Klasik Fıkıh Doktrininde Kadının Namazda İmamlık Yapma Hakkı

İslam Allah’a kul olma ve mesuliyet taşıma konusunda kadın erkek arasında prensip olarak bir fark gözetmemiştir. Bazı hakların kullanılmasında kadın ve erkek arasında farklılıklar bulunabilir. Bu cinsiyet özelliklerinden kaynaklanan bir durum-dur. Namaz imamlığı da bu meselelerden biridir. Klasik İslam hukuku kaynaklarında kadının hemcinslerine imam olması genel olarak kabul edilmiştir. Erkeklere imamlık yapması ise umumiyetle kabul edilmemiştir. Bu makalede bu meselenin detayı ele alınmaktadır.

Anahtar Kelimeler:

Kadın, İmamlık, Fitne

Women’s Right of Prayer Leadership (Imamah) According to Classic Fiqh Doctrine

According to Islam there is no difference between man and women from standpoint of worship and responsibility for Allah. About the using of some rights may be differences between man and women. These differences a fact that stem from sexuality features. The prayer leadership is one of these matters. In the source of classic Islamic jurisprudences is generally admitted that a women may be a prayer leader of for other women’s. So that she can’t be for mans. In this article we want deal with this matter in detail.

Keywords:

Women, Prayer Leadership, Temptation,

PDF

___

Abdurrezzak, Ebû Bekir b. Hemmâm, el-Musannef, Beyrut 1970.
Adevî, Mustafa, Câmiu ahkâmi’n-nisâ, el-Memleketü’l-Arabiyyetü’s-Suûdiyye, 1992.
Ahmed b. Hanbel, Müsned, İstanbul 1982..........
Aliyyü’l-Kârî, Ali b. Sultan, el-Esrâru’l-merfû’a fî ahbâri’l-mevzû’a, Beyrut 1986.
Ateş, Ali Osman, Hadis Temelli Kalıp Yargılarda Kadın, İstanbul 2000.
Aynî, Bedrüddin Ebû Muhammed, Umdetü’l-kârî Şerhu Sahîhi’l-Buhârî, Mısır 1972.
Azimabâdî, Muhammed Şemsü’l-Hak, Avnü’l-ma’bûd fi şerhi Ebî Davud, Beyrut 1998.
Beyhakî, Ebû Bekir Ahmed b. El-Hüseyn, es-Sünenü’l-kübrâ, Haydarabad 1933.
Buhârî, Ebû Abdillah Muhammed b. İsmail, el-Câmiu’s-sahîh, İstanbul ts.
Behûtî, Mansur b. Yunus b. İdris, Keşşâfu’l-kınâ’ an metni’l-İknâ’, Beyrut 1982.
Cezîrî, Abdurrahman, el-Fıkhu ale’l-mezâhibi’l-erba’a, Beyrut ts.
Dalgın, Nihat, Gündemdeki Tartışmalı Dînî Konular, Samsun 2003.
Derveze, İzzet, ed-Düstûru’l-Kur’ânî ve’s-sünnetü’n-nebeviyye fi’ş-şuûni’l-hayat, Mısır 1966.
Düsûkî, Haşiyetü’d-Desûkî ale’ş-Şerhi’l-kebîr, Beyrut ts.
Döndüren, Hamdi, Delilleriyle İslam İlmihali, İstanbul 1991.
Ebû Davud, Süleyman b. Eş’as, es-Sünen, Beyrut ts.
Ertürk, Mustafa, “Kadının Erkeklere Namaz Kıldırabileceğine Dair Bir Rivayet ve Referans Değeri”, Hadis Tetkikleri Dergisi, c, III, sayı, 1, yıl, 2005, s, 91-106.
Gözübenli, Beşir, “İmâmet”, İslam’da İnanç, İbâdet ve Günlük Yaşayış Ansiklopedisi, İstanbul 1997, II, 389.
Hamidullah, Muhammed, İslam Peygamberi, İstanbul 1980.
Huraşî, Ebû Abdillah b. Abdillah, Şerhu Muhtasari Sîdî Halîl, Beyrut ts. Daru Sâdır.
İbn Abidin, Muhammed Emin, Haşiyetü Reddi’l-muhtâr, İstanbul 1984.
İbn Arabî, Muhyiddin, el-Futuhâtu’l-mekkiyye, Mısır 1994.
İbn Cüzey, Ebû Abdillah Mumammed b. Ahmed, el-Kavânînü’l-fıkhiyye, Beyrut 1989.
İbn Ebî Şeybe, Ebû Bekir Abdullah b. Muhammed, el-Musannef, Beyrut 1994.
İbn Hacer İbn Hacer Askalânî, Fethu’l-Bârî fî şerhi Sahîhi’l-Buhârî, Beyrut 1996.
İbn Hacer İbn Hacer Askalânî, et-Telhîsu’l-habîr, Beyrut 1986.
İbn Hazm, Ebû Muhammed Ali b. Ahmed, el-Muhallâ bi’l-âsâr, Beyrut 1988.
İbn Huzeyme, Ebû Bekir Muhammed b. İshak, Sahih, ts. .
İbnü’l-Hümam, Kemalüddin, Fethu’l-Kadîr, Mısır 1970.
İbnü’l-Kayyım el-Cevziyye, İ’lâmu’l-muvakkiîn, Beyrut 1973.
İbn Kudame, Muvaffakuddin Ebû Muhammed Abdullah b. Ahmed, el-Muğnî, Beyrut 1994.
İbn Mâce, Ebû Abdillah Muhammed b. Yezîd, es-Sünen, Beyrut 1975.
İbn Manzur, Ebu’l-Fadl Cemâlüddin b. Mükrem, Lisânu’l-Arab, Beyrut ts.
İbn Muhammed, Abdurrahman b. Ali, Temyizü’t-tayyib mine’l-habis, Beyrut 1983.
İbn Müflih, Ebu İshak Burhânüddin İbrahim b. Muhammed, el-Mübdi’ fî şerhi’l-mukni’, Beyrut 1982.
İbn Rüşd, Bidayetü’l-müctehid, Beyrut 1986...............
İbn Sa’d, Ebû Abdullah Muhammed, et-Tabakâtu’l-kübrâ, Beyrut 1968.
İbnu’l-Cevzi, Cemalüddin, Ebu’l-Ferec, Ahkâmu’n-nisa, Beyrut 1996.
Kahraman, Abdullah. “Klâsik Fıkıh Literatüründe Kadının Cemaatle İbadeti Konusundaki Yaklaşımlarda Fitne Söyleminin Rolü -Eleştirel Bir Bakış-”. Marife 4/2 (2004): 59-80. https://doi.org/10.5281/zenodo.3343483.
Kalacı, Mevsû’atu fıkhı Ömer İbni’l-Hattâb, Beyrut 1981.
Kalacı, Muhammed Revvas, Mevsû’atu fıkhı İbn Mesud, Beyrut 1986.
Kâsânî, Alauddin Ebû Bekir b. Mesud, Bedayi’u’s-sanai’ fî tertîbi’ş-şerâi’, Beyrut 1982.
Kasımî, Zafir, Nizamu’l-hukm fi’ş-şeri’a ve’t-tarihi’l-İslâmî, Beyrut 1985.
Kettânî, Muhammed b. Cafer b. İdris Abdulhay b. Rabbânî, et-Teratibu’l-idariyye, Fas, ts.
Kurtubî, Ebû Abdullah Muhammed b. Ahmed, el-Câmi’ li-ahkâmi’l-Kur’ân, Beyrut 1985.
Küçükaşçı, Mustafa Sabri, “İmam” , DİA, XXII, 178........
Martı, Huriye, “Kadın Konusunda Resûlüllah’a Nisbet Edilen Uydurma Hadisler”, Mehir, Üç Aylık İlmî ve Akademik Bülten, sy, 2, Konya (yaz), 1998.
Mavsılî, Abdullah b. Mahmûd, el-İhtiyâr lita’lîli’l-muhtâr, İstanbul ts.
Mergînânî, el-Hidâye şerhu Bidâyeti’l-mübtedî, İstanbul 1986.
Meydânî, Abdulğanî el-Lübâb fî şerhi’l-kitâb, Beyrut 1994.
Muslim, Ebu’l-Hüseyn Müslim b. Haccâc, Sahîh, İstanbul 1981.
Nevevî, Ebû Zekeriyya Muhyiddin, Kitabu’l-Mecmû’ şerhu’l-Mühezzeb, Cidde, ts.
Nevevî, Ebû Zekeriyya Muhyiddin, Şerhu sahîh-i müslim,.
Öğüt, Salim, “İmam” md., DİA, XXII, 188......................
Remlî, Muhammed b. Ebu’l-Abbâs Ahmed, Nihâyetü’l-muhtâc, Beyrut 1984.
Savaş, Rıza, Hz. Muhammed (sav) Devrinde Kadın, İstanbul 1991.
Savaş, Rıza, Raşit Halifeler Devrinde Kadın, İstanbul 1996.
Sehâvî, Şemsüddin Ebu’l-Hayr, el-Makâsıdu’l-hasene, Beyrut 1956.
Sehârenfûrî, Halil Ahmed, Bezlü’l-mechûd, Beyrut ts.
Sünen-i Ebu Davud Terceme ve Şerhi (Necati Yeniel-Hüseyin Kayapınar), İstanbul 1988.
Şevkanî, Muhammed b. Ali, Neylü’l-evtâr min ehâdîsi seyyidi’l-ahyâr, Beyrut ts.
Şevkanî, Muhammed b. Ali, es-Seylü’l-cerrâr, Beyrut ts.
Şirbînî, Muhammed el-Hatîb, Muğni’l-muhtâc, Mısır 1958.
Şürünbülâlî, Hasan b. Ammar, Merâkı’l-felâh, Mısır 1897.
Tahtavî, Ahmed b. Muhammed b. İsmail, Haşiye alâ Merâki’l-felâh şerhi nûri’l-îzâh, Mısır 1318.
Tirmizî, Muhammed b. İsa, es-Sünen, Beyrut ts.
Yavuz, Yunus Vehbi, Kur’ân’da Kadın Hak ve Özgürlüğü, İstanbul 1999.
Zencanî, Şihâbuddîn Mahmûd b. Ahmed, Tahrîcu’l-furû’ ale’l-usûl, Beyrut 1979.
Zemahşeri, Cârullah Mahmûd b. Ömer, Ruûsu’l-mesâil, Beyrut 1987.
Zeydan, Abdulkerim, el-Mufassal fî ahkâmi’l-mer’e, Beyrut 1994.
Zeylaî, Fahruddin Osman b. Ali, Tebyînü’l-hakâik şerhu Kenzi’d-dekâik, Mısır 1313.
Zühaylî, Vehbe, el-Fıkhu’l-İslami ve edilletühü, Dımeşk 1989.