DKAB Öğretmenlerine Göre Suriyeli Çocukların Devlet Okullarında Karşılaştıkları Sorunlar (Nitel Bir Araştırma)*

Türkiye’de bulunan 3 milyon 570 bin Suriyeli mültecinin yaklaşık üçte biri okul çağındadır. Fakat Suriyeli çocukların sadece %58’si hâlihazırda herhangi bir okula gidebilmektedir. Eğitimlerine devam eden Suriyeli çocukların %16’sı geçici eğitim merkezlerine, %84’ü ise devlet okullarına devam etmektedir. Devlet okullarında eğitim gören Suriyeli çocukların devlet okullarındaki iklime ve eğitim süreçlerine uyumlarının sağlanması, Suriyeli ve Türkiyeli çocukların karşılıklı ilişkilerinin güçlendirilmesi, hoşgörü ve dayanışma içinde birlikte yaşama bilinci kazanmaları ve toplumsal bütünleşmelerinde en kritik rol şüphesiz devlet okullarında görev yapan öğretmenlere düşmektedir. Bu araştırmanın temel amacı, Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi (DKAB) dersi öğretmenlerinin gözüyle Türkiyeli çocuklarla birlikte devlet okullarında öğrenim gören Suriyeli çocukların devlet okullarındaki deneyimlerini ele almak ve karşılaştıkları sorunları ortaya koymaktır. Araştırmada nitel araştırma modeli kullanılmıştır. Bu araştırmaya Türkiye’nin muhtelif illerinde görev yapan ve sınıflarında 2 ile 5 arasında değişen Suriyeli öğrenci bulunan 50 Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi (DKAB) dersi öğretmeni katılmıştır. Elde edilen verilerin analizinde içerik analizi kullanılmıştır. Bu araştırmaya katılan öğretmenlerden 48’i dil engelinden ötürü Suriyeli çocukların karşılaştıkları muhtelif sorunlara değinmiştir ve 24’ü ise Suriyeli çocukların toplumsal uyum bağlamında çeşitli sorunlarla (etiketlenme, ötekileştirme, şiddete uğrama vb.) karşılaştıklarını ifade etmiştir. Son olarak betimlenen bulgular, ilgili literatürden yararlanılarak değerlendirilmiştir ve sonuç bölümünde ise çözüme yönelik öneriler sıralanmıştır.

Syrian Children’s Problems in Public Schools according to DKAB Teachers (A Qualitative Research)

One third of the 3 million 570 thousand Syrian refugees in Turkey is of school age. But only 58% of Syrian children can go to any school. 16% of schooled Syrian children continue to temporary training centers and 84% to public schools. The most critical role for Syrian children educated in public schools in the name of consciousness of living together with indigenous children and of social cohesion undoubtedly falls to the teachers in public schools. The main aim of this research is to examine the experiences of Syrian children in public schools according to the teachers of DKAB (Religious Culture and Moral Knowledge), to reveal the difficulties they are facing and the kind of support they expect in this process. Qualitative research model was used in the research. 50 DKAB teachers working in various provinces of Turkey and with Syrian students in their classes participated in this research. 48 of the teachers who participated in this research stated that the Syrian children meet various problems due to the language barrier and 24 of the teachers stated that the Syrian children meet various problems (labeling, otherization, violence, etc.) in the context of social adjustment. Finally, the findings described were evaluated using the relevant literatüre and the suggestions for solutions are listed in the conclusion section.

PDF

___

Alison, C., S. Joan - A. Rowena. The Education of Asylum-Seeker and Refugee Children. Cambridge: University of Cambridge, 2005.
Altıntaş, Muhammed Esat. “Tepkisel ve Gelişimsel Sınıf Yönetimi Modellerinin Ahlak Eğitimiyle İlişkisi”. Bilimname 30/1 (2016): 207-21.
Amnesty International. “Hayatta Kalma Mücadelesi Türkiye’deki Suriye’den Gelen Mülteciler”. Londra, UK: Uluslararası Af Örgütü, 2014.
Aras, Bülent - Salih Yasun. The Educational Opportunities and Challenges Of Syrian Refugee Students in Turkey: Temporary Education Centers and Beyond. İstanbul: Sabancı Üniversitesi, 2016.
Ateşok, Z. Özde, Y. Y. Özer, A. Komsuoğlu. “Türkiye’deki Suriyeli Çocukların Eğitimi: Sorunlar ve Çözüm Önerileri”. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi 4/37 (2016): 76-110.
Bilgin, Beyza. “Küreselleşme, Din ve Eğitim”. Dini Araştırmalar 6/17 (2003): 203-14.
Bourgonje, P. Education for Refugee and Asylum Seeking Children in OECD Countries: Case Studies from
Australia, Spain, Sweden, and the United Kingdom. Belgium: Educational International, 2010.
COÇA. “Suriyeli Mülteci Çocukların Türkiye’deki Devlet Okullarındaki Durumu”. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Çocuk Araştırmaları Birimi, 2015.
Çocuk ve Haklarını Koruma Platformu. “Toplum Gözüyle Mülteci Çocuk Araştırması”. İstanbul, 2016. http://cocukhaklarinikorumaplatformu.org/toplum-gozuyle-multeci-cocuk-arastirmasinin-sonuclari-aciklaniyor/.
Dryden-Peterson, Sarah. “Refugee Education: A Global Review”. UNHCR, 2016.
ERG. “Çocukların Gözünden Okulda Yaşam Araştırma Raporu”. İstanbul: Eğitim Reformu Girişimi, Sabancı Üniversitesi, 2016.
GİGM. Türkiye Göç Raporu 2016. C. Yayın No: 40. Ankara: T.C. İçişleri Bakanlığı Göç İdaresi Genel Müdürlüğü Yayınları, 2017.
Gömleksiz, Müfit ve Serdar Erkan. Eğitimde Ölçme ve Değerlendirme. Ankara: Nobel Yayınları, 2008.
HDD. “Yoksulluk Döngüsü ve Suriyeli Çalışan Çocuklar”. 1 (2016).
HRW. “Türkiye’deki Suriyeli mülteci çocukların eğitime erişimini önündeki engeller- Kayıp bir nesil olmalarını önlemek”. Human Rights Watch, 2015.
HRW. “Türkiye’deki Suriyeli Mülteci Çocukların Eğitime Erişiminin Önündeki Engeller – Kayıp Nesil Olmalarını Önlemek”. Human Rights Watch, 2015.
İBÜ. “Suriyeli Mülteci Çocukların Türkiye Devlet Okullarındaki Durumu Politika ve Uygulama Önerileri”. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Çocuk Çalışmaları Birimi, 2015.
Kapçı, E. “İlköğretim öğrencilerinin zorbalığa maruz kalma türünün ve sıklığının depresyon, kaygı ve benlik saygısıyla ilişkisi”. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi 37/1 (2004): 1-13.
Kaya, Heyse. Kayıp Neslin Eşiğinde. İstanbul: Açık Toplum Vakfı, 2016.
Keyes EF - Kane CF. “Belonging and Adapting: Mental Health of Bosnian Refugees Living in the United States.” Issues in Mental Health Nursing 25/8 (2004): 809-31.
Kirişçi, Kemal. “Misafirliğin Ötesine Geçerken Türkiye’nin ‘Suriyeli Mülteciler’ Sınavı”. Ankara: Uluslararası Stratejik Araştırmalar Kurumu & Brookings Enstitüsü, 2014.
McBrien, J. L. “Educational Needs and Barriers for Refugee Students in the United States: A Review of the Literature”. Review of Educational Research Review of Educational Research 75/3 (2005): 329-64.
MEB. “2014/21 No.lu Genelge, Madde 4.”, 2014.
MEB. “T.C. Milli Eğitim Bakanlığı 2015-2019 Stratejik Planı.” Ankara, 2015.
Osmanoğlu, Cemil. “Orta Öğretim Din Kültürü Ve Ahlak Bilgisi (Dkab) Öğretim Programında Ve Ders Kitaplarında Çoğulculuk”. Doktora Tezi, Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2014.
Punch, K.F. Sosyal Araştırmalara Giriş. Ankara: Siyasal Kitabevi, 2005.
Rigby, K. “Addressing bullying in schools: Theory and Practice”. Australian Institue of Criminology Trends and Issues 259 (2003): 1-5.
Roland, E. “Aggression, depression, and bullying others”. Aggressive Behavior 28/3 (2002): 198-206.
Sakız, H. “Göçmen çocuklar ve okul kültürleri: Bir bütünleştirme önerisi”. Göç Dergisi 3/1 (2016): 65-81.
SETA. “Türkiye’deki Suriyeli Çocukların Eğitimi: Temel Eğitim Politikaları”. 153 (2016).
Seta ve Theirworld. Engelleri Aşmak: Türkiye’de Suriyeli Çocukları Okullaştırmak. Ankara: Seta Yayınları, 2017. https://www.setav.org/rapor-engelleri-asmak-turkiyede-suriyeli-cocuklari-okullastirmak.
Sirin, Selcuk R. - L.R. Sirin. “The Educational and Mental Health Needs of Syrian Refugee Children”. Washington, DC: Migration Policy Institute, 2015.
Thabet AA, ve Vostanis P. “Post Traumatic Stress Disorder Reactions in Children of War: A Longitudinal Study.” Child Abuse & Neglect 24/2 (2000): 291-98.
UNHCR. “Age, Gender And Diversity- Turkey 2015 Report”, 2015.
UNHCR. “Education Update - May 2017”, 2017.
UNICEF. Curriculum, Accreditation and Certification for Syrian Children in Syria, Turkey, Lebanon, Jordan, Iraq and Egypt. 2015.
Uyan-Semerci, P. - E. Erdoğan. “Türkiye’de Çocukların Gözünden Çocuğun İyi Olma Hali Alanlarının Ve Göstergelerinin Tanımlanması Ve Değerlendirilmesi”. Ankara: Unicef, 2014.
Uzun, E.M. - E. Bütün. “Okul Öncesi Eğitim Kurumlarındaki Suriyeli Sığınmacı Çocukların Karşılaştıkları Sorunlar Hakkında Öğretmen Görüşleri”. Uluslararası Erken Çocukluk Araştırmaları Dergisi 1/1 (2016): 72-83.
Vaughan, G.M. - M.A. Hogg. “Önyargı ve ayrımcılık”. İçinde Sosyal Psikoloji. İstanbul: Ütopya Yayınevi, 2007.
Yıldırım, A. - H. Şimşek. Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. 10. Baskı. Ankara: Seçkin Yayıncılık, 2016.