REHBERLİK VE PSİKOLOJİK DANIŞMANLIK ADAYLARININ TÜKENMİŞLİK YAŞAYAN MATEMATİK ÖĞRETMENLERİNE MÜDAHALE ÖNERİLERİ

Tükenmişlik duygusuyla baş edemeyen öğretmenler hem fiziksel hem de zihinsel olarak yorgun hissetmektedir. Bu duygunun üstesinden gelemeyen öğretmenler derslerini gerektiği şekilde yapamamaktadır. Bu yüzden araştırmada tükenmişlik yaşayan matematik öğretmenlerine nasıl müdahale edilmeli sorusu araştırılmıştır. Araştırma kapsamında katılımcılara, mesleğe başladıklarında danışanlarının matematik kaygısıyla baş etmeleri için ne tür çalışmalar yapacakları sorulmuştur. Araştırma sonucunda RPD adayları, tükenmişlik yaşayan matematik öğretmenine müdahale de bulunmadan önce öğretmenlik mesleği, çevresindeki kişiler ve kişisel sebeplerle ilgili bilgi toplamaya ilişkin önerilerde bulunmuşlardır. Rehberlik ve Psikolojik Danışman adaylarının tükenmişlik yaşayan matematik öğretmenine müdahale önerileri incelendiğinde bunların üç başlık altında toplandığı görülmektedir. Bunlar, kurama dayalı psikolojik danışmanlık yapmak, öğretmenlik mesleği ile ilgili durumlar hakkında ve çevresindekilere/çevresindekilerle işbirliği içinde yapılabilecek müdahale önerileri şeklinde isimlendirilmiştir.

SUGGESTIONS OF GUIDANCE AND PSYCHOLOGICAL COUNSELING CANDIDATES FOR INTERVENTION TO MATHEMATICS TEACHERS WHO HAVE A SENSE OF BURNOUT

Teachers who cannot cope with the sense of burnout feel tired both physically and mentally. Teachers who cannot overcome this emotion cannot do their lessons properly. In this study, the question of how to help mathematics teachers who are living burnout is investigated. Within the scope of the research, participants were asked what kind of studies they would do to deal with their math anxiety when they started their profession. As a result of the research, GPC candidates made recommendations about collecting information about the teaching profession, the people around them and personal reasons before they intervened in the burnout mathematics teacher. When the suggestions of the Guidance and Psychological Counselors' candidates for the intervention to the mathematics teacher who are living in burnout are examined, it is seen that they are grouped under three headings. These are referred to as (1) counseling based on theory, (2) the situations related to the teaching profession and (3) the intervention suggestions that can be done in cooperation with the people around them.

PDF

___

Avşaroğlu, S., Deniz M. E., & Kahraman, A. (2005) Teknik öğretmenlerde yaşam doyumu, iş doyumu ve mesleki tükenmişlik düzeylerinin incelenmesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14, 115-129.
Ay, M., & Avşaroğlu, S. (2010). Muhasebe çalışanlarının mesleki tükenmişlik, iş doyumu ve yaşam doyumlarının incelenmesi. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi (7)1, 1170-1189.
Başol, G. & Altay, M. (2009). Eğitim yöneticisi ve öğretmenlerin mesleki tükenmişlik düzeylerinin incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 15(58), 191-216.
Bütün, M. (2012). İlköğretim matematik öğretmeni adaylarının uygulanan zenginleştirilmiş program sürecinde matematiği öğretme bilgilerinin gelişimi (Doktora Tezi). Karadeniz Teknik Üniversitesi, Trabzon.
Byrne, B. M. (1991). Burnout: Investigating the impact of background variables for elementary, intermediate, secondary, and university educators. Teaching and Teacher Education, 7(2), 197-209.
Cherniss, C. (1988). Observed supervisory behavior and teacher burnout in special education. Exceptional Children , 54(5), 449-454.
Çokluk, Ö. (1999). Zihinsel ve işitsel engelliler okullarında görev yapan yönetici ve öğretmenlerde tükenmişliğin kestirilmesi (Yüksek Lisans Tezi). Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Durak, H. Y. ve Seferoğlu, S. S. (2017). Öğretmenlerde tükenmişlik duygusunun çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Gazi Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 37(2), 759-788.
Fernandez, C., & Yoshida, M. (2004). Lesson study: A Japanese approach to improving mathematics teaching and learning. New Jersey: Lawrence Erlbaum Associates.
Filiz, Z. (2014). Öğretmenlerin iş doyumu ve tükenmişlik düzeylerinin incelenmesi. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 10(23), 157-171.
Freudenberger, H. J. (1977). Burn-out: The organizational menace. Training and Development Journal, 31(7), 26-27.
Friedman, I. A., & Farber, B. A. (1992). Professional self-concept as a predictor of teacher burnout. Journal of Educational Research, 86, 28-35.
Jackson, S. E., Schwab, R. L., & Schuler, R. S. (1986). Toward an understanding of the burnout phenomenon. Journal of Applied Psychology, 71(4), 630-640.
Karakelle, S., & Canpolat, S. (2008). Tükenmişlik düzeyi yüksek ilköğretim öğretmenlerinin öğrencilere yaklaşım biçimlerinin incelenmesi. Eğitim ve Bilim, 33(147), 106-120.
Kırılmaz, A., Çelen, Ü., & Sarp, N. (2002). İlköğretimde çalışan bir öğretmen grubunda tükenmişlik durumu araştırması. İlköğretim Online, 2(1), 2-9.
Kokkinos, C. M. (2007). Job stressors, personality and burnout in primary school teachers. British Journal of Educational Psychology, 77, 229-243.
Lewis, C., Perry, R., Friedkin, S., & Roth, J. (2012). Improving teaching does improve teachers: Evidence from lesson study. Journal of Teacher Education, 63(5), 368-375.
Maslach, C., & Jackson, S. E. (1981). The measurement of experienced burnout. Journal of Occupational Behaviour, 2, 99-113.
Maslach, C., Schaufeli, W. B., & Leither, M.P. (2001). Job burnout. Annual Review of Psychology, 52, 397-422. Murata, A. (2011). Conceptual overview of lesson study: Introduction. In L. Hart, A. Alston & A. Murata (Eds.),
Lesson study research and practice in mathematics education: Learning together. NY: Springer. 1-12.
Oplatka, I. (2002). Women principals and the concept of burnout: An alternative voice? International Journal of Leadership in Education, 5(3), 211-226.
Pines, A. M., & Keinon, G. (2005). Stress and burnout: The significant difference. Personality and Individual Differences, 39, 625-635.
Seferoğlu, S. S., Yıldız, H., & Avcı-Yücel, Ü. (2014). Öğretmenlerde tükenmişlik: Tükenmişliğin göstergeleri ve bu göstergelerin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Eğitim ve Bilim, 39(174), 348-364.
Senge, P., Cambron-McCabe, N., Lucas, T., Smith, B., Dutton, J., & Kleiner, A. (2000). Schools that learn: A fifth discipline fieldbook for educators, parents, and everyone who cares about education. NY: Doubleday.
Sucuoğlu, B., & Kuloğlu, N. (1996). Özürlü çocuklarla çalışan öğretmenlerde tükenmişliğin değerlendirilmesi. Türk Psikoloji Dergisi, 10(36), 44-60.
Şahin, D. (2007). Öğretmenlerin mesleki tükenmişlik düzeyi: Ankara ili ilk ve ortaöğretim okulları örneği (Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Şişman, M. (2004). Öğretim liderliği. Ankara: PegemA Yayıncılık. Tuğrul, B., & Çelik, U. P. E. (2002). Normal çocuklarla çalışan anaokulu öğretmenlerinde tükenmişlik. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(12), 1-11.
Tümkaya, S. (1996). Öğretmenlerdeki tükenmişlik görülen psikolojik belirtiler ve başa çıkma davranışları (Doktora Tezi). Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
Yıldız, A. ve Güven, B. (2016). Matematik öğretmenlerinin problem çözme ortamlarında öğrencilerinin üstbilişlerini harekete geçirmeye yönelik davranışları. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD), 17(1), 575-598.
Yıldız, A., & Baltacı, S. (2017a). Bilim sanat merkezi matematik öğretmenlerinin kurdukları geometrik inşa problemlerine bilişsel seviye düzeyleri açısından ders imecesi çalışmalarının etkisi. YYÜ Eğitim Fakültesi Dergisi,14(1), 1481-1516. (http://dx.doi.org/10.23891/efdyyu.2017.53).
Yildiz, A., & Baltaci, S. (2017b). Reflections from the lesson study for the development of techno-pedagogical competencies in teaching fractal geometry, European Journal of Education Research, 6(1), 41-50. doi: 10.12973/eu-jer.6.1.41.
Yürür, Ş., & Keser, A. (2011). İşe bağlı gerginlik ile iş tatmini ilişkisinde duygusal tükenmenin aracı rolü. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 65(4), 165-194.