Belediyelerin emlak vergisindeki gelir kaybı: Şanlıurfa Belediyesi örneği

Ülkemizde emlak vergisinin tahsilatı sırasında çeşitli sorunlarla karşılaşılmaktadır. Bu sorunlardan en önemlisi emlak vergisine konu olan taşınmazın değerinin doğru ve gerçekçi bir biçimde belirlenememesidir. Her zaman vergi değeri ile piyasa fiyatı arasında büyük bir fark bulunmaktadır. Bu fark belediyenin gelir kaybı anlamına gelmektedir. Emlak vergisinde yaşanan bu gelir kaybının incelendiği çalışmada, Şanlıurfa Belediyesi sınırları içerisinde yer alan yetmiş mahalleden yedi tanesi örnek olarak seçilmiş, bu mahallelerde örnekleme yöntemiyle belirlenen dairelere ait vergi değeri ile piyasa fiyatı karşılaştırılmıştır. Elde edilen sonuçlara göre gerek takdir komisyonunun yıldan yıla önemli artışlar yapmasına rağmen vergi matrahının düşük olması gerekse kentsel rantın hızlı artışı nedeniyle kamunun kentsel ranttan istenen düzeyde pay almadığı ortaya çıkmaktadır.

Revenue loss of the municipalities in property tax: Case of Şanlıurfa municipality

Various problems are encountered during the collection of property tax in our country. The most important problem is that municipalities are unable to assess the value of the real estate subject to property tax accurately and in a realistic manner. Usually there is a huge difference between the taxable value and the current market value of the real estate. This difference amounts to a revenue loss for the municipality. In the present study analyzing revenue loss in property tax, seven out of seventy neighborhoods within the borders of Sanlıurfa Municipality were selected as sample. Taxable values and current market values of the apartments selected in these neighborhoods with random sampling were compared. According to the results obtained, it appears that the public is unable to get the share of the urban income at the desired level not only because the taxable value is quite low despite the fact that the assessment committee does make increases every year but also because of the rapid increase in urban income.

PDF

___

Akdoğan, A. (2008), Vergi Hukuku ve Türk Vergi Sistemi, 7. Baskı, Gazi Kitabevi, Ankara.

Campbell, H. ve Marshall, R. (2000), "Moral Obligations, Planning and the Public Interest: A Commentary on Current British Practice", Environment and Planning B: Planning and Design, 27(2), 297-312.

Çağdaş, V. ve diğerleri (2003), "Emlak Vergisi ve Kadastro", HKM Jeodezi, Jeoinformasyon ve Arazi Yönetimi Dergisi, (89), 67-76.

Çeçener, B. (2000), İmar Hukuku ve Kentleşme Sürecindeki Olumsuzluklar, TMMOB İstanbul Şubesi.

DPT (2007), Vergi ÖİK Raporu, 9. Kalkınma Planı (2007-2013), Ankara.

Gök, T. (1980), Türkiyede İmar Planlaması, ODTÜ Şehir ve Bölge Planlaması Bölümü, Ankara.

Hacıköylü, C. ve Heper, F. (2010), Emlak Vergisinde Matrah Tespitine İlişkin Sorunlar ve Çözüm Önerileri, Maliye Dergisi (158), 1-14.

Kalabalık, H. (2003), İmar Hukuku, Seçkin Yayınları, Ankara.

Keleş, R. (2012), Kentleşme Politikası, 12. Baskı, İmge Yayınları, Ankara.

Keleş, R. ve diğerleri (1999), Kentsel Toprak Rantının Kamuya Kazandırılması, Kent-Koop Yayını, Öteki Yayınevi, Ankara.

Keskinok, Ç. (1997), State and the (Re)production of Urban Space, ODTÜ Yayını, Ankara.

Kızılot, Ş. ve Taş, M. (2010), Vergi Hukuku ve Türk Vergi Sistemi, 2. Baskı, Yaklaşım Yayıncılık, Ankara.

Ökmen, M. ve Yurtsever, H. (2010), Kentsel Planlama Sürecinde Oluşan Kamusal Rantın Vergilendirilmesi, Maliye Dergisi (158), Ankara, 58-74.

Öncel, Y. S. (1992), Mahalli İdareler Maliyesi, Filiz Kitabevi, İstanbul.

Öztürk, İ. ve Uğur, Y. (2009), "Emlak Vergi Değerinin Gerçek Değerine Uygun Olarak Belirlenmesinden Etkilenen Vergi, Harç ve Diğer Kamu Alacakları", Mali Çözüm (95), 141-157.

Rydin, Y. (1998), Urban and Environmental Planning in The UK, McMillan, London.

Yurtsever, H. (2010), "Rantın Vergilendirilmesi", Toprak Mülkiyeti Sempozyumu, YAYED, Memleket Yayınları, Ankara, 385-400.