ŞİRKETKÂRLILIĞININ FİNANSAL BELİRLEYİCİLERİ: GIDA SEKTÖRÜ ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA

Bu çalışmanın amacı, hisse senetleri Borsa İstanbul’da (BIST) işlem gören Gıda, İçki ve Tütün Sektörü’nde (XGIDA) faaliyet gösteren 26 şirketin finansal göstergeleri ile kârlılık değişkenleri arasındaki ilişkilerin ortaya konulmasıdır. Bu amaçla sektördeki şirketlerin 2003-2017 yılları arasındaki mali tablolarından elde edilen finansal oranlar yıllık olarak ele alınmıştır. Analizde bağımlı değişkenler olarak aktif kârlılığı (ROA) ve öz sermaye kârlılığı (ROE); bağımsız değişkenler olarak ise kaldıraç oranı, cari oran, aktif devir hızı, stok devir hızı, alacak devir hızı ve borç devir hızı kullanılmıştır. Çalışmada, değişkenler arasındaki ilişkiyi ölçmek amacıyla panel regresyon modellerinden yararlanılmıştır. Analiz sonucunda kaldıraç oranının ve ticari alacaklar devir hızının kârlılığı negatif yönlü etkilerken, aktif devir hızının kârlılığı pozitif yönde etkilediği tespit edilmiştir. Cari oranın artması istatistiki olarak ROA’yı olumlu yönde etkilerken, ROE üzerinde ise bir etkisi bulunmadığı gözlenmiştir.

PDF

___

Albayrak, A. S. ve Akbulut, R. (2008). Kârlılığı etkileyen faktörler: İMKB sanayi ve hizmet sektörlerinde işlem gören işletmeler üzerine bir inceleme. ZKÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 4(7), 55-83.

Atmaca, M. (2016). Finansal Oranlar Aracılığıyla Çalışma Sermayesi Bileşenlerinin Kârlılığa Etkisi: Borsa İstanbul’da İşlem Gören Kimya, Plastik ve Kauçuk Şirketlerinde Bir Araştırma. Yönetim Bilimleri Dergisi, 14(28), 633-649.

Aygün, M. (2012). Firma Performansı Üzerinde Çalışma Sermayesinin Etkisi: Türk İmalat Sektörü Üzerine Bir Uygulama. Ege Akademik Bakış, 12(2), 215-223.

Aytürk, Y. ve Yanık, S. (2015). Çalışma Sermayesi Yönetimi Türkiye’deki KOBİ’lerde Kârlılığı Nasıl Etkiler?. Muhasebe ve Finansman Dergisi, 68, 157-168.

Çakır, M. H. ve Küçükkaplan, İ. (2012). İşletme Sermayesi Unsurlarının Firma Değeri ve Kârlılığı Üzerindeki Etkisinin İMKB’de İşlem Gören Üretim Firmalarında 2000-2009 Dönemi İçin Analizi. Muhasebe ve Finansman Dergisi, 53, 69-85.

Coşkun E. ve Kök D. (2011). Çalışma Sermayesi Politikalarının Kârlılık Üzerine Etkisi: Dinamik Panel Uygulaması. Ege Akademik Bakış, 11,Özel Sayı 2011, 75-85.

Demirci, N. S. (2017). İmalat Sanayi Sektöründe Kârlılığın Belirleyicileri: TCMB Sektör Bilançolarıyla Panel Veri Analizi (1996-2015). Ege Akademik Bakış, 17(3), 381-394.

Demireli, E., Başcı, E. S. ve Karaca, S. S. (2014). İşletme Sermayesi ve Performans Göstergeleri Arasındaki İlişkiler: Borsa İstanbul Üzerine Bir Uygulama. Ege Stratejik Araştırmalar Dergisi, 5(1), 79-98.

Dizgil, E. (2019). Firma Kârlılığını Etkileyen İçsel Faktörler: BİST Gıda, İçecek Endeksinde Yer Alan Firmalar Üzerine Bir Araştırma. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, 22 (2), 420-432.

Doğan, M. ve Topal, Y. (2016). Kârlılığı Belirleyen Finansal Faktörler: BIST’te İşlem Gören İmalat Sanayi Firmaları Üzerine Bir Araştırma. Optimum Ekonomi ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 3(1), 53-64.

Goddard, J., Tavakoli, M. ve Wilson, J. O. (2005). Determinants of Profitability in European Manufacturing and Services: Evidence from a Dynamic Panel Model. Applied Financial Economics, 15(18), 1269-1282.

Hausman, J. A. (1978). Specification Tests in Econometrics. Econometrica: Journal of the Econometric Society, 46(6), 1251-1271.

Helhel, Y. ve Karasakal, S. (2017). Konaklama İşletmelerinde Çalışma Sermayesi Yönetiminin Kârlılık Performansına Etkisi: Borsa İstanbul’da (Bist) Bir Uygulama. Seyahat ve Otel İşletmeciliği Dergisi, 14 (3), 27-39.

Hirsch, S., Schiefer, J. Gschwandtner, A. ve Hartmann, M. (2014). The Determinants of Firm Profitability Differences in EU Food Processing. Journal of Agricultural Economics, 65(3), 703-721.

İşçioğlu, F., Kirkik, S. ve Deveci, F. (2019). Multiple Linear Regression Analysis of The Food Sector BIST-100 Index Statements of Turkey. Turkish Journal of Agriculture-Food Science and Technology, 7(2), 325-332.

Karadeniz, E. ve İskenderoğlu, Ö. (2011). İstanbul Menkul Kıymetler Borsası’nda İşlem Gören Turizm İşletmelerinin Aktif Kârlılığını Etkileyen Değişkenlerin Analizi. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 22(1), 65-75.

Karadeniz, E., Koşan, L. Günay, F. ve Dalak, S. (2019). Otel İşletmelerinde Kârlılığı Etkileyen Değişkenlerin DuPont Analiz Tekniğiyle Ölçülmesi: Avrupa Borsalarında Ekonometrik Bir Analiz. Muhasebe ve Finansman Dergisi,81, 21-36.

Kendirli, S. ve Konak, F. (2014). İşletme (Çalışma) Sermayesi Yönetiminin Firma Performansı Üzerindeki Etkisi: Bist Gıda, İçecek Endeksi Uygulaması. Akademik Bakış Dergisi, 41, 1-17.

Keskin, R. ve Gökalp, F. (2016). Çalışma Sermayesi Yönetiminin Firma Kârlılığı Üzerine Etkisi: Panel Veri Analizi. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 17(1), 15-25.

Korkmaz, Ö. ve Karaca, S. (2014). Üretim İşletmelerinde Firma Kârlıliğinin Finansal Belirleyicileri ve BİST İmalat Sanayi Uygulaması. Ege Akademik Bakış, 14(1), 21-29.

Köse İçigen, F. ve Karaş, G . (2017). İşletme Sermayesi Yönetiminin Karlılık Üzerine Etkisinin Araştırılması. Kırklareli Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6(4), 55-60.

Külter, B. ve Demirgüneş, K. (2007). Perakendeci Firmalarda Kârlılığı Etkileyen Değişkenler Hisse Senetleri İMKB’de İşlem Gören Perakendeci Firmalar Üzerinde Ampirik Bir Çalışma. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16(1), 445-460.

Modigliani, F. ve Miller, M. H. (1963). Corporate Income Taxes and the Cost of Capital: A Correction. The American Economic Review, 53(3), 433-443.

Myers, S. C. ve Majluf, N. S. (1984). Corporate Financing and Investment Decisions When Firms Have Information That Investors Do Not Have. Journal of Financial Economics, 13 (2), 187-221.

Öz, Y. ve Güngör, B. (2007). Çalışma Sermayesi Yönetiminin Firma Kârlılığı Üzerine Etkisi: İmalat Sektörüne Yönelik Panel Veri Analizi. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10(2), 319-332.

Pervan, M. ve Mlikota, M. (2013). What Determines the Profitability of Companies: Case of Croatian Food and Beverage Industry. Economic Research-Ekonomska İstraživanja, 26(1), 277-286.

Sağlam, M. ve Karaca, S. S. (2015). Çalışma Sermayesi Unsurlarının Firma Kârlılığına Etkisi: Borsa İstanbul Şirketleri Üzerine Bir Uygulama. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 10(1), 119-132.

Saldanlı, A. (2012). Likidite ve Kârlılık Arasındaki İlişki İMKB 100 İmalat Sektörü Üzerine Ampirik Bir Çalışma. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2(16), 167-176.

Şamiloğlu, F. ve Demirgüneş, K. (2008). The Effect of Working Capital Management on Firm Profitability: Evidence from Turkey. The International Journal of Applied Economics and Finance, 2(1), 44-50.

Singhania, M. ve Mehta, P. (2017). İşletme Sermayesi Yönetimi ve Firmanın Kârlılığı: Gelişmekte olan Asya ülkelerinden kanıtlar, Güney Asya İşletme Araştırmaları Dergisi, 6 (1), 80-97.

Şen, M. K., Can D. ve Oruç, E. (2009). Relationship between the Efficiency of Working Capital Management and Company Size. 12Th International Conference on Finance & Banking: Structural & Regional Impacts of Financial Crises.

Topak, M. S. (2018). Çalışma Sermayesi Yönetiminin Kârlılığa Etkisi: BIST Ticaret Endeksi Üzerine Bir Araştırma. Mali Çözüm Dergisi, 148, 71-94.

Turaboğlu, T. T. ve Timur, E. (2018). İşletmelerde Kârlılığı Etkileyen Faktörler: BİST Kurumsal Yönetim Endeksindeki Firmalara İlişkin Bir Uygulama. Bulletin of Economic Theory and Analysis, III(2), 135-157.

Vural, G., Sökmen, A. G. ve Çetenak, E. H. (2012). Affects of Working Capital Management on Firm’s Performance: Evidence from Turkey. International Journal of Economics and Financial Issues 2(4), 488-495.