İstiklal Marşı Özelinde Türk Milletini Güçlü Kılan Dinî ve Millî Değerler

İstiklâl Marşı, henüz İstiklâl Savaşının kazanılıp Cumhuriyetin ilân edilmesinden önce 1921 yılında kaleme alınmış ve kabul edilmiştir. Millî Mücadeleye bütün ruhu ve benliğiyle katılan Mehmet Akif Ersoy, istiklal harbine fiilen iştirak edenlerle aynı duygu ve inançları paylaştığından, Büyük Millet Meclisi’nde 12 Mart 1337 (1921) günü reye konulup «Millî Marş» olarak kabul edilen şiirinde, Milli Mücadele yıllarının en gerçekçi tercümanı olmuş, istiklal mücadelesi yıllarında Mehmetçiğin ve Türk milletinin sahip olduğu duygu ve inançları dile getirmiştir. İstiklâl Savaşı; Balkan Savaşları ve Birinci Dünya Savaşının ardından son vatan toprağına yönelik emperyalist güçlerin hayâsız saldırılarını püskürtmek için verilen bir ölüm-kalım mücadelesidir. Böyle kader anlarında; din, iman, vatan, millet, bayrak, hürriyet ve istiklâl gibi değerlerin farkına varılır ve bu değerler uğruna ölüm göze alınır. İşte "İstiklâl Marşı"nın üstün tarafı, Akif’in derin bir kültürle milletinin ıstıraplarını ve “Din”, “Hak”, “İman”, “Vatan”, “Millet”, “Bayrak”, “Hürriyet” ve “İstiklal” gibi ortak değerlerini bizzat yaşayarak ve inanarak orada mısralara dökmesindedir. Çalışmada; İstiklal Marşı’nda yer alan ve İstiklal savaşı yıllarında ordumuzun ve milletimizin sahip olduğu dinî inanç ve millî duyguları yansıtan ifadeler incelenecek, Akif’in o duygu ve inançları destekleyici/açıklayıcı nitelikteki diğer bazı şiirlerine de yer verilecektir.

Religious and National Values in the Turkish National Anthem, which Make the Turkish Nation Strong

The National Anthem was written and accepted in 1921, before the Independence War was won and the Republic was declared. It’s author Mehmet Akif participated in the National Struggle with all his soul and self, sharing the same feelings and beliefs with those who actually fought at the front lines. So the National Anthem is the most realistic epic of the years of the National Struggle. Akif just translated the feelings and beliefs of the Turkish Nation during the independence struggle.War of Independence was a life/death struggle to repel the indecent attacks of the imperialist powers against the last homeland of Ottoman Empire. In such moments of destiny; values such as religion, faith, homeland, nation, flag, freedom and independence are more realized and death is risked for these values. The supreme side of the "National Anthem" is that Akif puts by his deep cultural background and sentiment, his nation’s sufferings and common values into verses such as "Religion", "Allah/Right", "Faith", "Homeland", "Nation", "Flag", "Liberty", "Independence"… In the study; The Concepts in the National Anthem, that reflect the religious beliefs and national notions of our army and our nation during the years of the Independence War will be examined.

___

  • Arabacı, Caner, “Vatan Müdafaasında Bir Model Hayat: Millî Mücadelede Akif”, Mehmet Akif Ersoy’a Saygı, ed. Mehmet Bayyiğit, Balıkesir, 2022, ss. 117-187.
  • Banarlı, Nihad Sami. “İstiklâl Marşının Mânâsı”, Hürriyet Gazetesi, 28.01.1950.
  • Bayraktar, Duhter. Mehmet Akif Ersoy ve İstiklal Marşı. İstanbul: Servet Yayın-Dağıtım, (1987).
  • Bayyiğit, Mehmet, “Mehmet Âkif Kuvâ-yı Milliye Şehri Balıkesir’de”, Mehmet Âkif Ersoy’a Saygı, ed. Mehmet Bayyiğit, Balıkesir, 2022, ss. 189-214.
  • Beyatlı, Yahya Kemal. Eski Şiirin Rüzgârıyle, İstanbul: Fetih Cemiyeti Yayınları, (2017).
  • Bilgin, Azmi. “İstiklal Marşı ve Üzerine Yapılan Çalışmalar”, Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi. (XXXVII/ 2007, 23-37).
  • Buğra, Tarık. Düşman Kazanmak Sanatı: Dil ve Edebiyat Üzerine Yazılar. İstanbul: Ötüken Neşriyat, (1979).
  • Cantay, Hasan Basri. Âkifname (Mehmed Âkif). İstanbul: Ahmed Said Matbaası, (1966).
  • Çağbayır, Yaşar. İstiklâl Marşı'nın Tahlili. Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, (Mayıs 2015).
  • Doğan, D. Mehmet. Camideki Şair Mehmed Akif. Ankara: Yazar Yayınları, (Ocak 2009).
  • Düzdağ, M. Ertuğrul. “Mehmed Âkif'le Konuşmalar”, İstiklâl Şâirimiz Mehmet Âkif. Haz. Mustafa İsmet Uzun. İstanbul: Bağcılar Belediyesi, (2011).
  • Düzdağ, M. Ertuğrul. İstiklâl Şairi Mehmed Âkif. İstanbul: Gonca Yayınevi, (2021).
  • Düzdağ, M. Ertuğrul. Mehmed Âkif Ersoy-Safahat. Ankara: Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı Basın Yayın ve Halkla İlişkiler Dairesi Başkanlığı Yayınları, (2015).
  • Edib, Eşref. “İstiklal Marşı Değişir mi?”, Yeni Sabah Gazetesi. (10 Haziran 1940).
  • Edip, Eşref. Mehmet Âkif Hayatı – Eserleri ve 70 Muharririn Yazıları. İstanbul: Asar-ı İlmiyye Kütüphanesi Neşriyatı, (1938).
  • Edip, Eşref. Mehmet Âkif Hayatı, Eserleri ve Yetmiş Muharririn Yazıları. Sebilürreşad Neşriyatı, (1962,162-165).
  • Ekiz, Osman Nuri. Mehmet Akif Ersoy. İstanbul: Toker Yayınları, (1985).
  • Ersoy, M. Akif. “Cenk Şarkısı”, Sebîlürreşâd. (17 Ekim 1912/7 Zilka’de 1330/4 Teşrînievvel 1328, 9/215); Meşrutiyetten Cumhuriyet’e Yakın Tarihimizin Belgesi: Sebîlürreşâd Mecmuası 1908-1925. Proje Yürütücüsü: M. Ertuğrul Düzdağ. İstanbul: Bağcılar Belediyesi, (2017).
  • Ersoy, M. Akif. “Süleyman Nazif’e”, Sebîlürreşâd. (7 Şa’bân 1339/15 Nisan 1337: 15 Nisan 1921, 19/476), Meşrutiyetten Cumhuriyet’e Yakın Tarihimizin Belgesi: Sebîlürreşâd Mecmuası 1908-1925, Proje Yürütücüsü: M. Ertuğrul Düzdağ. İstanbul: Bağcılar Belediyesi (2020, 19/476).
  • Ersoy, M. Akif, “Kahraman Ordumuza”, Sebîlürreşâd. (09 Cemaziyelâhir 1339/17 Şubat 1337: 17 Şubat 1925, 18/468), Meşrutiyetten Cumhuriyet’e Yakın Tarihimizin Belgesi: Sebîlürreşâd Mecmuası 1908- 1925, Proje Yürütücüsü: M. Ertuğrul Düzdağ. İstanbul: Bağcılar Belediyesi (2020).
  • Ersoy, M. Akif. “Nasrullah Kürsüsünde”, Sebîlürreşâd. (15 Rebîulevvel 1339/25 Teşrînisâni 1336, 18/464), Meşrutiyetten Cumhuriyet’e Yakın Tarihimizin Belgesi: Sebîlürreşâd Mecmuası 1908-1925. Proje Yürütücüsü: M. Ertuğrul Düzdağ. İstanbul: Bağcılar Belediyesi (2020).
  • Ersoy, M. Akif. Safahat. nşr. M. Ertuğrul Düzdağ. İstanbul: Bağcılar Belediyesi, (2014).
  • Güç, Ahmet. “Mâbed”, DİA. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, (2003, XXVII/ 276-280).
  • Hancıoğlu, İhsan. Ehli Sünnet. (III/ 73, 1 Aralık 1949).
  • https://ataturkansiklopedisi.gov.tr/bilgi/istiklal-marsinin-yazilisi-ve-kabulu/ (erişim: 23.05.2022).
  • https://safahat.diyanet.gov.tr/PoemDetail.aspx?bID=12&pID=81&key=izmihl%C3%A2l (Erişim: 1.11.2021)
  • https://safahat.diyanet.gov.tr/PoemDetail.aspx?bID=13&pID=127 (Erişim: 30.10.2021)
  • https://safahat.diyanet.gov.tr/PoemDetail.aspx?bID=7&pID=53&key=Az%C4%B1c%C4%B1k%20bilmek (Erişim: 1.11.2021)
  • https://safahat.diyanet.gov.tr/PoemDetail.aspx?bID=7&pID=53&key=zebun, (Erişim: 30.10.2021)
  • https://safahat.diyanet.gov.tr/PoemDetail.aspx?bID=8&pID=54&key=cel%C3%A2linle (Erişim: 30.10.2021)
  • https://safahat.diyanet.gov.tr/PoemDetail.aspx?bID=8&pID=57&key=batmayacakt%C4%B1r
  • İstiklal Şairimiz Mehmet Akif. Haz. Mustafa İsmet Uzun. İstanbul: Bağcılar Belediyesi, (2011).
  • İz, Mahir. Yılların İzi. İstanbul: Kitabevi Yayınları, (Nisan 2000).
  • Kabaklı, Ahmet. Sohbetler - II Mehmed Âkif, Yahyâ Kemâl, Necip Fazıl Kısakürek. İstanbul: Türk Edebiyatı Vakfı Yayınları, (1992).
  • Kaplan, Mehmet. Edebiyatımız'ın İçinden. İstanbul: Dergah Yayınları, (1978).
  • Koçu, Reşat Ekrem. Tarihimizde Garip Vakalar. İstanbul: Varlık Yayınevi, (Kasım 1971).
  • Songar, Ayhan. Türk Edebiyatı. (yy: Mart 1983).
  • Şahin, Sinan. “Milli Mücadele Döneminde Mehmet Akif Ersoy’un Kastamonu Vaazı Üzerine Bir İnceleme”, Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. (19/2, Aralık 2017, 311-338).
  • Ünüvar, İhsan. Büyük Doğu. (I/53, 1 Kasım 1946).
  • Yavuz, Yusuf Şevki. “Arş”, DİA, İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, (III/406-409, 1991).
  • Yazman, Aslan Tufan. Atatürk'le Beraber. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, (1969).
  • Yetiş, Kazım. Dönemler-Problemler-Şahsiyetler Aynasında Türk Edebiyatı-II/1. İstanbul: Kitabevi Yayınları, (2013).
  • Yücebaş, Hilmi. Bütün Cepheleriyle Mehmet Akif. İstanbul: Dizerkonca Matbaası, (1958).
  • Yücel, Halil İbrahim. “İstiklal Marşı’nın İzini Safahat’ta Sürmek”, Söylem Filoloji Dergisi. (2021, 6(2): 391-408).