SOMA DAĞLARININ JEOLOJİSİ

Soma'nın (il : Manisa) güneyindeki Soma dağlarında madencilik bakımından önemli linyit kömürü bölgesinin yeni stratigrafik sınıflandırılması dolayısıyle, 1:25 000 ölçeğinde jeolojik etüdü yapılmıştır. Alt yapı genç Paleozoik grauvaklar ve Üst Jura kalkerlerinden oluşmuştur. Alpidik tektojenez yaşh kırıklı kıvrımlı bir silsile meydana getirmiş olup, bu silsile Tersiyerde tepelik bir araziye dönüşmüştür. Yaklaşık olarak Helvesienden itibaren bu yöre, başlangıçta katkılanmış kömür damarlarıyle sürüklenmiş ve flüviyatil ve limnik çökelmeler ve Pliosenden itibaren artan nispette andezitik tüf ve çatı püskürükleriyle örtülmüştür. Bugünkü rölyefin teşekkülü genç Pliosende başlamıştır. Ana linyit kömürü damarı, oluşumunu birçok müsait şartın aynı zamanda vuku bulmasına borçludur. Ana damar Neojen öncesi bir vadide teşekkül etmiş olup, bu vadi Miosende tektonik bir çöküntü arazisine dönüşmüştür.
Anahtar Kelimeler:

SOMA, DAĞLARI, JEOLOJİSİ

GEOLOGIE DER SOMA DAĞLARI

Das bergwirtschaftlich wichtige Braunkohlen-Gebiet der Soma Dağları südlich der Stadt Soma (Vil. Manisa) wurde auf Grund einer neuen stratigraphischen Gliederung geologisch im Masstab 1:25 000 kartiert. Der Unterbau besteht aus jungpalaozoischen Grauwacken und aus Kalken des Oberjura. Die alpidische Tektogenese schuf ein Bruchfalten-Gebirge, das im Alttertiar zu einem hügeligen Gelande modelliert war. Etwa vom Helvet ab wurde diese Landschaft eingedeckt, anfangs von fluviatilen und limnischen Ablagerungen mit eingeschalteten Kohlenflözen, vom Pliozan an zunehmend von andesitischen Tuffen und Deckenergüssen. Die Herausbildung des heutigen Reliefs begann im jüngeren Pliozan. Das Haupt-Braunkohlen-Flöz verdankt seine Entstehung dem Zusammentreffen mehrerer günstiger Umstande. Es bildete sich in einer vorneogenen Niederung, die im Miozan zu einem tektonischen Senkungsfelde wurde.

___

  • BRİNKMANN, R. (1966) : Geotektonische Gliederung von Westanatolien. N. Jb. Geol Pal. Mh. 1966, s. 603-618, Stuttgart.
  • (1968) : Einige geologische Leitlinien von Anatolien. Geol. et Palaeontolog. 2, s. 111-119, Marburg.
  • CHAPUT, E. (1936) : Voyages d'etudes geologiques et geomorphologiques en Turguie. Mem. Inst. Franc. d''Archâologie de Stamboul II. 312 s., Paris.
  • KLEİNSORGE, H. (1941) : Manisa vilâyeti, Soma linyit zuhuru ve civarının jeolojisi. M. T. A. Yayınl., Seri no. A. 5, s. 57, Ankara.
  • LÜTTİG, G. (1968) : Stand und Möglichkeiten der Braunkohlenprospektion in der Turkei. Geol. Jb. 85, s. 585-604, Hannover.
  • NEBERT, K. (1959) : Anadolu'daki sima magmatizmasına ait silis teşekkülleri. M.T.A. Derg., no. 53, Ankara.
  • (1959) : Bakır çayın güneyinde bulunan linyit kömürü ihtiva eden Soma (Manisa vilâyeti) Neojen sahasının jeolojik durumları hakkında rapor. M.T.A. Rap. y no. 3019 (yayınlanmamış), Ankara.
  • (1960) : Eynez sektöründe (Soma Neojen bölgesi) yapılan sondaj çalışmalarının neticeleri hakkında rapor. M.T.A. Rap., no. 3026 (yayınlanmamış), Ankara.
  • PHİLİPPSON, A. (1910) : Reisen und Forschungen im westlichen Kleinasien. Peterm. Mitt. ErgHeft 167. 104 s. Gotha.
  • WEDDING, H. (1957) : Anadolu'da linyit kömürü Prospeksiyonu imkânları. M.T.A. Derg., no. 49, s. 81-83, Ankara