Bankacılık düzenlemeleri ile finansal istikrar ilişkisi: 1990 -2010 Türkiye deneyimi

Bu çalışmada, bankacılık düzenlemeleri ile finansal istikrar arasındaki ilişki iki aşamalı bir metod çerçevesinde ele alınmıştır. İlk olarak, TCMB finansal istikrar endeksinden farklı olarak bankaların aracılık işlevlerini de dikkate alan ve literatürde ilk olarak 1990-2010 arasındaki 20 yıllık finansal serbestleşme dönemini kapsayan Türkiye Ekonomisi için bir finansal istikrar indeksi oluşturulmuştur. İkinci olarak çalışmada başlıca bankacılık düzenlemelerinden olan sermaye yeterliliği, sorunlu kredilere ilişkin karşılıklar, likidite yeterliliği ve zorunlu karşılıklar ile finansal istikrar arasındaki ilişkiler ekonometrik bir model çerçevesinde kısa ve uzun dönemde incelenmiştir. Böylece, özellikle yaşanan her finansal şok ve ekonomik kriz sonrası ilk akla gelen sıkı düzenleme aracının, finansal istikrar yönünden gerçekten önemli bir değişken olup olmadığı finansal serbestleşme dönemi Türkiye tecrübesinden hareketle ortaya koyulmaya çalışılmıştır. Eşbütünleşme yöntemiyle yapılan ekonometrik çalışma sonucunda 1989 yılındaki finansal serbestleşme sonrası Türkiye ekonomisinde bankacılık düzenlemeleri ile finansal istikrar arasında kısa ve uzun dönemde güçlü pozitif bir ilişkinin mevcut olduğu neticesine ulaşılmıştır. Bu nedenle Finansal istikrar ve kamu menfaati açısından, bankaların sermaye düzeylerinin yükseltilmesi, likit varlıklarının artırılması, sorunlu kredi karşılıkları ile zorunlu karşılıklar gibi düzenleme araçlarının politika otoritelerince ihmal edilemeyecek uygulamalar olduğu değerlendirilmektedir.

The relationship of banking regulation and financial stability: Case of Turkish economy in 1990 – 2010 period

In this paper, we analyze the relationship between banking regulations and financial stability in a two-phased methodology. First, we create a financial stability index including banks’ financial intermediary function, which is different from the one used by TCMB. The index, the first in the financial literature, is constructed in a way to cover the financial deregulation period in Turkish economy between 1990 and 2010. Second, the relationship between financial stability and major banking regulations, which are capital adequacy, provisioning for loan losses, liquidity and reserve requirements, is analyzed through an econometric model in both short and long period. In this way, we try to show whether tightening banking regulations applied as a remedy for almost every financial shock or economic crisis around the world is really working in terms of building or sustaining financial stability. The results of the econometric model using co-integration methodology showed that after 1989, the beginning of financial deregulation period in Turkey, there is a positive relationship between financial stability and banking regulations in both short and long run. Therefore, we conclude that increasing capital levels, liquid assets, provisions for loan losses and reserve requirements for banks are relevant for the sake of financial stability and public interest.

PDF

___

AHUMADA Antonio C., BUDNEVICH Carlos L., "Some Measures of Financial Fragility in the Chilean Banking System: An Early Warning Indicators Application", Central Bank of Chile Working Papers, N. 117, November 2001,s.9-10.-
ASPACHS-BRACONS O. ve diğerleri, "Towards a Measure of Financial Fragility", LSE Financial Markets Group Discussion Paper 554, February 2006, s.3-18.
BAKIROV R., GRISHAN M., Banking Regulation and Financial Stability, Economics Education and Research Consortium Russia, Final Report, May 2000, s.2-6.
BARTH, J.,R. ve diğerleri, "Reassesing the Rationale and Practice of Bank Regulation And Supervision around the Globe" Seminar on Current Developments in Monetary and Financial Law, Washington D.C., October 2006, ss., 21-46.
BDDK, Krizden İstikrara Türkiye Tecrübesi, Çalışma Tebliği, Gözden Geçirilmiş Üçüncü Baskı, 3 Eylül 2010, s.VH-IX, 14-85.
BDDK, Sorularla Basel III, Risk Yönetimi Dairesi, Aralık 2010, s. 11.
BORIO Claudio, DREHMANN Mathias, "Towards an Operational Framework for Financial Stability: "Fuzzy" Measurement and its Consequences", BIS Working Papers, No 284, June 2009, s.1-32.
DEWATRIPONT Mathias, TIROLE Jean, The Prudential Regulation of Banks The Walras-Pareto Lectures, The MIT Press, 2nd Edition, 1999, Massachusetts, s. 29-32, 59-63, 199-220.
GENÇAY Oya, "Finansal Dolarizasyon ve Finansal İstikrar Arasındaki İlişki: Türkiye Değerlendirmesi", TCMB Uzmanlık Yeterlilik Tezi, Şubat 2007, Ankara, s.27, 51-52, 84-89.
JEUNEMAITRE Alain, Financial Market Regulation Perspective, Macmillan Press, 1997, s. 21-22. A Practioner's
KİBRİTÇİOĞLU Aykut, "Monitoring Banking Sector Fragility", The Arab Bank Review, Vol. 5 No. 2, October 2003, s.51-66.
ÖZCAN Serkan, "Para Politikası Tercihleri ile Finansal İstikrar Arasındaki İlişki, Enflasyon Hedeflemesi Politikasında Finansal İstikrar ve Türkiye Analizi", TCMB Uzmanlık Yeterlilik^Tezi, Mayıs 2006, Ankara, s. 12-14, 80-109.
SCHINASI Garry J., "Defining Financial Stability", IMF Working Paper, . WP/04/187, October 2004, s.3-12.
SPONG Kenneth, Banking Regulation: Itş Purpose, Implementation on Effects, Federal Reserve Bank of Kansas City, 5. Edition, 2000, s.5-23.
TBB,http://www, tbb. or g. tr/tr/Banka ve Sektör Bilgileri/Tum Raporlar.aspx (Erişim Tarihi: 30.06.2011)
TCMB, http://www.tcmb.gov.tr/yeni/iletisimgm/sss.php (Erişim Tarihi: 15.11.2010)
TCMB, http://evds.tcmb.gov.tr/cbt.html (Erişim Tarihi: 30.06.2011)
TİRYAKI Göksel, "Bankacılık Sektöründe -Basel Sermaye Uzlaşıları- Sermaye Yeterliliği Standart Rasyosu Gerçekten Yeterli Midir? Kaldıraç Oranı'na ve Daha Güçlü Bir Bankacılık Düzenleme Çerçevesine İlişkin Değerlendirmeler", Vergi Dünyası Dergisi, 347. Sayı, Temmuz 2010, s. 118, 121-122.
TİRYAKI Göksel, "Basel Regulations, Economic Capital and Their Implications for the Turkish Banking Industry", Doğuş Üniversitesi Dergisi, lO.Cilt, l.Sayı, Ocak2009, s.l 19-131.
TİRYAKİ Göksel, "Ekonomik Suçlar, Bankacılık Suçları ve Bu Tür Suçlarla Mücadele Stratejisi", Active Bankacılık ve Finans Dergisi, 34. Sayı, 2004, s.56-76.
TİRYAKI Göksel, "Küresel Bankacılık Düzenlemelerinde Yeni Dönem", Active Bankacılık ve Finans Dergisi, 60. Sayı, 2009, s.38.
TİRYAKI Göksel, "Küresel Krizlerin Gölgesinde Yeni Bir Global Finansal Mimariye Doğru", Active Bankacılık ve Finans Dergisi, 57. Sayı, 2009, s.34.
TMSF,http://www.tmsf.org.tr/index.cfm?fuseaction=public.dsp menu content &menu id=22 (Erişim Tarihi: 30.07.2011)
TYMOIGNE Eric "Measuring Macroprudential Risk: Financial Fragility Indexes", Levy Economics Institute of Bard College Working Paper No. 654 March 2011, s.4-9.