İŞLETME KONUSU VE 6102 SAYILI TÜRK TİCARET KANUNUNA GÖRE TİCARET ŞİRKETLERİNİN EHLİYETİ VE TEMSİLİ

6102 sayılı (yeni) TTK’da; 9 Mart 1968 tarih ve 68/151/AET sayılı Şirketler Hukukuna İlişkin Birinci Konsey Yönergesi’ne uyarak ve öte yandan, hep gündemde olan eleştiriler dikkate alınarak, ticaret şirketlerinin hak ehliyetinin işletme konusuyla sınırlı olması kuralı (6762 sayılı TTK m. 137), tüm ticaret şirketleri bakımından kaldırılmıştır (6102 sayılı TTK m. 125/no.2). Fakat, işletme konusunun temsil yetkisi üzerindeki etkisi, üçüncü kişilere karşı olmak üzere, devam etmektedir (m. 233, m. 271). Artık üçüncü kişilere karşı, temsilci tarafından şirketin işletme konusu dışında işlem yapıldığı, dolayısıyla “temsil yetkisinin aşılması sebebiyle işlemin şirketi bağlamadığı” iddiaları bağlamında olmak üzere, sorunlar devam edecektir. Kanaatimizce; işlem ve pazar güvenliğinin sağlanması için, işletme konusunun, üçüncü kişilerle olan ilişkiler bakımından, temsil yetkisi üzerinde etkisinin kabul edilmemesi daha isabetli olacaktı.

(New)Turish Commercial Code (TCC) numbered 6102 has abandonned the rule of ultra vires (which limites the capacity of the companies wtih their f ield of activity, considering the current critcs and in compliance with the 1st Company Law Directive numbered 68/151/EEC dated March 9, 1968 (TCC numberd 6102 art. 125/no.2) However, the eff ect of the f ield of activity over the rep resentation power via third parties continues(art. 233, art. 271). Accordingly the discussions will go on with regards to the claims as “the company shall not be bound by the transactions due to lack of authority ”. In our point of view, it would be more app rop riate to accept the eff ect on rep resentation power via third parties in ortder to maintain transaction and market security.

___

ALIŞKAN Murat : Türk Ticaret Kanunu’na Göre Sanayi ve Ticaret Bakanlığı’nın Anonim Şirketleri Denetlemesi ve İlgili Fesih Davaları, İstanbul 2007.

ARKAN Sabih : Türk Ticaret Kanunu Tasarısı’na İlişkin Değerlendirmeler, Türk Ticaret Kanunu Tasarısı Konferansı, Bildiriler- Tartışmalar, 13-14 Mayıs 2005, Ankara, s. 41 vd.

ARSLANLI Halil : İngiliz Şirketlerinde “Ultra-Vires” Nazariyesi, Adliye Ceridesi, 1942, s. 483 vd.

BAHTİYAR Mehmet : Ortaklıklar Hukuku, Yeni TTK’ya Göre Yazılmış 7. B., İstanbul 2012. BİLGİLİ Fatih/

DEMİRKAPI Ertan : Ticaret Hukuku Dersleri, 2. B., Bursa 2012.

DOMANİÇ Hayri : Türk Ticaret Kanunu Şerhi, C.I, Adi Şirketler, Kollektif ve Komandit Şirketler, İstanbul 1988.

CAN Mustafa : ABD Ortaklıklar Hukukunun Tasarı Türk Ticaret Kanunundaki Ortaklıklar Hukukuna Etkileri, Ankara 2009. DURAL Mustafa/

ÖĞÜZ Tufan : Türk Özel Hukuku, C.II, Kişiler Hukuku, Gözden Geçirilmiş ve Yenilenmiş 11. B., İstanbul 2011.

ERİŞ Gönen : Açıklamalı-İçtihatlı Türk Ticaret Kanunu, C.2, 57. – 371. Maddeler, Ankara 2010.

FRENCH Derek/ MAYSON Stephen W./ RYAN Christopher L. : Mayson, French & Ryan on Company Law, 28. (2011- 2012) B., New York 2011.

FRANKO Nisim : Ticaret Şirketlerinin Kefalet Ehliyeti, Ticaret Hukuku ve Yargıtay Kararları Sempozyumu II, Bildiriler-Tartışmalar, Ankara, 11-12 Ocak 1985, Ankara 1985, s. 33 vd.

GÜNEY Necla/ YILMAZ Elif Göksel : 6102 Sayılı TTK Kapsamında Yönetim Kurulu Üyelerinin Temsil Yetkisinin Sınırları ve Ultra Vires Teorisi (http://www.gultekinhukuk.com/tr/Sayfalar/Publications/Doc s/5544c080539deb3.pdf)

İMREGÜN Oğuz Kara Ticareti Hukuku Dersleri (Genel Hükümler – Ortak- lıklar – Kıymetli Evrak), 13. B., İstanbul 2005. (Kara Ticareti Hukuku)

İMREGÜN Oğuz : Kollektif, Komandit ve Sermayesi Paylara Bölünmüş Komandit Ortaklıklar, İstanbul 1989. (Kollektif ve Komandit Ortaklıklar)

KARAYALÇIN Yaşar : Türk Hukukunda Ticaret Siciline Tescilin Etkileri, Batider, Aralık 1975, C.VIII, S.2, s. 1 vd.

KAYA Arslan : Ticaret Sicili ve Sermaye Şirketlerinde Kamuyu Aydınlatma, Türk Hukukunun Avrupa Birliği Hukukuna Uyumu –Acquis Communautaire’in Alınması- Açıklamalar, Değerlendirmeler, Öneriler, Proje Yöneticisi: Prof. Dr. Ünal Tekinalp, İstanbul 2001, s. 485 vd.

KENDİGELEN Abuzer : Yeni Türk Ticaret Kanunu, Değişiklikler, Yenilikler ve İlk Tespitler, İstanbul 2011. (Yeni TTK.-Tespitler)

KENDİGELEN Abuzer : Gerekçeli – Karşılaştırmalı Yeni Türk Ticaret Kanunu İle Türk Ticaret Kanununun Yürürlüğü ve Uygulama Şekli Hakkında Kanunu, İstanbul 2011. (Yeni TTK.)

KENDİGELEN Abuzer : Sermaye Şirketlerinde Ehliyet, Temsil, Butlan ve Kuruluştan Doğan Sorumluluk, Türk Hukukunun Avrupa Birliği Hukukuna Uyumu –Acquis Communautaire’in Alınması- Açıklamalar, Değerlendirmeler, Öneriler, Proje Yöneticisi: Prof. Dr. Ünal Tekinalp, İstanbul 2001, s. 507 vd. (Ehliyet- Temsil-Butlan ve Kuruluştan Doğan Sorumluluk)

KENDİGELEN Abuzer : 40. Yılında Türk Ticaret Kanunu Semineri Tartışmaları, 5-6 Aralık 1998, İstanbul 1998, s. 44. (Tartışmalar)

KIRCA İsmail : 6102 Sayılı Türk Ticaret Kanununa Göre Ticaret Şirketlerinin Ehliyet ve Birleşmesi, Bankacılar Dergisi, S.79, Aralık 2011, s. 71 vd.

KUNTALP Erden : Ticaret Ortaklıklarının Ehliyeti, Ticaret Hukuku ve Yargıtay Kararları Sempozyumu II, Bildiriler-Tartışmalar, Ankara, 11-12 Ocak 1985, Ankara 1985, s. 1 vd.

MOROĞLU Erdoğan : Türk Ticaret Kanunu Tasarısı, Değerlendirme ve Öneriler, 5. B., İstanbul 2007. MOROĞLU Erdoğan/

KENDİGELEN Abuzer : İçtihatlı-Notlu Türk Ticaret Kanunu ve İlgili Mevzuat, Tümden Gözden Geçirilmiş ve Güncelleştirilmiş 9. B., İs- tanbul 2010.

ODMAN BOZTOSUN N. Ayşe/ ÜNAL Akın : Türk Ticaret Kanunu Tasarısındaki Ticaret Unvanına, İşletme Adına ve Haksız Rekabete İlişkin Hükümlerin Değerlendirilmesi, Yeditepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C.II, S.1, Yıl: 2005, s. 383 vd.

POROY Reha/TEKİNALP Ünal/ ÇAMOĞLU Ersin : Ortaklıklar ve Kooperatif Hukuku, 2. B., C.2, İstanbul 1976.Ortaklıklar ve Kooperatif Hukuku, Güncelleştirilmiş 12. B., İstanbul 2010.

PULAŞLI Hasan : Şirketler Hukuku, Güncelleştirilmiş 4. B., Adana 2003. (Şirketler Hukuku)

PULAŞLI Hasan : 6102 Sayılı Türk Ticaret Kanununa Göre Şirketler Hukuku Şerhi, C.I, Ankara 2011. (Şirketler Hukuku Şerhi, C.I)

TEKİNALP Ünal : Yeni Anonim ve Limited Ortaklıklar İle Tek Kişi Ortaklığının Esasları, Gözden Geçirilmiş ve Genişletilmiş 2. B., İstanbul 2011. (Yeni Anonim ve Limited Ortaklık İle Tek Kişi Ortaklığı)

TEKİNALP Ünal : Ultra Vires, 40. Yılında Türk Ticaret Kanunu, İstanbul Üni- versitesi Hukuk Fakültesi Ticaret Hukuku Anabilim Dalı ile Deniz Hukuku Anabilim Dalı Öğretim Üyeleri ve Araştırma Görevlilerinin Değerlendirmeleri, İstanbul 1997, s. 45-46. (Ultra Vires)

TEKİL Fahiman : Şirketler Hukuku, İstanbul 1981. (Şirketler Hukuku)

TEKİL Fahiman : Adi, Kollektif ve Komandit Şirketler Hukuku, İstanbul 1991. (Adi, Kollektif ve Komandit Şirketler Hukuku)

TÜRK Ahmet : Türk Ticaret Kanunu Tasarısının Geneli, Ticaret Şirketlerine İlişkin Genel Hükümler ve Anonim Ortaklığa İlişkin Hükümlerinden Bazıları Hakkında Düşünceler, Prof. Dr. Fırat Öztan’a Armağan C.II, Ankara 2010, s. 2163 vd.

TÜRK Hikmet Sami : Avrupa Toplulukları’na Üyeliğin Anayasa ve Ortaklıklar Hukuku Üzerindeki Etkileri, Batider, Haziran 1989, C.XV, S.1, s. 1 vd. T.C. ADALET

BAKANLIĞI : Türk Ticaret Kanunu Tasarısı, Ankara 2005.

ÜLGEN Hüseyin : Ticaret Şirketlerinin Ehliyeti, Prof. Dr. M. Kemal Oğuzman’ın Anısına Armağan, İstanbul 2000, s. 1283 vd.

WIRTH Gerhard/ ARNOLD Michael/ GREENE Mark : Corporate Law in Germany, München 2004.

YARALI Levent : Şirketler Hukukuna İlişkin Yargıtay Kararları -I-, Yeni Türk Ticaret Kanunu Madde Atıflı 2010-2011 Kararları, Ankara 2012.

YILDIZ Burçak : Ultra Vires İlkesinin Kaldırılmasının Ardından İşletme Konusu Unsuru ve Ticaret Şirketlerinin İşletme Konusu Dışındaki İşlemlerinin Hukukî Niteliği, Batider, Eylül 2011, C.XXVII, S.3, s. 111 vd. (Ultra Vires İlkesinin Kaldırılmasının Ardından)

YILDIZ Burçak : TTK Tasarısı’nda Şirketlerin Ehliyeti ve Bu Bağlamda TTK m. 137 Hükmündeki “Ultra Vires” Sınırlamasının Yerindeliğinin Değerlendirilmesi, Ankara Üniversitesi Hukuku Fakültesi Dergisi, Yıl 2006, C.55, S.1, s. 321 vd. (Ultra Vires Sınırlamasının Yerindeliği)

YILDIZ Şükrü : Türk Ticaret Kanunu Tasarısına Göre Limited Şirketler Hu- kuku, İstanbul 2007. (Limited Şirketler Hukuku)

YILDIZ Şükrü : Avrupa Topluluğunun Kamuyu Aydınlatmaya İlişkin 9 Mart 1968 Tarih ve 68/151/EEC Sayılı Bir Nolu Şirketler Hukuku Konsey Yönergesi, Atatürk Üniversitesi Erzincan Hukuk Fakültesi Dergisi, C.III, S.1, Yıl:1999, Erzincan 1999, s. 276 vd. (68/151/EEC Sayılı Yönerge)

YONGALIK Aynur : Türk Ticaret Kanunu Tasarısı’na (m. 124-133) Türk Ticaret Kanunu (m. 136-145) İle Karşılaştırmalı Bakış ve Değerlendirme, Batider, Mart 2010, C.XXVI, S.1, s. 79 vd.