ANADOLU'DA TORTONİYEN YAŞLI YENİ BİR ANTHROPOID (PRİMATA, MAMMALİA) TÜRÜ

Ankara ilinin Kalecik ilçesine bağlı Çandır bucağının Hırsızderesi mevkiinde 1973 yılı arazi çalışmalarımız esnasında Üst Miyosene ait karasal seriler üzerinde yaptığımız paleontolojik kazıda gerek Türkiye ve gerekse Avrasya için çok ilginç bir fosil Anthropoid mandibula'sı ele geçirdik. Bu mandibula'da, evrimsel Antropoloji açısından hem Anthropoid'lere ve hem de Homo'ya yaklaşan yönler tespit ettik. Bu bakımdan, ilkel ve gelişmiş özellikleri bir arada bulunduran bu mandibula'ya, Sivapithecııs genusu içinde yeni bir tür olarak kabul ettiğimizden, Sirapithecns alpani1 n. sp. adını verdik. kara ilinin Kalecik ilçesine bağlı Çandır bucağının Hırsızderesi mevkiinde 1973 yılı arazi çalışmalarımız esnasında Üst Miyosene ait karasal seriler üzerinde yaptığımız paleontolojik kazıda gerek Türkiye ve gerekse Avrasya için çok ilginç bir fosil Anthropoid mandibula'sı ele geçirdik. Bu mandibula'da, evrimsel Antropoloji açısından hem Anthropoid'lere ve hem de Homo'ya yaklaşan yönler tespit ettik. Bu bakımdan, ilkel ve gelişmiş özellikleri bir arada bulunduran bu mandibula'ya, Sivapithecııs genusu içinde yeni bir tür olarak kabul ettiğimizden, Sirapithecns alpani1 n. sp. adını verdik.

Anahtar Kelimeler:

ANADOLU, TORTONİYEN YAŞLI, ANTHROPOID

A NEW SPECIES OF TORTONIAN ANTHROPOID (PRIMATES, MAMMALIA) FROM ANATOLIA

We discovered in 1973—during a paleontological research in the continental Series of the Middle Miocene of Turkey—a fossil mandible of an Anthropoid which is significant for Turkey and Eurasia. The mandible was found at Hırsızderesi, near the town of Çandır (Kalecik), in Ankara Province. We examined the specimen and consider that from the anthropological point of view it has both Anthropoid and Homo characteristics. Since both primitive and advanced characteristics were observed in this specimen, we assigned this mandible to a new species of Sivapithecııs genera and called it Sivapithecus alpani.1 e discovered in 1973—during a paleontological research in the continental Series of the Middle Miocene of Turkey—a fossil mandible of an Anthropoid which is significant for Turkey and Eurasia. The mandible was found at Hırsızderesi, near the town of Çandır (Kalecik), in Ankara Province. We examined the specimen and consider that from the anthropological point of view it has both Anthropoid and Homo characteristics. Since both primitive and advanced characteristics were observed in this specimen, we assigned this mandible to a new species of Sivapithecııs genera and called it Sivapithecus alpani.1

Keywords:

TORTONIAN ANTHROPOID, PRIMATES, MAMMALIA,

PDF

___

BOULE, M. (1921): Les hommes fossiles, p. 491, Ed. Masson, Paris.
& VALLOIS, H.V. (1952): Les hommes fossiles, p. 583, Ed. Masson, Paris.
BLUMENTHAL, M. (1948): Bolu civan ile Aşağı Kızılırmak mecrası arasındaki Kuzey Anadolu silsilelerinin jeolojisi. M.T.A. Yayınl., seri B, no. 13, Ankara.
COLBERT, E.H. (1935): Siwalik mammals in the American Museum of Natural History. Trans. Amer. Phil. Soc.
EROL, O. (1953): Çankırı-Sungurlu-Tüney arasındaki Kızılırmak havzasının ve Şabanözü civarının jeolojisi hakkında rapor. M.T.A. Rap., no. 2026 (yayınlanmamış), Ankara.
(1954): Ankara civarının jeolojisi hakkında rapor. M.T.A. Rap., no. 2491 (yayınlanmamış), Ankara.
(1955): Köroğlu-lşık dağları volkanik kütlesinin orta bölümleri ile Beypazarı-Ayaş arasındaki Neojen havzasının jeolojisi hakkında rapor. M.T.A. Rap., no. 2279 (yayınlanmamış), Ankara.
GENET-VARCİN, E. (1963): Les singes actuels et fossiles. Ed. N. Boubee & Cie, Paris.
(1969): A la recherche du primate ancetre de 1'homme. Ed. Boubee & Co., Paris.
GİNSBURG, L. (1963): Les mammiferes fossiles recoltes â Sansan au cours du XIXe siecle. Bull. Soc. Geol. France, pp. 3-15.
— (1964): Nouvelle decouverte de Pliopitheque dans les faluns helvetiens de l'Anjou. Bull. Mus. Nat. Hist. Nat., ser., t. 36, no. l, pp. 157-160.
— (1968): L'evolution des Pliopitheques et l'âge de la faune de Sansan. C.R. Acad. Sc. Paris, t. 266, ser.. D.
(1970): Les mammiferes des faluns helvetiens du Nord de La Loire. Extr. Seances Soc. Geol. France, p. 189.
GREGORY, W.K. (1916): Studies on the evolution of the Primates. Bull. Amer. Mus. Nat. Hist., vol. 35, pp. 239- 356, New York.
& HELLMAN, M. (1926): The dentition of Dryopithecus and the origin of man. Anthropol. Paper, Amer. Hist., vol. 28, part I, p. 123.
; & LEWIS, G.E. (1938): Fossil Anthropoids of the Yale-Cambridge Indian Expedition of 1935. Publ. Carııegie Inst. Washington, p. 1-27.
HARLE, M.E. (1899): Nouvelles pieces de Dryopitheque et quelques coquilles de Saint-Gaudens (Haute-Garonne). Bull. Soc. Geol. France, 3e ser., t. 26, s. 304-310, Paris.
HEBERER, G. (1965): Menschliche Abstammungslehre der Anthropologie. G. Fischer Verlag, Stuttgart, S. 310-356. KAROL, S. (1963): Zooloji terimleri sözlüğü, T.D.K., sayı 209, Ankara.
KOENIGSWALD, G.II.R. (1962): The evolution of Man. Ann Arbor, Sci. Library, p. 148.
LAHN, E. (1943): Sungurlu-İskilip ve Kalecik arasındaki bölge hakkında muhtıra. M.T.A .Rap., no. 1498 (yayınlanmamış), Ankara.
LEAKEY, L.S.B. (1960): Adam's ancestors. p. 285, New York.
LEWIS, G.E. (1934): Preliminary notice of new man-like apes from India. Amer. Jour. Sci., vol. 227, fifth series, part I, p. 161-181.
(1936): A new species of Sugrivapithecııs. Amer. Jour. Sci., vol. 231, fifth series, part I, pp. 450-452.
(1937): Taxonomic syllabus of Siwalik fossil Anthropoid. Amer. Jour. Sci., vol. 234, fifth series, part II, pp. 139-147.
(1937): A new Siwalik Correlation. Amer. Jour. Sci. vol. 233, part I, p. 191-204.
LYDEKKER, R. (1885): Catalogue of the fossil Mammalia in the British Museum (Nat. Hist.), part I, II. OZANSOY, F. (1955): Sur les gisements continentaux et les Mammiferes du Neogene et du Villafranchien d'Ankara (Turquie). Seances Acad. Sci. Paris, pp. 1-3.
OZANSOY, F. (1961): Ankara bölgesi fauna teakubu etüdünün esaslı sonuçları. M.T.A. Derg., no. 56, Ankara.
(1965): Etudes des gisements continentaux et des Mammiferes du Cenozoique de Turquie. Mem. Soc. Geol. France, Mem. no. 102, p. 89, Paris.
(1970): insani karakterli Türkiye Pliyosen fosil Ponjide'si Ankarapithecus meteai (Özet). T.T.K. Bült, cilt. XXXIV, sayı 133, Ankara.
PILGER, A. & ROSLER, A. (1968): Die Abstammung des Menschen aus naturwissenschaftlicher Sicht. Sonderdruck aus der «Bharati», pp. 1-22.
PİVETEAU, J. (1957): Traite de Paleontologie, t. VII, Primates, Paleontologie humaine, Masson et Cie, ed., Paris, p. 675.
SIMONS, E.L. & PILBEAM, D.R. (1965): Preliminary revision of the Dryopithecinae (Pongidae, Anthropoidae). Folia Primatologica, 3 (2-3), pp. 81-152.
SİMPSON, G.G. (1945): The principles of dassification and a dassification of Mammals. Bull. Amer. Mus. Nat. Hist., vol. 85, New York.
TOBIAS, P. (1965): Early Man in East Africa. Science, vol. 149, no. 3679, pp. 22-33.
YÜCEL, T. (1954): Deveci dağları-Kalecik arasında Kuzey Anadolu dağlariyle îç Anadolu intikal alanının jeolojisine dair rapor. M.T.A. Rap., no. 2295 (yayınlanmamış), Ankara.