Öğrencilerinin Sosyal Bilgiler Dersine Yönelik Motivasyonları ile Derse Yönelik Tutumlarına İlişkin Görüşleri

Bu araştırmada, yedinci sınıf öğrencilerinin sosyal bilgiler dersine yönelik motivasyonları ile derse yönelik tutumlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırmanın evrenini, 2019-2020 eğitim-öğretim yılında Gaziantep ili Nizip ilçesinin merkez ortaokullarında öğrenim gören yedinci sınıf öğrencileri oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemi, maksimum çeşitlilik örnekleme yöntemi ile belirlenen 14 ortaokulda öğrenim gören 980 yedinci sınıf öğrencisi oluşturmaktadır. Araştırmada veriler Sosyal Bilgiler Tutum Ölçeği ve Sosyal Bilgiler Motivasyon Ölçeği kullanılarak elde edilmiştir. Verilerin analizinde t-testi, Mann Whitney-U testi, tek yönlü varyans ve Kruskal Wallis–H testi kullanılmıştır. Araştırmada öğrencilerin sosyal bilgiler dersine yönelik motivasyonları cinsiyet değişkenine göre anlamlı bir farklılık gösterirken derse yönelik tutumlarında farklılık bulunmamaktadır.

Anahtar Kelimeler:

Sosyal Bilgiler, Motivasyon, Tutum

Opinions of Students about Their Motivation and Attitudes Towards the Social Studies Course

The aim of this research is to investigate the 7th-grade students’ attitudes and motivations towards social studies courses regarding several variables. The population of the study consisted of seventh-grade students during the 2019-2020 academic year. The students study in the central secondary schools of Nizip, the district of Gaziantep. The sample of the study is composed of 980 seventh-grade students who study in 14 secondary schools in the research group, which was determined by using the maximum diversity sampling method. The data used in this study was obtained by using Social Studies Attitude Scale and Social Studies Motivation Scale. t-test, Mann Whitney-U test, one-way variance and Kruskal Wallis-H test were used in the analysis of the data. As a result of the study, there was a significant difference in the motivations of students towards social studies depending on the variables of gender, whereas there is no difference in their attitudes towards the course.

Keywords:

Social studies,

PDF

___

Akbaba, S., & Aktaş, A. (2005). İçsel motivasyonun bazı değişkenler açısından incelenmesi. M.Ü. Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, (21), 19-42.
Akdağ, H. (2008). İlköğretim II. kademe 6. ve 7. sınıf sosyal bilgiler dersinde öğrencilerin bilişsel ve duyuşsal giriş davranış özelliklerinin başarı ve tutumlarına etkisi. Selçuk Üniversitesi Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi, (25), 53-68.
Altıntaş, S. U. (2005). İlköğretim 7. sınıf öğrencilerinin sosyal bilgiler dersine yönelik tutum düzeyleri. Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 3(2), 1-12.
Arcagök, S. (2016). Dördüncü sınıf öğrencilerinin sosyal bilgiler dersindeki özerklik desteği algılarının motivasyon, girişimcilik ve yaratıcılık ile ilişkisi. (Yüksek lisans tezi, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Çanakkale). Erişim Adresi: https://tez.yok.gov.tr/
Arıkıl, G., & Yorgancı, B. (2012). Öğretmenlerin, öğretmen adaylarının ve öğrencilerin motivasyonu algılama farklılıkları. X. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi (s. 270). 27-30 Haziran, Niğde Üniversitesi, Niğde. Erişim adresi: https://docplayer.biz.tr/11057888
Aydemir, O. (2012). Öğrenmede motivasyon ve dikkatin önemi. Erişim adresi: https://sinifyonetimi.org/wp-content/uploads/2012/01/motivasyondikkat2.pdf/
Aydın, B. (2007). Fen ilgisi dersinde içsel ve dışsal motivasyonun önemi. (Yüksek lisans tezi, Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul). Erişim adresi: https://tez.yok.gov.tr/
Başıbüyük, A., & Çıkılı, Y. (2002). İlköğretim 6. ve 7. sınıf sosyal bilgiler coğrafya konularında çalışma yaprağı ve dilsiz harita kullanımının öğrenci motivasyon ve başarısı üzerine etkisi. M.Ü. Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, (16), 29-38.
Bloom, B. S. (2012). İnsan nitelikleri ve okulda ögrenme. D. Özçelik (Çev.) Ankara: Pegem Akademi. Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2015). Eğitimde bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
Ceylan, M. (2003). Sınıfta motivasyon (iki öğretmenin sınıf içinde motivasyon değişkenlerini dikkate alma davranışlarının betimlenmesi). (Yüksek lisans tezi, Eskişehir Anadolu Üniversitesi, Eskişehir). Erişim adresi: https://tez.yok.gov.tr
Çalışkan, H., & Turan, R. (2010). Sosyal bilgiler dersinde araştırmaya dayalı öğrenme yaklaşımının derse yönelik tutuma etkisi. İlköğretim Online, 9(3), 1238-1250.
Çelik, V. (2012). Sınıf yönetimi. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
Çetin, Ü. (2007). ARCS motivasyon modeli uyarınca tasarlanmış eğitim yazılımı ile yapılan öğretimle geleneksel öğretimin öğrencilerin başarısı ve öğrenmenin kalıcılığı açısından karşılaştırılması. (Yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara). Erişim adresi: https://tez.yok.gov.tr
Çiftçi, B., & Kaya, M. T. (2012). İlköğretim 4 ve 5. sınıf öğrencilerinin sosyal bilgiler dersine yönelik algılarının incelenmesi. Kuramsal Eğitimbilim Dergisi, 5(4), 500-511.
Çöllü, E., & Öztürk, Y. E. (2006). Örgütlerde inançlar-tutumlar tutumların ölçüm yöntemleri ve uygulama örnekleri bu yöntemlerin değerlendirilmesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, 9(1-2), 373-404.
Dede, Y. (2003). ARCS motivasyon modeli’ nin öğrencilerin matematiğe yönelik motivasyonlarına etkisi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(14), 173-182.
Dede, Y., & Yaman, S. (2008). Fen öğrenmeye yönelik motivasyon ölçeği: geçerlik ve güvenirlik çalışması. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 2(1), 19-37.
Demir, S. B., & Akengin, H. (2010). Sosyal bilgiler dersine yönelik bir tutum ölçeğinin geliştirilmesi: geçerlilik ve güvenilirlik çalışması. e-international journal of educational research, 1(1), 26-40.
Doğan, M. (2021). Ortaokul 5. 6. ve 7. sınıf öğrencilerinin sosyal bilgiler dersine yönelik motivasyonlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Dumlupınar Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 5(2), 25-42.
Durmaz, A. (2014). Sosyal bilgiler derslerinde etkinlik uygulamalarının öğrenci motivasyonuna etkisi. (Yüksek lisans tezi, Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi, Muğla). Erişim adresi: https://tez.yok.gov.tr
Ercoşkun, M. H., & Nalçacı, A. (2008). Sınıf öğretmeni adaylarının empatik beceri ve demokratik tutumlarının incelenmesi. Milli Eğitim Dergisi, 37(180), 204-215.
Erden, M. (2009). Eğitim bilimlerine giriş. Ankara: Arkadaş Yayınları.
Ergin, A. (2006). İlköğretim öğrencilerinin sosyal bilgiler dersine İlişkin tutumları. (Yüksek lisans tezi, Pamukkale Üniversitesi, Denizli). Erişim adresi: https://tez.yok.gov.tr
Fırat, M. (2019). Ortaokul öğrencilerinin sosyal bilgiler dersine yönelik motivasyon ve tutumlarının incelenmesi. (Yüksek lisans tezi, Adıyaman Üniversitesi, Adıyaman). Erişim adresi: https://tez.yok.gov.tr
Gökkaya, A. K., & Tural, A. (2012). Yapılandırmacı yaklaşıma dayalı Etkinliklerin öğrencilerin sosyal bilgiler dersine karşı olan tutumlarına etkisi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 10(3), 439-458.
Gömleksiz, M. N., & Kan, A. Ü. (2012). Sosyal bilgiler dersi motivasyon ölçeğinin geçerlik ve güvenirlik çalışması. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 22(2), 116-125.
Kadıoğlu Ateş, H., & Vatansever Bayraktar, H. (2020). İlkokul öğrencilerinin sosyal bilgiler dersine yönelik tutumunun incelenmesi. The Journal of Academic Social Science Studies(83), 41-69. DOI : 10.29228/JASSS.46823
Kağıtçıbaşı, Ç. (1999). Yeni insan ve insanlar. İstanbul: Evrim Yayınevi.
Karagüven, M. H. (2012). Akademik motivasyon ölçeğinin Türkçeye adaptasyonu, kuram ve uygulamada eğitim. Educational Sciences: Theory & Practice, 12(4), 2599-2620.
Karasar, N. (2005). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Yayıncılık.
Karasar, N. (2011). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
Kaya, A. İ., Arslantaş, H. İ., & Şimşek, N. (2009). İlköğretim öğrencilerinin Türkçe dersine darşı tutumlarının değerlendirilmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 8(30), 376-387.
Kayalı, H. (2003). İlköğretim ikinci kademe öğrencilerinin sosyal bilgiler dersine yönelik tutumları. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi(18), 79-92.
Keskin, A. (2008). Motivasyon ve dikkatin öğrenme üzerindeki etkisi. Erişim adresi: https://www.academia.edu/6518423/Abdullah_Keskin’den_Motivasyon ve dikkatin öğrenme sürecine etkisi/.
Kılınç, E., & Dere, İ. (2015). 4+4+4 kesintili zorunlu eğitim sisteminde 5. sınıf öğrencilerinin sosyal bilgiler dersine yönelik tutumları. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 11(3), 989-1003.
Kıncal, R. (2010). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Nobel Akademi.
Korkut, F. (1994). İnsan ilişkilerinde tutum ve tavırların önemi. M. Bilen (Ed.), İnsan İlişkileri Ders Kitabı. Ankara: Ecem Yayınları.
Köroğlu, Ö. T. (2019). Yönetici, Motivasyon ve İkna. Turan-Sam Uluslararası Bilimsel Hakemli Dergisi, 11(41). DOI:10.15189/1308-8041
Kulakaç, E. E. (2020). Ortaokul 5. sınıf öğrencilerinin matematik motivasyonları ile öğrenme stratejileri arasındaki ilişkinin incelenmesi: Sakarya ili örneği. (Yüksek lisans tezi, Sakarya Üniversitesi, Sakarya). Erişim adresi: https://tez.yok.gov.tr
Meral, E. (2013). Ortaokul 7.sınıf öğrencilerinin sosyal bilgiler dersine yönelik tutumlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. (Yüksek lisans tezi, Erzurum Üniversitesi, Erzurum). Erişim adresi: https://tez.yok.gov.tr
Nalçacı, A. (2006). İlköğretim 6.ve 7.sınıf sosyal bilgiler programındaki coğrafya konularının öğretmen ve öğrenci görüşlerine göre değerlendirilmesi. (Doktora tezi, Atatürk Üniversitesi, Erzurum). Erişim adresi: https://tez.yok.gov.tr
Nalçacı, A., & Ercoşkun, M. H. (2006). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının demokratik tutumlarının çeşitli eğişkenler açısından incelenmesi. Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi(4), 241-257.
Narmanlı, E. (2019). Arcs motivasyon modelinin sosyal bilgiler öğretiminde öğrencilerin akademik başarılarına ve motivasyon düzeylerine etkisi. (Yüksek lisans tezi, Atatürk Üniversitesi,Erzurum). Erişim adresi: https://tez.yok.gov.tr
Oğur, M. (2009). Altı ve yedinci sınıf öğrencilerinin sosyal bilgiler dersine yönelik tutumlarının incelenmesi. (Yüksek lisans tezi, Pamukkale Üniversitesi, Denizli). Erişim adresi: https://tez.yok.gov.tr
Özaydınlık, K. B., & Aykaç, N. (2013). Sosyal bilgiler öğretmeni adaylarının güdülenme kaynakları ve sorunları. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(3), 41-55.
Özkal, N. (2013). Sosyal bilgiler dersine yönelik olumlu tutumların özyeterlik inançlarına göre yordanması. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(2), 399-408.
Özkal, N., Güngör, A., & Çetingöz, D. (2004). Sosyal bilgiler dersine ilişkin öğretmen görüşleri ve öğrencilerin bu derse yönelik tutumları. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 40(40), 600-615.
Öztürk, C., & Baysal, N. (1999). İlköğretim 4-5. sınıf öğrencilerinin sosyal bilgiler dersine yönelik tutumu. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(6), 11-20.
Polat, T. (2019). Öğrenme sürecinin önemli bir parçası olan motivasyonun öğrencilerin olumsuz davranışlarına etkisinin öğrenci görüşlerine göre değerlendirilmesi. (Yüksek lisans tezi, Sivas Üniversitesi, Sivas). Erişim adresi: https://tez.yok.gov.tr
Sancı, D. (2002). İlköğretim altıncı sınıf öğrencilerinin toplumsal, ekonomik ve kültürel durumlarının okuma motivasyonuna etkisi. (Yüksek lisans tezi, Atatürk Üniversitesi, Erzurum). Erişim adresi: https://tez.yok.gov.tr
Senemoğlu, N. (2018). Gelişim, öğrenme ve öğretim. Ankara: Pegem Akademi.
Solmaz, A., & Çekim, Z. (2017). Ortaokul öğrencilerinin akademik başarıları ve başarı algılarının fen öğrenmeye yönelik motivasyonlarıyla ilişkisinin incelenmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14(39), 458-470.
Sözer, E. (1998). Sosyal Bilgiler Öğretimi. G. Can (Ed.), Sosyal bilimler kapsamında sosyal bilgilerin yeri ve önemi (s. 4). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
Şentürk, M. (2020). Sosyal bilgiler dersinde eğitici çizgi roman ve eğitici çizgi film kullanımının öğrencilerin tutum, motivasyon ve akademik başarılarına etkileri. (Doktora tezi, Atatürk Üniversitesi, Erzurum). Erişim adresi: https://tez.yok.gov.tr
Tahiroğlu, M. (2015). Arcs motivasyon modeli'nin ilkokul 4. sınıf öğrencilerinin sosyal bilgiler dersine yönelik motivasyonlarına ve başarı düzeylerine etkisi. Türk Dünyası Dergisi, 7(2), 261-285.
Tay, B., & Akyürek Tay, B. (2006). Sosyal bilgiler dersine yönelik tutumun başarıya etkisi. Gazi Üniversitesi Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 4(1), 73-84.
Tuncer, M., & Akmençe, A. E. (2018). Lise öğrencilerinin ingilizce dersine yönelik motivasyon durumları. Electronic Journal of Education Sciences, 7(14), 197-207.
Tuncer, M., & Yılmaz, Ö. (2016). Ortaokul öğrencilerinin matematik dersine yönelik tutum ve kaygılarına ilişkin görüşlerinin değerlendirilmesi. KSÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 13(2), 47-64.
Tünkler, V. (2020). Ortaokul öğrencilerinin sosyal bilgiler dersine yönelik motivasyon kaynaklarının incelenmesi. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, (36), 38-49.
Uçar, R. (2010). DKAB öğretmenlerinin öğrencilerini motive etme durumlarına ilişkin öğretmen ve öğrenci algıları. İ.Ü. İlahiyat Fakültesi Dergisi, 1(2), 225-248.
Ulu Kalın, Ö., & Topkaya, Y. (2017). İlkokul 4. sınıf sosyal bilgiler dersine yönelik tutum ölçeğinin geçerlilik ve güvenirlik çalışması. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14(37), 14-22.
Yerlikaya, İ. (2014). İlkokul ve ortaokul öğrencilerinin eğitime ilişkin motivasyonlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Tarih Okulu Dergisi, 7(19), 773-795. DOI: 10.14225/Joh602
Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınları.
YIldırım, F. (2013). Elazığ bilim ve sanat merkezi öğrencilerinin sosyal bilgiler dersine ve motivasyon düzeylerine ilişkin görüşleri . (Yüksek lisans tezi, Fırat Üniversitesi, Elazığ). Erişim adresi: https://tez.yok.gov.tr
Yılmaz, K., & Şeker, M. (2011). İlköğretim öğrencilerinin sosyal bilgilere karşı tutumlarının incelenmesi. İstanbul Aydın Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 1(3), 34-50.
Yılmazer, A., & Demir, S. B. (2014). Ortaokul öğrencilerinin sosyal bilgiler dersine ve sosyal bilgiler öğretmenine karşı tutumları ile akademik başarıları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Turkish Studies, 9(2), 1705-1718.
Yüksel, Ö. (2006). Davranış bilimleri. Ankara: Gazi Kitapevi.