FAALİYET TABANLI MALİYETLEME VE ZAMANA DAYALI FAALİYET TABANLI MALİYETLEME SİSTEMİNİN BİR SANAYİ İŞLETMESİNDE UYGULANMASI

Teknolojik gelişmelerle birlikte mamullerin maliyet yapılarında değişmeler olmuş, bu değişim endirekt maliyetlerin artışı ve direkt işçilik maliyetlerinin azalışı yönünde olmuştur. Yöneticilerin fiyatlama kararlarında doğru maliyet bilgisi daha da önem kazanmıştır. Gelişen teknolojilerle birlikte geleneksel maliyetleme sistem (GMS)’lerindeki eksiklerden dolayı daha doğru maliyet yöntemi olarak Faaliyet Tabanlı Maliyetleme (FTM) sistemi geliştirilmiştir. Fakat bu sistemin uygulanmasında ve sürdürülebilmesinde yaşanan zorluklar, maliyetli ve karmaşık bir yapıya sahip olmasından dolayı eleştirilmiştir. FTM sisteminin bu eksiklerini gideren kurulması ve güncellenmesi daha kolay yenilikçi bir maliyet sistemi olan Zaman Dayalı Faaliyet Tabanlı Maliyetleme (ZDFTM) sistemi geliştirilmiştir. Bu çalışmada olay çalışması yöntemi kullanılarak traktör parçası üreten bir işletmede, endirekt maliyetler önce FTM sistemine, daha sonra ZDFTM sistemine göre faaliyetlere dağıtılmış daha sonra mamullere yüklenmiş ve farklılıkları ortaya konmuştur. Yapılan çalışma sonucunda altı ürüne ait birim maliyetlerin ZDFTM sisteminde, FTM sistemine göre daha düşük olduğu ve daha doğru maliyet bilgisi verdiği tespit edilmiştir.

ACTIVITY BASED COSTING AND TIME DRIVEN ACTIVITY BASED COSTING SYSTEMS APPLICATION IN AN INDUSTRY ENTERPRISE

Together with technological developments, there has been changes in the products cost structures of the products, which has led to an increase in indirect costs and a decrease in direct labor costs. With the developing technologies, the Activity Based Costing (ABC) system has been developed as a more accurate cost method due to the shortages in traditional costing systems. But the difficulties in implementing and maintaining this system have been criticized for having a costly and complex structure. The Time Driven Activity Based Costing (TDABC) system, which is an innovative cost system that is easier to establish and update, eliminates these deficiencies of the ABC system. In this study, in the production of tractor spare parts using event study method, the indirect costs were distributed according to the ABC system, and activities according to the TDABC system, then loaded into the products and revealed their differences. As a result of the study, it has been determined that unit costs of six products are lower in TDABC system than ABC system and provide more accurate cost information.

PDF

___

Abdioğlu, H. (2012). Maliyet Muhasebesi. Balıkesir: Dora Yayınları. Arzova, S. B. (2002). Faaliyet Tabanlı Maliyet Yönetimi. İstanbul: Türkmen Kitabevi.
Barrett, R. (2005). Time-Driven Costing: The Bottom Line on the New ABC, . Business Performance Management, 35-39.
Dalci, I.; Tanis, V. and Kosan, L. (2010). Customer Profitability Analysis with Time-driven Activity Based Costing: A Case Study in a Hotel. Contemporary Hospitality Management. 22(5), 509-637.
Guzman, L. S., Abbeele, A. V., and Cattrysse, D. (2014). Time-Driven Activity-Based Costing Systems for Cataloguing Process: A Case Study . Liber Quarterly, 160-186
Hatunoğlu, Z., Kaba, M., and Kıllı, M. (2014). İşletmelerde Performans Ölçme ve Değerdlendirme Aracı Olarak Dengeli Sonuç Kartı (Blanced Scorecard): K.Maraşta›ta Bir Uygulama. Uludağ Üniversitesi İİBF Dergisi, 1(1), 71-94.
Horngren, C. T., and Foster, G. (1991). Cost Accounting A Managrial Ephasis 7.ed. London: Prentice Hall International Editions.
Januszewski, A. (2015). Activity-Based Costing System for a Small Manufacturing Company: A Case Study.
Kaplan, R., and Anderson, S. R. (2004). Time-driven activity-based costing. Harvard Business Review, 82, 131-138.
Kaplan, R. S., and Anderson, S. R. (2007). Time-Driven Activity Based Costing: A Simpler and More Powerful Path to Higher Profit. Boston: Harvard Business School Pres.
Kefe, İ. (2013). Kalite Maliyetleri ve Otomotiv Sektöründe Bir Uygulama (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi) Çukurova Üniversitesi, Adana
Needy, K. L., Nachtmann, H., Roztocki, N., Warner, R. C., and Bidanda, B. (2003). Implementing Activity-Based Costing Systems in Small Manufacturing Firms: A Field Study. Engineering Management Journal(15), 3-10.
Öker, F. (2003). Faaliyet Tabanlı Maliyetleme: Üretim ve Hizmet İşletmelerinde Uygulamalar. İstanbul: Literatür Yayıncılık.
Rotch, W. (1990, Summer). Activity Based Costing in Service İIndyustries. Journal of Cost Management, s. 6-7.
Stout, D., and Propri, J. (2011). Implementing time-driven activity-based costing at medium-sized electronics company. Management Accounting Quarterly, 1-11.
Tutkavul, K. ve Elmacı, O. (2016). Statejik Karar Alma Perspektifinden Faaliyet Tabanlı Maliyetleme Modeli Ve Zamana Dayalı Faaliyet Tabanlı Maliyetleme Modelinin Karşılaştırılmasına Yönelik Ampirik Bir Çalışma: Muhasebe Bilim Dünyası
Türk, Z. (1999). Geleceğin Maliyetlerinin Kontrolünde Yeni Bir Yaklaşım: Hedef Maliyetleme ve Kaizen Maliyetleme. D.E.Ü. İ.İ.B.F.Dergisi, 14(1), 199-214.
Ülker, Y., ve İskender, H. (2005). Doğru Maliyet Hesaplamada Güvenilir Bir Sistem: Faaliyet Tabanlı Maliyetleme ve John Deere Örneği. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(13).
Yaşar, R. Ş. (2017). Zaman Esaslı Faaliyet Tabanlı Maliyetleme Yöntemi ile Konteyner Terminallerinde Maliyet Analizi. Muhasebe ve Finansman Dergisi, 203-228.
Yılmaz, R. (2008). Creating the Profit Focused Organization Using Time-Driven Activity Based Costing. Salzburg, Avusturya: EABR and TLC Conferences Proceedings.
Yılmaz , M., Coşkun, A., ve Yılmaz, S. (2010). A Comparison and an Implementation of Time Driven Activity Based Costing and Activity Based Costing Methods in Private Schools. International Conference on Economic and Social Studies (ICESoS` 13) “Economic Crises and European Union”, 1-13.
Yin, R. K. (1984). Case Study Research: Design and Methods. Hills, Calif: Sage Publications.Yükçü, S., and Gönen, S. (2009). Zaman Esaslı Faaliyeet Dayalı Maliyetleme Yaklaşımının Otomobil Parçaları Üreten Bir İşletmede Uygulanması. Muhasebe ve Denetime Bakış, 19-31.
Yükçü, S., and Gönen, S. (2009). Zaman Esaslı Faaliyeet Dayalı Maliyetleme Yaklaşımının Otomobil Parçaları Üreten Bir İşletmede Uygulanması. Muhasebe ve Denetime Bakış, 19-31.