Modern bir retorik okuması olarak hadis rivayetlerinde anlatım tekniklerinin varlığı sorunu -Hudeybiye antlaşması örneği-

Bu makale modern anlatı bilim tekniklerinden yararlanılarak hadislerin edebî bakımdanincelenmesini kendisine konu edinmiştir. İncelemenin odak noktasını bir edebî metninyapısını düzenleyen en önemli karakteristik özellik olan olay örgüsünün hadislerde bulu- nup bulunmadığı tartışması oluşturmaktadır. Bir hadisteki olay örgüsünün varlığı, râviveya müellifin bir anlatıdaki bilinçli tasarruf ve planlamasını gerekli kılmaktadır. Bu ko- nuda Hudeybiye antlaşması sırasında yaşanan olayları konu alan benzer iki rivayet esasalınmıştır. Bunlardan biri Muhammed b. Ubeyd-Muhammed b. Sevr- Ma’mer- ez-Zührî-Urve b. Ez-Zübeyr-el-Misver b. Mahreme isnadıyla Ebû Dâvud’un (ö. 275/888) Sünen’indeyer almaktadır. Diğeri ise aynı olayla ilgili olmakla birlikte yaklaşık on kat daha uzun birmetin olarak Abdurrezzak-Ma’mer-ez-Zührî-Urve b. Ez-Zübeyr- el-Misver b. Mahreme veMervan b. el-Hakem isnadıyla Ebû Bekir Abdurrezzak b. Hemmâm es-San’ânî’nin (ö.211/826) el-Musannef’inde bulunmaktadır.

A modern rhetoric reading the problem of narrative techniques -Hudeybiya treaty-

By using narrative techniques of modern literary respect, this article examined somehadith texts. The focus of our investigation is discussion of whether there is the plot in thehadith texts. This is most important characteristic feature in literary texts. The presenceof the plot requires a conscious planning of ravis or the authors in narrative texts. Basedon similar two-story about Hudeybiya Treaty subject are described. A text is attributed toAbu Davud. The text in Abu Davud’s Sunen includes referance of Muhammed b. Ubeyd- Muhammed b. Sevr- Ma’mer- ez-Zühri- Urve b. Ez-Zübeyr-el-Misver b. Mahreme. Othertext is ten times longer than that. The text is attributed to Abdurrazzak. This text in Ab- durrazzak’s Musannaf includes referance of Abdurrezzak-Ma’mer-ez-Zühri-Urve b. Ez- Zübeyr- el-Misver b. Mahreme ve Mervan b. El-Hakem.

PDF

___

Arslan, Hüsamettin, Retorik Hermeneutik ve Sosyal Bilimler: İnsan Bilimlerinde Retoriğe Dönüş, Paradigma Yay., İstanbul, 2002.
Aslan, Kemal, Haber Nasıl Okunur?: Haberde İdeoloji, Söylem, Anahtar Kitap, İstanbul, 2004.
Barthes, Roland Yazı Nedir?, Hil Yay., 1987, s. 75.
Bayrav, Süheyla, Dilbilimsel Edebiyat Eleştirisi, Multilingual, İstanbul, 1999.
Bayrav, Yapısal Dilbilimi, Multilingual, İstanbul, 1998.
Bilkan, Ali Fuat, Masal Estetiği, Timaş Yay., İstanbul, 2001.
Canan, Erkan, Edebiyatın “Yaşamla Oyunu”, http://www.radikal.com.tr/ek_haber.php, (21/05/2006).
Demir, Yavuz, İlk Dönem Hikâyelerinde Anlatıcılar Tipolojisi, Dergâh Yay., İstanbul, 2002.
Doltaş, Dilek, “Söylem ve Yazın”, Söylem Üzerine, Metu Pres, Ankara, 2003.
Ebû Bekir Abdurrezzak b. Hemmâm, el-Musannef, el-Mektebetü’l-İslâmî, Beyrut, 1983, (V, 330-346).
Eco, Umberto, Anlatı Ormanlarında Altı Gezinti, Can Yay., İstanbul, 1996.
Guiraud, Pierre Göstergebilim, çev. Mehmet Yalçın, İmge Yay., Ankara, 1994.
Gülsoy, Murat, Büyübozumu: Yaratıcı Yazarlık Kurmacanın Bilinen Sırları ve İhlâl Edilebilir Kuralları, Can, İstanbul, 2006.
Günay, Doğan, Metin Bilgisi, Multilingual, İstanbul, 2001.
İnce, Özdemir, Yazınsal Söylem Üzerine, İş Bankası Kültür Yay., İstanbul, 2002.
İnce, Özdemir, Tabula Rasa: Eleştirel Deneme, İş Bankası Kültür Yay., İstanbul, 2002.
Lucy, Niall, Postmodern Edebiyat Kuramı Giriş, çev. Aslıhan Aksoy, Ayrıntı Yay., İstanbul, 2003.
Lukacs, Georg, Roman Kuramı, çev. Cem Soydemir, Metis Yay., İstanbul, 2003.
Onega, Susana -José Angel Garcia Landa, Anlatıbilime Giriş, çev. Yurdanur Salman-Deniz Hakyemez, Adam Yay., İstanbul, 2002.
Randall, William L., Bizi ‘Biz’ Yapan Hikâyeler: Kendimizi Yaratma Üzerine Bir Deneme, Ayrıntı Yay., İstanbul, 1995.
Rifat, Mehmet, Gösterge Eleştirisi, Tavanarası Yay., İstanbul, 2002.
Rifat, Mehmet, Göstergebilimin ABC’si, Simavi Yay., 1992.
Sartre, Jean Paul, Edebiyat Nedir? çev. Bertan Onaran, Payel Yay., İstanbul, 1995.
Saussure, Ferdinad de, Genel Dilbilim Dersleri, çev. Berke Vardar, 1979.
Sayan, Şara, Metinlerle Söyleşi, Multilingual, İstanbul, 1999.
Şirin, Mustafa Ruhi, Masal Atlası, İz Yay., İstanbul, 1998.
Tatar, Burhanettin, Felsefî Hermenötik ve Yazarın Niyeti –Gadamer Versus Hirsch-, Vadi Yay., Ankara, 1999.
Todorov, Tzvetan, Fantastik: Edebî Türe Yapısal bir Yaklaşım, Metis Eleştiri, İstanbul, 2004.
Tolkien, J. R. R. Peri Masalları Üzerine, Altıkırkbeş Yay., İstanbul, 1999.
Wellek, R. -A. Warren, Yazın Kuramı, çev. Yurdanur Salman-Suat Karantay, Adam Yay., İstanbul, 2001.