Sabiha ACER, Ersel YİLMAZ, Ayhan KARAKAYA

28216

Yuvacık Barajı Havzasında (Kocaeli, Türkiye) Armillaria mellea (Basidiomycota, Agaricales, Physalacriaceae)’nın Oluşumunu Etkileyen Ekolojik Faktörler

Kocaeli, Yuvacık baraj havzası karışık-geniş yapraklı ormanlarında Armillaria mellea (Vahl) P. Kumm.’nın oluşumu ve bu mantarın ekolojik özellikleri incelenmiştir. Araştırmalar sırasında, geniş yapraklı ormanların hâkim olduğu Yuvacık baraj havzasında küme örneklemesi ile seçilen parsellerde odunsu bitkiler üzerinde yetişen A. mellea sporokarpları (fruktifikasyon organları) analiz edilmiştir. Runs testi sonuçları, parsellerin seçiminde rastgelelik kurallarına uyulduğunu ve herhangi bir eğilimin olmadığını göstermektedir (p= 0.109 > 0.05, z= -1.603). A. mellea'nın varlığı/yokluğu ve çevresel değişkenler Ki-kare analizi ile test edilmiş ve sıcaklık bu çevresel değişkenler arasında farklılık göstermiştir. Dendrograma göre A. mellea daha çok çalışma alanının güneyinde görülmekte ve batı bakıyı tercih etmektedir. Bu makrofungusun çalışma alanın güneyini tercih etmesinin sebebinin ise yükseklik olduğu anlaşılmaktadır. Verilerimiz, A. mellea sporokarplarının genel olarak batı bakıda, 15-20 °C, >80 % nemde ve 800-1000 m yüksekliklerde bulunduğunu göstermektedir. Elde ettiğimiz lojistik regresyon analizi modeli (z=-9.508+0.307xtemperature+0.081xhumidity), bölgede sıcaklık ve nem 1 birim değişirse sporokarp oluşumunun sırasıyla %36 ve %8.4 oranında etkilendiğini göstermektedir.
Anahtar Kelimeler:

Armillaria mellea, sporokarp, Ki – kare analizi, Lojistik regresyon, sıcaklık, nem, yükseklik

Ecological Factors Influencing the Occurrence of Armillaria mellea (Basidiomycota, Agaricales, Physalacriaceae) in Yuvacik Dam Watershed in Kocaeli, Türkiye

The occurrence of Armillaria mellea (Vahl) P. Kumm. and the ecological characteristics of this fungus were studied in Kocaeli, Yuvacik dam basin mixed-broad leaved forests. During the surveys, we analyzed the sporocarps (fruiting bodies) of A. mellea growing up on woody plants in plots selected by cluster sampling in the Yuvacik dam watershed dominated by broad-leaved forests. The Runs test results showed that randomness rules complied in the selection of the plots, and there was no tendency (p= 0.109 > 0.05, z= -1.603). The presence/absence of A. mellea and environmental variables were tested with Chi-square analysis, and the temperature differed among these environmental variables. To the dendrogram, A. mellea was mainly seen in the south of the study area and preferred western aspects. It is understood that this macrofungus prefers the south of the study area because of the altitude. Our data showed that sporocarps of A. mellea generally occurred in the western aspect, at temperatures of 15–20°C, >80% humidity and 800–1000 m altitude. Our logistic regression analysis model (z=-9.508+0.307xtemperature+0.081xhumidity) showed that if the temperature and humidity change by 1 unit in the region, sporocarp formation is affected by 36% and 8.4%, respectively.
Keywords:

Armillaria mellea, sporocarp, Chi-square analysis, Logistic regression, temperature, humidity, altitude,

PDF

___

  • Akalp, T. (2016). İstatistik Yöntemler. İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Yayınları.
  • Akata, I.. Kabaktepe, Ş., Sevindik, M. and Akgül, H. (2018). Macrofungi determined in Yuvacik Basin (Kocaeli) and its close environs. Kastamonu Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi. 18(2). 152–163. https://doi.org/10.17475/kastorman.459418
  • Baumgartner, K., Coetzee, M. P. A. and Hoffmeister, D. (2011). Secrets of the subterranean pathosystem of Armillaria. Molecular Plant Pathology. 12(6). 515–534. https://doi.org/10.1111/j.1364-3703.2010.00693.x
  • Beşkardeş, V. (2012). Lepidoptera fauna of Yuvacik dam watershed in Kocaeli. Turkey. African Journal of Agricultural Research. 7(11). https://doi.org/10.5897/ajar11.2081
  • Breitenbach, J. and Kränzlin, F. (1991). Fungi of Switzerland. Volume 3. (First part). Boletes and Agarics. Strobilomycetaceae and Boletaceae. Paxillaceae. Gomphidiaceae. Hygrophoraceae. Tricholomataceae. Polyporaceae. Mycological Society of Lucerne. Verlag Mykologia.
  • Bruhn, J. N., Wetteroff, J. J., Mihail, J. D., Kabrick, J. M. and Pickens, J. B. (2000). Distribution of Armillaria species in upland Ozark Mountain forests with respect to site overstory species composition and oak decline. Forest Pathology. 30(1). 43–60. https://doi.org/10.1046/j.1439-0329.2000.00185.x
  • Coetzee, M. P. A., Wingfield, B. D. and Wingfield, M. J. (2018). Armillaria root-rot pathogens: Species boundaries and global distribution. Pathogens. 7(4). 1–18. https://doi.org/10.3390/pathogens7040083
  • Dálya, L. B., Capretti, P., Ghelardini, L. and Jankovský, L. (2019). Assessment of presence and distribution of Armillaria and Heterobasidion root rot fungi in the forest of Vallombrosa (Apennines Mountains. Italy) after severe windstorm damage. iForest. 12(1). 118–124. https://doi.org/10.3832/ifor2929-012
  • Doğan, H. H., Öztürk, Ö. and Şanda, M.A. (2021). The Mycobiota of Samanlı Mountains in Turkey. Trakya University Journal of Natural Sciences, 22(2): 215-243, DOI: 10.23902/trkjnat.947894
  • Efe, A., Aksoy, N., Oral, D. and Aslan, S. (2013). Yuvacık Barajı Havzası’nın (Kocaeli-Sakarya) Florası. Ormancılık Dergisi. 9(2). 56–92.
  • FAO (2022) The soil of Europe. FAO Soils Portal. https://storage.googleapis.com/fao-maps-catalog-data/geonetwork/fao_unesco_soil_map/Europe_V_sheet2.pdf (Accessed 20 November 2022).
  • Google Earth. 7.3.4.86.42. (2022. September 8). Izmit–Yuvacik Dam Watershed 35 T 752720.00 E 4498827.00 N. https://www.google.com/earth/index.html
  • Guillaumin, J. ‐J., Mohammed, C., Anselmi, N., Courtecuisse., R., Gregory, S. C., Holdenrieder, O., Intini, M., Lung, B., Marxmüller, H., Morrison, D., Rishbeth, J., Termorshuizen, A. J., Tirró, A. and van Dam, B. (1993). Geographical distribution and ecology of the Armillaria species in western Europe. European Journal of Forest Pathology. 23(6–7). 321–341. https://doi.org/10.1111/j.1439-0329.1993.tb00814.x
  • Hagle, S. K. (2010). Management Guide for Armillaria Root Disease: Armillaria ostoyae (Romagnesi) Herink. Forest Health Protection and State Forestry Organizations. USDA Forest Service, 11.1 WEB.
  • Hasegawa, E.,Ota, Y., Hattori, T., Sahashi, N. and Kikuchi, T. (2011) Ecology of Armillaria species on conifers in Japan. Forest Pathology, 41, 429-437. https://doi.org/10.1111/j.1439-0329.2010.00696.x
  • Heinzelmann, R., Dutech, C., Tsykun, T., Labbé, F., Soularue, J. P. and Prospero, S. (2019). Latest advances and future perspectives in Armillaria research. Canadian Journal of Plant Pathology. 41(1). 1–23. https://doi.org/10.1080/07060661.2018.1558284
  • IBM CR, (2012). Windows. IBM SPSS Statistic for (21.0). IBM Corp.
  • Jankovský, L. (2003). Distribution and ecology of Armillaria species in some habitats of southern Moravia. Czech Republic. Czech Mycology. 55(3–4). 173–186. https://doi.org/10.33585/cmy.55303
  • Keča, N. (2005). Characteristics of Armillaria species development and their growth at different temperatures. Glasnik Sumarskog Fakulteta. 91. 149–162. https://doi.org/10.2298/gsf0591149k
  • Keča, N., Karadžić, D. and Woodward, S. (2009). Ecology of Armillaria species in managed forests and plantations in Serbia. Forest Pathology. 39(4). 217–231. https://doi.org/10.1111/j.1439-0329.2008.00578.x
  • Kile, G. A., McDonald, G. I. and Byler, J. W. (1991). Ecology and Disease in Natural Forests. In C. G. Shaw and G. A.
  • Kile (Eds.). Armillaria Root Disease Agriculture Handbook (pp. 102–121). Forest Service. United States Department of Agriculture.
  • Küçüker, D. M., Başkent, E. Z. and Günlü, A. (2010). Odun Dışı Orman Ürünleri̇ni̇n Sayısallaştırılması ve Orman Amenajman Planlarına Yansıtılması: Kavramsal Çerçeve. III. Ulusal Karadeniz Ormancılık Kongresi. 302–313.
  • Łakomy, P. (2006). New Location of Armillaria mellea in Polish Forests. Phytopathologia Polonica. 41. 83–86.
  • Lushaj, B. M. (2008). Distribution. ecology and host range of Armillaria species in Albania. Publishing-House. https://doi.org/10.1111/j.1439-0329.2009.00624.x
  • Lushaj, B. M., Woodward, S., Keća, N. and Intini, M. (2010). Distribution. ecology and host range of Armillaria species in Albania. Forest Pathology. 40(6). 485–499. https://doi.org/10.1111/j.1439-0329.2009.00624.x
  • Mesanza, N., Patten, C. L. and Iturritxa, E. (2017). Distribution and characterization of Armillaria complex in Atlantic forest ecosystems of Spain. Forests. 8(7). https://doi.org/10.3390/f8070235
  • Munda, A. (1997). Raziskave štorovk (Armillaria (Fr. Fr.) Staude) v Sloveniji. [Research on honey fungus (Armillaria (Fr.:Fr.) Staude) in Slovenia]. Knowledge for the Forest - Proceedings on the Occasion of 50 Years of the Existence and Activities of the Slovenian Forestry Institute, Jurc, M. (ed.).- Ljubljana, 1997.- ISBN 961-90316-3-6
  • Rishbeth, J. (1982). Species of Armillaria in southern England. Plant Pathology. 31(1). 9–17. https://doi.org/10.1111/j.1365-3059.1982.tb02806.x
  • Selik, M. (1973). Türkiye Odunsu Bitkileri. Özellikle Orman Ağaçlarında Hastalık Âmili ve Odun Tahrip Eden Mantarlar. İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Yayınları.
  • Selik, M. (1986). Ormancılık Fitopatolojisi. İstanbul Üniversitesi. Orman Fakültesi Yayınları.
  • Sesli, E. and Denchev, C. M. (2014). Checklists of the myxomycetes Larger ascomycetes and larger basidiomycetes in Turkey. 6th edn. Mycotaxon (http://www.mycotaxon.com/resources/checklists/sesli-v106-checklist.pdf): 1–136.
  • Sesli, E., Asan, A., Selçuk, F. (eds.), Abacı Günyar, Ö., Akata, I., Akgül, H., Aktaş, S., Alkan, S., Aydoğdu, H., Berikten, D., Demirel, K., Demirel, R., Doğan, H. H., Erdoğdu, M., Ergül, C. C., Eroğlu, G., Giray, G., Haliki Ustan, A., Keleş, A., Kırbağ, S., Kıvanç, M., Ocak, İ., Ökten, S., Özkale, E., Öztürk, C., Sevindik, M., Şen, B., Şen, İ., Türkekul, İ., Ulukapı, M., Uzun, Ya., Uzun, Yu. and Yoltaş, A. (2020). Türkiye Mantarları Listesi. İstanbul: Ali Nihat Gökyiğit Vakfı. ISBN: 978-605-70004-2-2
  • Solak, M. H., and Türkoğlu, A. (2022). Macrofungi of Turkey. Checklist Volume III, İzmir. ISBN: 978-625-00-0609-2
  • Sümer, S. (1977). Belgrad Ormanındaki Ağaçlarda Çürüklük Doğuran Önemli Mantarlar. İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Yayınları.
  • Termorshuizen, A. J. and Arnolds, E. M. (1994). Geographical distribution of the Armillaria species in the Netherlands about soil type and hosts. European Journal of Forest Pathology. 24(3). 129–136.
  • Tsopelas, P. (1999). Distribution and ecology of Armillaria species in Greece. European Journal of Forest Pathology. 29(2). 103–116. https://doi.org/10.1046/j.1439-0329.1999.00139.x
  • Tsykun, T., Rigling, D., Nikolaychuk, V. and Prospero, S. (2012). Diversity and ecology of Armillaria species in virgin forests in the Ukrainian Carpathians. Mycological Progress. 11(2). 403–414. https://doi.org/10.1007/s11557-011-0755-0
  • Türkekul, İ. (2008). Almus ve Çamiçi Yaylası (Tokat) Makromantar Florası. Biyoloji Bilimleri Araştırma Dergisi. 1. 53–55.
  • Volk, T. J. and Burdsall, H. H. J. (1995). A nomenclatural study of Armillaria and Armillariella species (Basidiomycotina. Tricholomataceae). In Synopsis Fungorum 8.ISBN: 8290724144
  • Watling R., Kile, G. A. and Gregory, N. M. (1982). The genus Armillaria-nomenclature. typification. the identity of Armillaria mellea and species differentiation. Transactions of the British Mycological Society. 78(2). 271–285. https://doi.org/10.1016/s0007-1536(82)80011-9
  • Zengin, M., Hızal, A., Karakaş, A., Serengil, Y., Tuğrul, D. and Ercan, M. (2005) İzmit Yuvacık Barajı Su Toplama Havzasının Yenilenebilir Doğal Kaynaklarının Su Üretimi (Kalite, Miktar ve Rejim) Amacıyla Planlanması. T.C. Çevre ve Orman Bakanlığı, Kavak ve Hızlı Gelişen Orman Ağaçları Araştırma Müdürlüğü, Teknik Bülten, No: 197, Çevre ve Orman Bakanlığı Yayın No: 233, sayfa 3-14, Müdürlük Yayın No: 244, İzmit. ISSN 1300-395 x.
MANTAR DERGİSİ-Cover
  • ISSN: 2147-6845
  • Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
  • Başlangıç: 2010
  • Yayıncı: Selçuk Üniversitesi Mantarcılık Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürlüğü
Arşiv
Sayıdaki Diğer Makaleler

Doğu Afrika'da Yenilebilir Yabani Mantarların Kültüre Alınması: Araştırmadaki İlerlemeler ve Gelecekteki Beklentiler Üzerine Bir İnceleme

Susan KABACİA, Mary Nyawira MUCHANE

Yuvacık Barajı Havzasında (Kocaeli, Türkiye) Armillaria mellea (Basidiomycota, Agaricales, Physalacriaceae)’nın Oluşumunu Etkileyen Ekolojik Faktörler

Sabiha ACER, Ersel YİLMAZ, Ayhan KARAKAYA

Hebeloma limbatum: Türkiye Mikotası İçin Yeni Bir Kayıt

Ertuğrul SESLİ

Ağrı Merkez/Hamur İlçesinde Belirlenen Makromantarlar

Zeki ÇELİK, Mehmet Hakkı ALMA