İbnu’l-Muneyyir’in Zemahşerî’ye Yönelik Dil Eksenli Eleştirilerinin Değerlendirilmesi

İbnu’l-Muneyyir’in el-İntisâf adlı eserinde Zemahşerî’ye yönelttiği eleştiriler arasında Arap Dili’ne yönelik itirazlar önemli bir yer tutar. Dil tartışmalarını da Sarf, Nahiv ve Belâğat ilmine yönelik münakaşalar şeklinde ayrı ayrı ele almak mümkündür. Zemahşerî'nin âyetlere getirdiği dilsel izahlarında Mu’tezilî eğilim, yer yer kendini hissettirir. Ancak bu açıklamalarında o genelde birtakım delillerden hareket etmeye çalışmıştır. İbnu’l-Muneyyir ise insaf ölçülerinde hareket etmeye çalışsa da, pek çok yerde isteristemez aşırı tavırlar sergilemiş, ön yargılı davranmıştır. Onun böyle davranmasında mezhebî taassubun etkisi inkâr edilemez

Evaluation of the Ibnul-Munayyir’s Linguistic Critiques directed to az-Zamakhshari

Between Ibnul-Munayyir’s critiques, which are in his book el-Intisaf, to az-Zamakhshari, his objections directed towards Arabic language reserve an important place. It is possible to examine language disputes one by one directed towards Sarf/Grammar, Nahiv/Syntax and Belagat/Rhetoric sciences. In az-Zamakhshari’s linguistic explanations to verses of Quran, Mutazili tendency occasionally indicates itself. However, in these explanations, he generally tried to use some evidences. Even though Ibnul-Munayyir tried to behave fairly, he showed willy-nilly excessive manner in many places and behaved prejudiced. In this issue, the influence of denominational bigotry can’t be denied