Kâf Suresi Örnekliğinde Mekkî Surelerdeki Medenî Ayetler Meselesi

Mekke'de inen ayet ve sureler Mekkî, Medine'de inenler ise Medenî olarak isimlendirilmiştir. Her müfessirin, Mekkî ve Medenî ayet ve surelerin neler olduğunu bilmesi gerekir. Mekkî ve Medenî ayet ve sureler konusuna tüm tefsir usûlü kaynaklarında çok önem verilmiştir. Bir çok müfessir de Mekkî ve Medenî ayet ve sureler konusuna tefsirlerinde değinmiştir. Bunların içinde bir de Mekkî surelerdeki Medenî ayetler ve Medenî surelerdeki Mekkî ayetler meselesi vardır. Ulumu'l-Kur'ân âlimleri ve müfessirler, bu kapsamdaki ayetleri doğruya yakın bir biçimde tespit etmek için çok uğraş vermişlerdir. Bu makalede Mekkî olan Kâf suresi örnekliğinde Medenî oldukları rivayet veya iddia edilen ayetlerin Mekkî olma ihtimali araştırılmış, ilgili ayetlerin ileri sürülen delillerle Mekkî oldukları ispatlanmıştır. Rivayet veya iddia edildiği gibi Medenî olmadıkları da tespit edilmiştir. Ayrıca bu makalede ilgili ayetlerin tespitinde ve varılan sonuca göre tefsir edilmesinde rivayeti öne almanın sebep olduğu eksikliklere ve dirayeti dikkate almanın getirdiği artılara değinilmiştir

Problem of Medanian Verses in Meccian Surahs According to the Reference of Qaf Surah The verses and surahs landed in Macca were entitled as Maccian and also the others landed in Madina were entitled as Madanian. It is obligatory for every explicator to know which verses and surahs are Maccian or Madanian. There has been a great emphasis on the subject of Maccian and Madanian verses and surahs in all of the commentary books. Many explicators also had mentioned the subject of Maccian and Madanian verses and surahs in commentary books. Besides, among those, there is also the problem of Ma- danian verses in Maccian surahs and Maccian verses in Madanian surahs. The scholars of Quranic sciences and explicators have worked much to appoint the verses in this context as correctly as they can. In this article, according to the reference of Maccian Qaf surah, it has been searched of the possibility of the verses that are narrated or claimed to be Ma- danian, to be actually Maccaian and it has been proved that the relevant verses are Mac- cian by the evidence asserted. It has also been made firm that they are not Madanian as narrated and claimed. Furthermore, to determine the concerned verses and according to the results the disadvantages of commenting the concerned verses and advantages of tak- ing into consideration of commenting them were mentioned in this article

___

  • Âlûsî, Şihâbüddin Mahmud, Rûhu’l-Meânî, Türâsü’l-Arabî, Beyrut ty.
  • Arslan, Ali, Büyük Kur’ân Tefsiri, Arslan Yay. İstanbul ty.
  • Ateş, Süleyman, Yüce Kur’ân’ın Çağdaş Tefsiri, Yeni Ufuklar, İstanbul 1991.
  • Aydınlı, Abdullah, Hadîs Istılahları Sözlüğü, Timaş A.Ş., İstanbul 1987.
  • Bâkıllânî, Kadı Ebu Bekr, İntisâr li’l-Kur’ân, Beyrut 2001.
  • Beğavî, Ebû Muhammed, Meâlimü’t-Tenzîl, Riyad 1409.
  • Beyhakî, Ebû Bekr, Delâilü’n-Nübüvve, Beyrut 1408/1988.
  • Beydâvî, Abdullah b. Ömer, Envâru’t Tenzîl ve Esraru’t-Te’vîl, Beyrut 1998.
  • Birışık, Abdülhamit, “Sûre”, Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi (DİA), İstanbul 2009.
  • Birışık, Abdülhamit, “İbnü’n-Nakîb”, Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi (DİA), İstanbul 1989.
  • Câbirî, Muhammed Abid, Fehmu’l-Kur’âni’l-Hakim, Mağrib 2008.
  • Ca’berî, İbrahim b. Ömer, Hüsnü’l-Meded fî Fenni’l-Aded, yy. 2005.
  • Cevzî, Ebu’l-Ferec, Zâdü’l-Mesîr fî İlmi’t-Tefsîr, Beyrut 1984.
  • Cevzî, Ebu’l-Ferec, Funûnü’l-Efnân fî Uyûni Ulumi’l-Kur’ân, yy. 1987.
  • Cezâirî, Ebu Bekir, Eyseru’t-Tefâsîr li Kelâmi’l-Aliyyi’l-Kebîr, Medine ty. Dâvûdî, Tabakâtü’l-Müfessirîn, ty. yy.
  • Demirci, Muhsin, Konulu Tefsire Giriş, Ensar Neşriyat, İstanbul 2006.
  • Derveze, Muhammed İzzet, et-Tefsîru’l-Hadîs, Tunus 2008.
  • Derveze, Muhammed İzzet, Sîratü’r-Rasûl, thk. Abdullah b. İbrahim Ensârî, Beyrut 1400.
  • Ebû Hayyân, el-Bahru’l-Muhît fi’-Tefsîr, Beyrut 1993.
  • Ebû Şuhbe, Muhammed, Medhal li Dirâseti’l-Kur’ân, Riyad 1987.
  • Ebu’ş-Şeyh, Abdullah b. Muhammed, Kitâbu’l-Azame, Riyad ty.
  • Elbânî, Muhammed Nâsıruddin, Silsiletü’l-Ehâdîsi’d-Daîfe, Riyad 2004.
  • Esed, Muhammed, Kur’ân Mesajı, çev. Cahit Koytak-Ahmet Ertürk, İstanbul 1999.
  • Hâkim, Ebû Abdullah, el-Müstedrek Ale’s-Sahîhayn, Daru’l-Harameyn, Kahire 1997.
  • İbn Âşûr, Muhammed Tahir, et-Tahrîr ve’t-Tenvîr, Tunus 1984.
  • İbn Atıyye, Ebu Muhammed el-Endelusî, el-Muharreru’l-Vecîz fî Tefsîri Kitâbillâhl-Azîz, yy. 2001.
  • İbn Âdil, Ömer b. Ali, Lubâb fî Ulumi’l-Kitâb, Beyrut 1998.
  • İbn Ebû Zemenîn, Muhammed, Tefsîru’l-Kur’âni’l-Azîz, 2002.
  • İbn Kesîr, Ebu’l-Fidâ, Tefsîru’l-Kur’âni’l-Azîm, Riyâd 1999.
  • İbn Hibbân, Ebû Hâtim, Mercûhîn mine’l-Muhaddisîn, Riyad 1420/2000.
  • İbn Habîb en-Nîsâbûrî, Tenzîlu’l-Kur’ân ve Tertibuh, Rıyad 1422/2002.
  • İbrahim, Musa İbrahim, Buhûs Menheciyye fî Ulûmi’l-Kur’ân, 1996.
  • İbn Hacer el-Askalânî, Tehzibu’t-Tehzîb, ty. yy.
  • İbn Hacer el-Askalânî, Fethu’l-Bârî Şerhu Sahîhi’l-Buhârî, haz. Muhammed Fuad Abdülbâkî, Beyrut 1960.
  • Îcî, Abdurrahman b. Muhammed, Câmiu’l-Beyân fî Tefsîri’l-Kur’ân, Beyrut 2004.
  • İslamoğlu, Mustafa, Hayat Kitabı Kur’ân-ı Kerim, Düşün Yay. İstanbul 2008.
  • İsmail, Muhammed Bekr, Dirâsat fî Ulûmi’l-Kur’ân, Daru’l-Menâr, yy. ty.
  • Itr, Nureddin, Ulûmu’l-Kur’âni’l-Kerîm, Matbaatü’s-Sabah, Dımeşk 1991.
  • Karaman vd., Kur’ân Yolu, TDV Yay. Ankara 2008.
  • Karaman vd., Kur’ân-ı Kerim ve Açıklamalı Meali, TDV Yay. Ankara 2010.
  • Kâsımî, Cemaluddin, Mehâsinu’t-Te’vîl, Kahire 1957.
  • Kurtubî, Ebû Abdullah, el-Câmi’ li Ahkâmi’l-Kur’ân, Riyad 1952.
  • Küçükaşçı, M. Sabri, “Mekke”, Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi (DİA), İstanbul 1996.
  • Mabed, Muhammed Ahmed, Nefehât min Ulûmi’l-Kur’ân, Medine 1986.
  • Mahallî-Süyûtî, Tefsîru’l-Celâleyn, yy. ty.
  • Mâverdî, Ebu’l-Hasan Ali b. Muhammed, en-Nüket ve’l-Uyûn, Beyrut ty.
  • Mennâu’l-Kattân, Halîl, Mebâhis fî Ulûmi’l-Kur’ân, Kahire 2000.
  • Mevdûdî, Ebu’l-A’lâ, Tefhîmu’l-Kur’ân-ı Kerim, Çev. Heyet, İnsan Yay. İstanbul 1991.
  • Mizzî, Ebu’l-Haccâc, Tehzîbu’l-Kemâl fî Esmâi’r-Ricâl, Beyrut 2000.
  • Nesefî, Ebu’l-Berekât, Medâriku’t-Tenzîl ve Hakâiku’t-Te’vîl, Pamuk Yay. İstanbul ty.
  • Râzî, Fahruddin, et-Tefsîru’l-Kebîr, Dâru’l-Fikr, yy. 1981.
  • Sâbır, Ebu Süleyman, Mevridu’z-Zem’ân fî Ulûmi’l-Kur’ân, Bombay 1984.
  • Seâlibî, Abdurrahman b. Muhammed, Cevâhiru’l-Hisân, Beyrut ty.
  • Sehâvî, Ebu’l-Hasen, Cemâlü’l Kurrâ ve Kemâlü’l-İkrâ, Mekke 1987.
  • Semerkandî, Ebu’l-Leys, Bahru’l-Ulûm, Beyrut 1993.
  • Suphî es-Salih, Mebâhis fî Ulûmi’l-Kur’ân,
  • Süyûtî, Ebu’l-Fazl, el-İtkân fî Ulûmi’l-Kur’ân, Arabistan, ty.
  • Süyûtî, Ebu’l-Fazl, Durru’l-Mensûr Fi’t-Tefsîr bi’l-Me’sûr, Kahire 2003.
  • Süyûtî, Ebu’l-Fazl, et-Tahbîr fî İlmi’t-Tefsîr, yy. 1404/1983.
  • Süyûtî, Ebu’l-Fazl, Lübâbu’n-Nukûl fî Esbâbi’n-Nüzûl, 1. bs. Beyrut 1422/2002.
  • Sübkî, Abdulvehhab b. Ali, Tabakâtü’ş-Şâfiiyyeti’l-Kübrâ, yy. ty.
  • Şimşek, M. Sait, Hayat Kaynağı, Beyan Yay. İstanbul 2012.
  • Şevkânî, Muhammed b. Ali el-Yemenî, Fethu’l-Kadîr, San’a 1994.
  • Tabâtabâî, Huseyin, Mîzân fî Tefsîri’l-Kur’ân, Beyrut 1997.
  • Taberî, Ebû Cafer, Câmiu’l-Beyân fî Te’vîli’l-Kur’ân, Kahire 2001.
  • Tabersî, Ebû Ali Emînüddin, Mecmeu’l-Beyân, Müessesetü’l-E’lâ, Beyrut 1995.
  • Ünver, Mustafa, Tefsir Usûlünde Mekkî-Medenî İlmi, (Yayınlanmamış Doktora Tezi), Ondokuz Mayıs Üniversitesi SBE. Samsun 1998.
  • Vâhıdî, Ali b. Ahmed b. Muhammed b. Ali, Esbâbu Nüzûli’l-Kur’ân, Beyrut 1991.
  • Yaşaroğlu, Kamil, “Kâf Sûresi”, Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi (DİA), İstanbul 1994.
  • Zerkeşî, Bedruddin, el-Burhân fî Ulûmi’l-Kur’ân, Dâru’t-Türâs, Kahire 1984.
  • Zemahşerî, el-Keşşâf an Hakâikı Ğavâmizı’t-Tenzîl ve Uyûni’l-Ekâvîl fî Vucûhi’t-Te’vîl, Riyad 1998.
  • Zerkânî, Muhammed, Menâhilü’l-İrfân fî Ulûmi’l-Kur’ân, Beyrut 1995.
  • Zuhaylî, Vehbe, et-Tefsîru’l-Münîr fi’l-Akide ve’ş-Şerîa ve’l-Menhec, Dımeşk 2009.