Bütçe Hakkının Kullanılması Bakımından TBMM’nin Bütçe Sürecindeki Rolünün Değerlendirilmesi

1982 Anayasası ve 5018 sayılı KMYKK çerçevesinde TBMM’nin bütçe hakkını kullanabilme etkinliğini değerlendiren bu çalışmada, bütçe sürecinde TBMM’nin rolü değerlendirilmiştir. Bu değerlendirme sonucunda bütçe komisyon yapısının yeniden tasarlanması, bağımsız bütçe biriminin oluşturulması, meclis iç tüzüğünün değiştirilmesi önerilerinde bulunulmuştur.
Anahtar Kelimeler:

Bütçe Hakkı, TBMM, Türkiye

Assessing The National Grand Assembly of Turkey’s Role in Budget Process in Terms of Using Budget Right

In this study it is intended to asses the effectiveness of using budget right of National Assembly of Turkey in the framework of the 1982 Constitution and Public Financial Management and Control Law. For this purpose it is assessed the role of National Assembly of Turkey in budget process. As a result of this evaluation, redesigning of the structure of budget commission, the establishment of independence budget Office, changing the parliamentary bylaws has been suggested.

___

  • KAYNAKLAR Akbey, F. 2014, Kamu Bütçesinde Yapı-Araç Uyuşmazlığı. Kuramsal Analiz, Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi. S. 24, 18-40. Anderson, B. 2009, The Changing Role of Parliament in the Budget Process, Bütçe Sürecinde Parlamentonun Değişen Rolü temalı Uluslararası Sempozyum (8-9 Ekim 2008, Afyonkarahisar) Bildiri ve Makaleler Kitabı. TBMM Basımevi, Ankara, 33-48. Arın, T. 1999, Parlamenter Bütçe Denetimi-Plan ve Bütçe Komisyonu: Bütçe Reformları Üzerine Uluslararası Karşılaştırma. Türkiye Ekonomik ve Sosyal Etüdler Vakfı, Seminer, Kasım, İstanbul. Bağlı, M. S. t.y., TBMM’nin Bütçe Hakkı Kullanım Durumu: 5018 Sayılı Kanun Sonrası Bütçe Hakkı Kullanımında Etkinlik Düzeyinin Ölçümü, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Eğitim ve Araştırma Merkezi Yayını, www.casgem.gov.tr/dosyalar/kitap/38/dosya-38-7056.pdf, (20.04.2016). Bağlı, M. S. 2012, Teorik ve Tarihsel Açıdan Bütçe Hakkı. Yasama Dergisi. 20, 39-77. Bağlı, M. S. 2010, TBMM’nin Bütçe Sonuçlarını Denetleme Süreci. Yasama Dergisi. S. 16, 103-143. Bağlı, M.S. 2009, Yeni Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Sisteminde TBMM’nin Bütçe Denetimi, Bütçe Sürecinde Parlamentonun Değişen Rolü temalı Uluslararası Sempozyum (8-9 Ekim 2008, Afyonkarahisar) Bildiri ve Makaleler Kitabı. TBMM Basımevi, Ankara, 481-509. Barraclough, K. ve B. Dorotinsky, 2008, The Role of the Legislature in the Budget Drafting Process: A Comparative Review, içinde: Legislative Oversight and Budgeting A World Perspective, (ed.) Rick Stapenhurst, Riccardo Pelizzo, David M. Olson, WBI Development Studies, Washington D.C., 99-110. Barun, B. ve M. Ekinci, Ö. Temizel, 2007, Kamu Mali Yönetiminin Etkinliğinin Sağlanmasında Dış Denetimin Rolü, Mali Yapılanma Sürecinde Stratejik Yönetim ve Sosyal Güvenlik Sisteminin Kamu Maliyesine Etkileri konulu 22. Türkiye Maliye Sempozyumu (9-13 Mayıs) Bildiriler Kitabı. Isparta, 111-143. Biçer, M. ve H.H. Yılmaz, 2009, Parlamentonun Kamu Politikası Oluşturma ve Planlama Sürecindeki Konumunun Yeni Kamu Mali Yönetim Sistemi Çerçevesinde Değerlendirilmesi, Yasama Dergisi, 13, 45-84. Biçer, M. ve M. Şahin, 2009, Editoryal, Bütçe Sürecinde Parlamentonun Değişen Rolü temalı Uluslararası Sempozyum (8-9 Ekim 2008, Afyonkarahisar) Bildiri ve Makaleler Kitabı. TBMM Basımevi, Ankara, 19-24. Çeliker, E. 2006, Plan ve Bütçe Komisyonu: Gelişimi ve Yasama Sürecindeki İşlevi, Yasama Dergisi, S. 2, Temmuz-Ağustos-Eylül, 5-31. Cilavdaroğlu, A.A. ve B. Ekici, 2013, Türkiye Büyük Millet Meclisinin Bütçe Hakkını Kullanabilme Kapasitesi, Amme İdaresi Dergisi, C. 46, S. 3, Eylül, 59-88. Çağan, N. 2009, Modern Bütçe Sürecinde Parlamentonun Rolü, Bütçe Sürecinde Parlamentonun Değişen Rolü temalı Uluslararası Sempozyum (8-9 Ekim 2008, Afyonkarahisar) Bildiri ve Makaleler Kitabı. TBMM Basımevi, Ankara, 183-92. Emil, F. 2010, Türkiye’de Büyük Millet Meclisinin Bütçe Sürecindeki Rolü-Meclis Bütçe Hakkını İyi Kullanabiliyor Mu? Eleştirel Bir Yaklaşım, Bütçe Sürecinde Parlamentoların Değişen Rolü: İKÖPAB ve AB Üyesi Ülke Deneyimleri temalı Uluslararası Sempozyum (22-23 Eylül 2010, Afyonkarahisar)’da sunulan bildiri, http://webcache.googleusercontent.com/search?q=cache:nkTngpiTZHgJ:xa.yimg.com/kq/groups/21153501/669025259/name/Afyon_Sempozyum_Teblig%2B_%2BFerhat_%2BEmil.docx+&cd=1&hl=tr&ct=clnk&gl=tr, (Erişim Tarihi: 20.03.2016). Feyzioğlu, B.N. 1983, Modern Anayasalarda Bütçe Hakkı, İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Maliye Araştırmaları Merkezi Konferansları, 29. Seri, Yıl: 1983-84. Fölscher, A. 2006, A Balancing Act: Fiscal Responsibility, Accountability and the Power of the Purse, OECD Journal on Budgeting, Vol. 6, No. 2, 1-20. Kara, F. 2014, Parlamento ve Çok Yıllı Bütçeleme: Türkiye Örneği, Yasama Dergisi, S. 27, 121-152. Kesik, A. 2009, Bütçe Uygulama Aşamasında Parlamentonun İzleme/Gözetim Fonksiyonu: Komisyonların Rolü ve Bütçe Analiz Kapasitesi, Bütçe Sürecinde Parlamentonun Değişen Rolü temalı Uluslararası Sempozyum (8-9 Ekim 2008, Afyonkarahisar) Bildiri ve Makaleler Kitabı. TBMM Basımevi, Ankara, 287-300. Köse, Ö. 2007, Dünyada ve Türkiye’de Yüksek Denetim, Sayıştay 145. Kuruluş Yıldönümü Yayınları, Mayıs. Krafchik, W. ve J. Wehner, 1999, The Role of Parliament in the Budget Process, Institute for Democracy in South Africa Budget Information Service, Cape Town. Lienert, I. 2010, Role of the Legislature in Budget Processes, IMF Fiscal Affairs Department Technical Notes and Manuals, April. Lienert, I. 2005, Who Controls the Budget: The Legislature or the Executive, IMF Working Paper, WP/05/115. National Democratic Institute for International Affairs (2003), Legislatures and the Budget Process-An International Survey. Öner, E. 2011, Kesin Hesap, Kamu Mali Yönetimi ve Denetimi Sempozyumu (25-27 Mart) Bildiriler Kitabı. Ege Üniversitesi Yayını, İzmir, 202-207. Öner, E. 2009, Bütçe Uygulama Aşamasında Parlamentonun İzleme/Gözetim Fonksiyonu: Komisyonların Rolü ve Bütçe Analiz Kapasitesi, Bütçe Sürecinde Parlamentonun Değişen Rolü temalı Uluslararası Sempozyum (8-9 Ekim 2008, Afyonkarahisar) Bildiri ve Makaleler Kitabı. TBMM Basımevi, Ankara, 269-286. Polat, K. 2012, Yüksek Denetimde TBMM’nin Rolü ve Yeni Bir Model Önerisi: Kamu Hesaplarını İnceleme ve Kesinhesap Komisyonu, Yasama Dergisi, S. 21, Posner, P. ve C. Park, 2007, Role of the Legislature in the Budget Process: Recent Trends and Innovations, OECD Journal on Budgeting, Vol. 7, No. 3, 1-26. Santiso, C. 2004, Legislatures and Budget Oversight in Latin America: Strengthening Public Finance Accountability in Emerging Economies, OECD Journal on Budgeting, Vol. 4, No. 2, 47-76. Selen, U. ve A.B. Tarhan, 2014, Türkiye’de Bütçe Hakkı Algısı, Uşak Üniversitesi Yayını, Nisan. Stapenhurst, R. 2008, The Legislature and the Budget, içinde: Legislative Oversight and Budgeting A World Perspective, (ed. Rick Stapenhurst ve diğerleri), World Bank Institute Development Studies No. 45627, 51- 66. Stapenhurst, R. ve V. Sahgal ve W. Woodley ve R. Pelizzo, 2005, Scrutinizing Public Expenditures: Assessing the Performance of Public Accounts Committees, World Bank Policy Research Working Paper, WP No: 3613. Takım, A. 2011, Türkiye’de 1960-80 Yılları Arasında Uygulanan Kalkınma Planlarında Maliye Politikaları, Maliye Dergisi, S.160, Ocak-Haziran, 154-76. Tarchys, D. 2009, The Parliament and the Budget: Enhancing Its Capacity for Oversight, Bütçe Sürecinde Parlamentonun Değişen Rolü temalı Uluslararası Sempozyum (8-9 Ekim 2008, Afyonkarahisar) Bildiri ve Makaleler Kitabı. TBMM Basımevi, Ankara, 249-58. Wehner, J. 2009, Effective Financial Scrutiny: The Role of Parliament in Public Finance, WB Parliamentary Staff Training Program. Wehner, J. 2006, Assessing the Power of the Purse: An Index of Legislative Budget Institutions, Political Studies, 54(4), 767-85. Wehner, J. 2004, Back from the Sidelines? Redefining the Contribution of Legislatures to the Budget Cycle, World Bank Institute Working Paper Series on Contemporary Issues in Parliamentary Development. Wehner, J. ve K. Brösamle ve T. Dimsdale, 2007, Strenthening Legislative Financial Scrutiny in Developing Countries, Report prepared for the UK Department for International Development, London School of Economics and Politics. Yereli A.B. 2012, Bütçelemenin Anayasal İlkeleri: Anayasal Bütçe Yaklaşımı, Şeffaf ve Hesapverebilir Kamu Yönetimi Sempozyumu, TBMM Başkanlığı Strateji Geliştirme Başkanlığı, Haziran, Ankara, 43-67. Yılmaz, H.H. ve M. Biçer, 2010, Parlamentonun Bütçe Hakkını Etkin Kullanımının Yeni Bütçe Sistemi Çerçevesinde Değerlendirilmesi, Maliye Dergisi, S. 158, Ocak-Haziran, 201-25. Yılmaz, H.H. ve S. Tosun, 2010, 5018 sayılı Kanun Çerçevesinde Mali Saydamlık ve Parlamentonun Bütçe Sürecinde Etkinliği, Yasama Dergisi, S.14, 5- 23. Yılmazcan, D. 1998, Bütçe Hakkı ve Bütçe Uygulamaları, Anayasal Mali Düzen temalı 13. Türkiye Maliye Sempozyumu (14-16 Mayıs) Bildiriler Kitabı. Marmara Üniversitesi Maliye Araştırma ve Uygulama Merkezi Yayın No. 12, 163-72.