Ferruh KAHRAMAN

15353

Besmele ile Fâtiha Arasındaki Münâsebet

Besmele, tefsîr ilminde en çok tartışılan konulardan biri olmuştur. Müfessirler, Neml sûresinde geçen besmelenin bir âyet olduğu konusunda hem fikir iken sûrelerin başında bulunan besmelelerin âyetten olup olmadığı konusunda ise ihtilâf halindedirler. Bu bağlamda müfessirlerin ihtilâfa düştüğü başka bir konu da Fâtiha’nın başında yer alan ilk besmelenin diğerlerinden farklı olarak âyet sayılıp sayılmayacağı meselesidir. Her şeye rağmen bu besmeleye bir âyet gibi numara konulmuştur. Besmele ile Fâtiha’nın kendine has özellikleri dikkate alınarak aralarındaki münâsebet bu çalışmada ele alınmaya çalışılmıştır. Aralarındaki münâsebet daha iyi anlaşılsın diye önce münâsebet ilmine değinilmiştir. Sonra makalenin konusu olan besmele ile Fâtiha arasındaki münâsebet işlenmiş, aralarında nazım, fasıla, kelime ve mânâ ilişkilerinin olduğu ve Fâtiha’nın besmelenin bir açıklaması olduğu görülmüştür

The Relationship between the Basmalah and al-Fatiha

The Relationship between the Basmalah and al-Fatiha The Basmalah (In the name of God, All-Merciful, the All-Compassionate), has been one of the most widely debated issues in the science of exegesis. While commentators agree that the basmalah is a verse from the Qur'an, they are in disagreement on whether its appearance at the beginning of every chapter is an independent verse. Another issue of controversy among the commentators is whether the first Basmalah in the beginnig of al- Fatiha is a verse independent of all other basmalahs. In spite of this, the Basmalah at the beginning of Sura Fatiha has been given a number, indicating that it is a verse on its own. Taking into consideration its own unique features, the relationship between the Basmalah and the Opening Chapter (Al-Fatiha) has been considered in this study. To better understand the nature of the relationship between the two we first have adressed the science of Munasabah (The eligibility between verses and surah) and then examined into the nature of the relationship between the two in detail. It is concluded that the Opening Chapter can be considered as the expalanation of the Basmalah, as they are correlated with each other in terms of their repsective words and meanings
Keywords:

The Basmalah, The Opening (Al-Fatiha), Munasabah (The eligibility between verses and surah), Meaning The exegesis,

PDF

___

  • Abdüh, Muhammed, (ö. 1905), Tefsîru’l-menâr/Tefsîru’l-Kur’âni’l-hakîm, Kahire 1336/1922.
  • Ahmed b. Hanbel, Müsned, (ö. 241/855), Dâru sadr, Beyrut t.s.
  • Akpınar, Ali, “İşârî Tefsîr ve Kuşeyrî’nin Besmele Tefsîri”, Tasavvuf Dergisi, yıl. 3, S. IX, Ankara 2002.
  • Aydemir, Abdullah, “Besmele”, Diyanet İlmi Dergi, S. 106-107, Ankara 1971.
  • Bedir, Ahmed, “Kuşeyrî’nin Letâifü’l-işârât adlı Tefsîrinde Besmelenin Yorumu”, Harran Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, yıl. 2000.
  • Bikâî, İbrahim b. Ömer, (ö. 885/1480), Nazmü’d-dürer, Dâru’l-kütübi’l-ılmiyye, Beyrut 2009.
  • Cessâs, Ebû Bekir, (ö. 370/981) Ahkâmu’l-Kur’ân, thk. Muhammed Sâdık, Beyrut 1985.
  • Demirci, Muhsin, Tefsir Usûlü, İstanbul 2006.
  • Derman, M. Uğur-Uzun, M., “Besmele-Hat”, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, (DİA), İstanbul 1992, V, 532-537.
  • Doğan, D. Mehmet, Büyük Türkçe Sözlük, Pınar Yayınları, İstanbul 2005.
  • Elmalılı, Hamdi Yazır (ö. 1942), Hak Dini Kur’ân Dili, Azim Dağıtım, İstanbul ts.
  • Fahruddîn er-Râzî (ö. 606/1209), Mefâtîhu’l-ğayb, Şirketi sahâfiyeyi Osmaniyye, y.y. 1307.
  • ------, Mefâtihu’l-ğayb, çev. Suat Yıldırım vd. Akçağ Yayınları, Ankara 1988.
  • İbn Manzûr, Ebulfadl (ö. 711/1311), Lisânü’l-Arab, Dâru’l-fikr, Beyrut 1990.
  • İbn Teymiyye, Takıyyuddin (ö. 728/1328), Mukaddime fî usûli’t-tefsîr, Batanta 1988.
  • Kılavuz, Ahmet S., “Akâid” Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, (DİA), İstanbul 1989, II, 212-216.
  • Kurtubî, (ö. 571/1272), el-Câmi‘ li ahkâmi’l-Kur’ân, thk. Abdullah b. Abdülmuhsin et-Türkî, Müessesetü’r-risâle, Beyrut 1427/2006.
  • Kuşeyrî, Abdülkerim (ö. 465/1702), Letâifü’l-işârât, thk. İbrahim Besyûnî, Kahire 1081.
  • Mennâu’l-Kattân, Mebâhis fî ulûmi’l-Kur’ân, Müessesetü’r-risâle, Beyrut 2009.
  • Nursî, Saîd, (ö. 1962), İşâratü’l-İ‘câz fî mezanni’l-İcâz, çev. Abdülmecid
  • Nursî, Sözler Neş. İstanbul 2005.
  • Suyûtî, Celâluddîn, (ö. 911/1505), el-İtkân fî ulûmi’l-Kur’ân, Müessesetü’r-risâle, Beyrut 2011.
  • ------, ed-Dürru’l-mensûr, Dâru’l-fikr, Beyrut 1993.
  • Şafiî, Muhammed b. İdris (ö. 204/820), Ahkâmu’l-Kur’ân, thk. Abdülganî, Beyrut h. 1400.
  • Şen, Ziya, “İstiâze ve Besmele”, Diyanet İlmi Dergi, C. XL, S. 1 Ankara 2004.
  • Taberî, İbn Cerîr (ö. 310/923), Câmiu’l-beyân an te’vîli âyi’l-Kur’ân, Dâru’l-fikr, Beyrut h. 1405.
  • Tirmizî, Ebû Îsâ (ö. 279/892), Sünen, thk. Ahmed Mahmud Şakir, İstanbul t.s.
  • Tuncer, Faruk, Kur’ân Sûrelerindeki Eşsiz Ahenk, Işık Yayınları, İstanbul 2003.
  • Ünver, Mustafa, Kur’ân’ı Anlamada Siyâk’ın Rolü, Sidre Yay., Ankara 1996.
  • Yıldırım, Kur’ân-ı Kerim ve Kur’ân İlimlerine Giriş, Ensar Neşriyat, V. bs. İstanbul 1996.
  • Yıldırım, Suat, “Besmele”, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, (DİA), İstanbul 1992, V, 529-532.
  • Yıldız, Sakıb, “Âyet ve Sûreler Arasındaki Münasebet”, Atatürk Üni. İlahiyat Fak. D., S. 7, Erzurum 1986.
  • Yılmaz, Faik, Âyetler ve Sûreler Arasındaki Münâsebet, DİB Yay., Ankara 2005.
  • Yılmaz, Hasan Kamil, Anahatlarıyla Tasavvuf ve Tarîkatler, Ensar Neşriyat, İstanbul 2000.
  • Zemahşerî, (ö. 538/1144), Keşşâf, Dâru’l-kütübi’l-ılmiyye, Beyrut 2009.
  • Zerkeşî, (ö. 794/1392), el-Burhân fî Ulûmi’l-Kur’ân, Dâru’l-fikr, Beyrut 2009.
Marife Dini Araştırmalar Dergisi-Cover
  • Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
  • Başlangıç: 31.05.2001
  • Yayıncı: Yediveren Kitap
Arşiv
Sayıdaki Diğer Makaleler

Diyanet İşleri Başkanlığı Dinî Yüksek İhtisas Kurslarında Verilen Hadis Derslerine Dair Bazı Mülahazalar

Mehmet DİNÇOĞLU

Tefsirde İsrailiyyata Farklı Bir Yaklaşım

Müsâid B. Süleyman ET-TAYYÂR, Mesut KAYA

William James’in Gifford Konferansları ve The Varieties of Religious Experience İsimli Eserinin Yankıları Üzerine Bir Analiz

Ömer Faruk ERDEM

Rig Veda ve Avesta Tanrı Panteonundaki Benzerlikler

Hayreddin KIZIL

William James'in gifford konferansları ve the varieties of religious experience isimli eserinin yankıları üzerine bir analiz

Ömer Faruk ERDEM

Besmele ile Fâtiha Arasındaki Münâsebet

Ferruh KAHRAMAN

Malik Bin Nebi ve Kur’an Fenomeni Üzerine

Tamer YILDIRIM

Retorik ve Belâgat İlmi: Hıristiyanlık ve İslâm

William SMYTH

İslam Kaynaklarına Göre Sebt Yahudileri’nin Maymuna Dönüştürülmesi Meselesi

Nur Ahmet KURBAN

Kur’ân İlimlerine Giriş

Muhammed B. Abdülkerim EŞ-ŞEHRİSTÂNÎ