KUDÜS VE OSMANLI ARŞİV VESİKALARI IŞIĞINDA YAHUDİLERİN BÖLGEYE YERLEŞMELERİ ÜZERİNE NOTLAR

Kudüs, Müslümanların namaz kılmak için yüzlerini döndüğü ilkkıbledir. Bu sebeple o, bütün Müslümanlar için önemli ve kutsal birmekândır. Kudüs, Ömer bin Hattab iktidara gelmeden önce Yahudive Hıristiyanların kontrolündeydi. Müslümanların 637 yılında burayıfethetmesi, İslam tarihinde önemli bir dönüm noktası olmuştur. Burası462 yıl boyunca Müslümanlar tarafından huzur ve barış içerisindeyönetilmiştir. Buradaki bütün dini azınlıklar Hz. Ömer’in önerdiğiadalet ilkesi çerçevesinde yaşamıştır. Kudüs, Osmanlı yönetimi altınagirdiği dönemlerde ise Yahudi nüfusu buralarda giderek çoğalmıştır.Yahudiler burada Osmanlı yönetimi altında adaletle yaşamışlardır.Bu makalenin amacı özellikle Osmanlı döneminde Kudüs’te gelişenolaylara ışık tutmaktır.
Anahtar Kelimeler:

-

___

  • İbn Şeddâd, Siretu Selahattin el-Eyyubî, )Kahire: Daru’l-Menar Yayınları, 2000).
  • Goodman, Martin, Rome and Jerusalem: The Clash of Ancient Civilizati- ons, (Vintage: 2008).
  • Günaltay, Mehmet Şemsettin, İslam Öncesi Araplar ve Dinleri, (Ankara: Ankara Okulu Yayınları, 2006).
  • Gündüz, Şinasi, Din ve İnanç Sözlüğü, )Ankara: Vadi Yayınları, 1998).
  • Gürkan, Salime Leyla, Yahudilik, (İstanbul:İsam Yayınları, 2008).
  • Belazurî, Futuhu’l-Buldân, (çev:, Mustafa Fayda), (Ankara: Kültür Bakan- lığı Yayınları, 1991).
  • Hamidullah, Muhammed, Mevmuatu’l-vesâik es-Siyasiyye: Li Ahdi’n- Nebiy ve’l-Hilafeti’r-Raşide, (Beyrut: 1987).
  • Mille, James Maxwell, A History of Ancient Israel and Judah, (Nashville: John Knox Press,1986).
  • Scheindlin, Raymond P., A Short History of the Jewish People: From Le- gendary Times to Modern Statehood, (Oxford: Oxford University Press, 1998).
  • Taberî, Tarihu’l-Umem ve’r-Rusûl, IV.
  • Vandeburie, Jan, “O, İslâm’ın Zaferi İçin Ne Çok Gayretliydi: Selahaddin-i Eyyubi’nin Kudüs Haçlı Krallığı’na Karşı Uyguladığı Strateji (1171-1187)”, (çev:, Bedrettin Basuğuy), Bingöl Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi (BÜİFD), I, 1(2013), s. 147-158.
  • Yaşar, Şükran, “Kudüs’ün Osmanlı Yönetimine Girişi ve Yavuz Sultan Selim’in Küdüs Ermenilerine Tanıdığı İmtiyazlar” Celal Bayar Üni- versitesi Sosyal Bilimler Dergisi, I,2(2003) s. 105-115.