11-23). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.

Keynes, J. M. (2010). Genel Teori: İstihdam, Faiz ve Paranın Genel Teorisi (2. baskı) (U. S. Akalın, Çev.). İstanbul: Kalkedon.

Koç, A. (2018). Michel Foucault’nun “biyopolitika” kavramının teorik çerçevesi. Uluslararası Kriz ve Siyaset Araştırmaları Dergisi, 2(2), 193-218.

Loh, P. & Shear, B. (2015). Solidarity economy and community development: emerging cases in three Massachusetts cities. Community Development, 46(3), 244-260.

Özçağlar Eroğlu, H. (2016). Foucault’nun iktidarları. Amme İdaresi Dergisi, 49(2), 39-54.

Rothbard, M. N. (2017). Jean-Baptiste Colbert and Louis XIV. https://mises.org/library/jean-baptiste-colbert-and-louis-xiv (Erişim tarihi: 11.12.2020)