Ahmet AKTÜRK, Durmuş ACAR

16945

Muhasebede ihtiyatlılık kavramı ve temelleri

İşletmelerde muhasebe uygulamalarını etkileyen ihtiyatlılık, finansal tablolarda sunulan bilgilerin ve dolayısıyla işletmelerin güvenilirliğini etkileyen bir kavramdır. İhtiyatlılığı terk eden işletmelerin, kurumsal yönetim ilkelerine de aykırı davrandığı da söylenebilir. İhtiyatlılığın, işletmenin tabiatının bir parçası olması, tutum ve davranışlarına yansıması gerekmektedir. Bu kavram belki de muhasebe uygulamalarını etkileyen en önemli kavram olarak da gösterilebilir. Geleneksel bir deyim ile “karları dikkate alma fakat bütün zararları dikkate al” şeklinde açıklanabilen ihtiyatlığın, üç temel etmenden kaynaklandığı görülmektedir. Bunlar; sözleşmeler, hissedarların davaları ve kurumsal düzenlemelerdir. Bu etmenler işletmeleri ihtiyatlı olmaya itmektedir. Çalışma bu etmenleri ayrıntılarıyla ortaya koymayı amaçlamıştır. Bu doğrultuda çalışmada öncelikle kavramın tanımlarına, tarihsel gelişimine ve önemine yer verilmiştir. Sonra ihtiyatlılık kavramının temelleri üzerinde durulmuştur. İhtiyatlılık kavramının temellerinden olan kurumsal düzenlemelere, çalışmada TMS/TFRS boyutuyla

Conservatism concept in accounting and its origins

Conservatism is a concept that not only effects the accounting applications in businesses but also affects the financial reports and so businesses’ reliability. It’s supposed that businesses that ignore the conservatism concept don’t take into account the corporate governance principles efficiently. The conservatism concept should be a part of the businesses’ nature and should manage the their applications. The conservatism concept plays an important role in accounting applications. It can be defined traditionally as “anticipating no profit but anticipating all loses.” It is based on three pillars: contracts, the cases of shareholders and institutional regulations. Conservatism directs the businesses to be conservative. This article aims to illuminate the conservatism’s origins with it’s details. In this frame, the definitions of the conservatism, it’s historical development and importance are given primary importance. Subsequently, the pillars of the conservatism are given. Finally, instutional regulations are given from the perspective of TAS/TFRS.
PDF

___

  • Acar, Durmuş ve Ahmet Aktürk, (2009), Muhasebede İhtiyatlılık Kavramı ve İMKB Sınai Endeksinde İşlem Gören İşletmelerde İhtiyatlılık Üzerine Bir Araştırma, Afyon Kocatepe Üniversitesi İİBF Dergisi. 11, 1 (2009) : 77-90.
  • Basu, Sudipta, (1997), The Conservatism Principle and The Asymmetric Timeliness of Earnings, Journal of Accounting and Economics, 24, (1997) : 3-37.
  • Chandra, Uday, Charles E. Wasley ve Gregory B. Waymire, (2004), Income Conservatism in The U.S. Technology Sector, Working Paper, No: FR 04-01, Rochester Üniversitesi.
  • Demircioğlu, Murat ve Tankut Centel, (2006), İş Hukuku. İstanbul : Beta Yayınevi.
  • FASB, (1980), Statement of Financial Accounting Concepts No.2, Qualitative Characteristics of Accounting Information, Connecticut, ABD.
  • Finansal Raporlamaya İlişkin Kavramsal Çerçeve, www.kgk.gov.tr, (erişim tarihi: 25.04.2012).
  • Framework for the Preparation and Presentation of Financial Statements, (2010 öncesi versiyonu), www.iasb.org, (erişim tarihi: 01.01.2007).
  • Givoly, Dan ve Carla Hayn, (2000), The Changing Time-Series Properties of Earnings, Cash Flows and Accruals: Has Financial Reporting
  • Become More Conservative?, Journal of Accounting and Economics, 29, (2000) : 287-320.
  • Güvemli, Oktay, (2001), Türk Devletleri Muhasebe Tarihi Cumhuriyet Dönemi XX. Yüzyıl. İstanbul : Avcıol Basım Yayın.
  • Hulle, Van K., (2002), International Convergence of Accounting Standarts: A Comment on Jeffey, International Securitization and Structured Finance, 12, (2002) : 357-363.
  • Leone, Andrew J., Joanna S. Wu ve Jerold L. Zimmerman, (2004), Asymmetric Sensitivity of CEO Cash Compensation to Stock Returns, Working Paper, Rochester Üniversitesi.
  • Leone, Andrew J., Joanna S. Wu ve Jerold L. Zimmerman, (2004), Conservatism in CEO Cash Compensation, Working Paper, Rochester Üniversitesi.
  • Lin, Zun J. ve Feng Chen, (1999), Applicability of the Conservatism in Chine: Empirical Evidence, The International Journal of Accounting, 34, 4, (1999) : 517-537.
  • Mcconnell, Patricia, http://www.ifrs.org/Investor+resources/2011+per spectives/January+2011+perspectives/objective+of+financial+reporting. htm, [erişim tarihi: 25.04.2012).
  • MSUGT (26.12.1992). Muhasebenin Temel Kavramları. Ankara : Resmi Gazete (21447 Sayılı)
  • Pae, Jinhan, Dan Thornton ve Michael Welker, (2004), The Link Between Earnings Conservatism and Balance Sheet Conservatism, Working Paper , Queen’s Üniversitesi.
  • Qiang, Xinrong, (2005), Accounting Conservatism Among Firms: Cross-Sectional Tests of the Litigation and Contracting Cost Hypotheses, American Accounting Association Annual Meeting, California, ABD.
  • Rueschhoff, Norlin G., (2002), US GAAP/IAS Differences: Basic Principles or Detailed Rules?”, Perspective Hong Kong Journal, Güz, (2002):17-20.
  • SPK (29.1.1989). Sermaye Piyasasında Mali Tablo ve Raporlara İlişkin İlke ve Kurallar Hakkında Tebliğ. Ankara : Resmi Gazete (20064 Sayılı).
  • Sterling, Robert R., (1970), The Theory of Measurement of Enterprise Income, Kansas : Lawrance, Kansas Üniversitesi.
  • T.C. yasalar (09.01.1956). 6762 Sayılı Türk Ticaret Kanunu. Ankara : Resmi Gazete (9353 Sayılı).
  • T.C. yasalar (13.01.2011). 6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunu. Ankara : Resmi Gazete (27846 Sayılı).
  • TBB, Basel II Yönlendirme Komitesi, (2004), Risk Yönetimi ve Basel II’nin KOBİ’lere Etkileri. [y.y.] : TBB Yayınları.
  • TMS 12, Gelir Vergileri, www.kgk.gov.tr, (erişim tarihi: 25.04.2012).
  • TMS 18, Hasılat, www.kgk.gov.tr, (erişim tarihi: 25.04.2012).
  • TMS 19, Çalışanlara Sağlanan Faydalar, www.kgk.gov.tr, (erişim tarihi: 25.04.2012).
  • TMS 2, Stoklar, www.kgk.gov.tr, (erişim tarihi: 25.04.2012).
  • TMS 28, İştiraklerdeki ve İş Ortaklıklarındaki Yatırımlar, 2011 versiyonu, www.kgk.gov.tr, (erişim tarihi: 25.04.2012).
  • TMS 31, İş Ortaklıklarındaki Paylar, www.kgk.gov.tr, (erişim tarihi: 25.04.2012).
  • TMS 37, Karşılıklar, Koşullu Borçlar ve Koşullu Varlıklar, www.kgk. gov.tr, (erişim tarihi: 25.04.2012).
  • TMS 39, Finansal Araçlar: Muhasebeleştirme ve Ölçme, www.kgk.gov. tr, (erişim tarihi: 25.04.2012).
  • Turaboğlu, Tuncay T., (2003), “Vekalet Maliyetleri ve Temettü Kararları İlişkisi” E-Sosder Dergisi, (2003) : 4.
  • Watts, Ross L. ve Luo Zuo, (2011), Accounting Conservatism and Firm Value: Evidence from the Global Financial Crisis, Simon School of Business Working Paper, Sayı: 4941:11, (2011):1-51.
  • Watts, Ross L., (2002), Conservatism in Accounting, Simon School of Business Working Paper, Sayı: FR 02-21, s.1-36.
  • Watts, Ross L., (2003), Conservatism in Accounting Part II: Evidence and Research Oppurtunities, Accounting Horizons, 17, 4, (2003) : 1-32.
Mali Çözüm-Cover
  • ISSN: 1303-5444
  • Yayın Aralığı: Yılda 6 Sayı
  • Başlangıç: 1991
  • Yayıncı: İstanbul Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler Odası
Arşiv
Sayıdaki Diğer Makaleler

Muhasebede ihtiyatlılık kavramı ve temelleri

Ahmet AKTÜRK, Durmuş ACAR

Muhasebe hilelerınin önlenmesi ve ortaya Çıkarılmasında kullanılan geleneksel araç ve yöntemler

CANOL KANDEMİR, ŞENOL KANDEMİR

Bilanço tarihinden sonra ortaya çıkan satış iadeleri ile ilgili finansal raporlama yaklaşımları

Ahmet TÜREL

İnşaat sözleşmeleri muhasebesi ve finansal performansın ölçülmesinde maliyeti kurtarma yöntemi

EVREN DİLEK ŞENGÜR

Şirket birleşme ve devralma kararlarının hisse senedi getirilerine etkisi

HAFİZE MEDER ÇAKIR, ZEHRA GÜLCAN