Hayat Bilgisi Öğretim Programı Kazanımlarının Kök Değerler ile İlişkisinin Değerlendirilmesi
Bu araştırmada 2019 yılında yenilenen Hayat Bilgisi öğretim programı (1, 2. Ve 3. sınıf) kazanımlarının öğretim programı içeriğinde belirtilen “Kök değerler” (adalet, dostluk, dürüstlük, öz denetim, sabır, saygı, sevgi, sorumluluk, vatanseverlik, yardımseverlik) açısından incelenmesi amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda Hayat Bilgisi öğretim programı kazanımlarında “Kök değerler”in nasıl ve ne düzeyde yer aldığı ve öğretim programı üniteleri içerisinde nasıl bir dağılım gösterdiği belirlenmeye çalışılmıştır. Araştırmada doküman inceleme yöntemi analitik araştırma deseni kullanılmıştır. Araştırmanın dokümanı Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı internet sitesindeki Hayat Bilgisi öğretim programıdır. Araştırmanın veri toplama aracı Hayat Bilgisi öğretim programı içerisinde belirtilen dokuz “Kök değer”dir. Yapılan bu araştırmada Hayat Bilgisi Öğretim Programı kazanımlarıyla en fazla ilişkili olan değerlerin “Sorumluluk ve Vatanseverlik” olduğu, en az ilişkili değerlerin ise “Adalet, dostluk ve dürüstlük” olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca Hayat Bilgisi öğretim programı üniteleri içerisinde kök değerlerin dengeli bir şekilde dağılmadığı sonucuna da varılmıştır. Araştırmanın sonuçları doğrultusunda Hayat Bilgisi öğretim programında adalet, dostluk ve saygı değerlerinin artırabileceği önerisi getirilebilir.
Evaluation of the Relationship between Life Science Curriculum Gains and Root Values
The "root values" (justice, friendship, honesty, self-control, patience, respect, love, responsibility, patriotism, benevolence) stated in the content of the curriculum of the Life Science Teaching Program (1st, 2nd and 3rd grade) achievements renewed in 2018 in this research in terms of examination. For this purpose, it has been tried to determine how and at what level “root values” take place in the Life Science Curriculum acquisitions and how they are distributed within the curriculum units. In the research, document analysis method analytical research design was used. The document of the research is the Life Science Education Program on the website of the Board of Education. The data collection tool of the research is 10 “root values” specified in the Life Science Teaching Program. It has been determined how the root values associated with the Life Science Curriculum achievements show distribution at the level of classes and themes. In this study, it was determined that the values most associated with the Life Science Curriculum achievements were “Responsibility and Patriotism” and the least associated values were “Justice, friendship and honesty”. It is also concluded that the root values are not distributed evenly within the Life Science Teaching Program units. In line with the results of the research, it can be suggested that the values of justice, friendship and respect can be increased in the Life Science Teaching Program.
___
- Avcı, E. K. Ve Kayabaşı, E. Z. (2018). Hayat bilgisi dersi öğretim programlarının
amaçlarındaki değerlerin içerik analizi (1936-2018). Değerler Eğitimi Dergisi, 16 (35), 27-56.
- Aydın, M. Z., & Gürler, Ş. (2014). Okulda değerler eğitimi. Ankara: Nobel Akademi
Yayıncılık.
- Bahçe, A. (2010). Hayat Bilgisi Öğretiminde Değerlerin Kazandırılma Düzeylerinin
Öğretmen Görüşlerine Göre Değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi, Selçuk
Üniversitesi, Konya.
- Balık, Z. D. (2016). Hayat bilgisi öğretim programındaki değerler bağlamında hayat bilgisi
ders kitapları ile yüz temel eser listesindeki ulusal masalların karşılaştırılması. Yüksek
Lisans Tezi, Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Van.
- Bölük, E. (2018). Çizgi filmlerde yer alan değerlerin ilkokul hayat bilgisi öğretim
programında yer alan değerler çerçevesinde incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Mustafa
Kemal Üniversitesi, Hatay.
- Candan, G. D. ve Ergen, G. (2014). 3. Sınıf hayat bilgisi ders kitaplarını temel evrensel
değerleri içermesi bakımından incelenmesi. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi,
7(1), 134-161.
- Ersoy, A. (2015). Doktora öğrencilerinin ilk nitel araştırma deneyimlerinin günlükler
aracılığıyla incelenmesi. Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi, 5 (5), 549-568.
- Gözel, B. (2018). Hayat bilgisi dersi öğretim programının değerler eğitimi açısından öğretmen
görüşlerine göre değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi, Aydın Adnan Mendere
Üniversitesi, Aydın.
- Hökelekli, H. (2010). Modern Eğitimde Yeni Bir Paradigma: Değerler. Eğitimi Eğitime Bakış
Dergisi, 18, s. 4-10.
- Jacobs, D. T., & Jacobs-Spencer, J. (2001). Teaching virtues: Building character across the
curriculum. Scarecrow Press.
- Kılınç, M. Ve Ersoy, A. (2013). Hayat bilgisi dersi öğretim programının etik bilinç geliştirme
açısından öğretmen görüşlerine dayalı olarak değerlendirilmesi. Mersin Üniversitesi
Eğitim Fakültesi Dergisi, 9 (2), 109-126.
- Kurt, Ö. (2019). 6-10 Yaş çocuk öykü kitaplarının meb 2018 hayat bilgisi öğretim
programında bulunan değerler yönünden incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Dokuz
Eylül Üniversitesi, İzmir.
- MEB. (2019). 2019 Hayat Bilgisi öğretim programı. Ankara.
- Özdemir, S. M. (2009). Eğitimde program değerlendirme ve Türkiye’de eğitim programlarını
değerlendirme çalışmalarının incelenmesi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi
Dergisi, 6(2), 126-149.
- Raths, L. E., Harmin,M. ve Simon, S. B.(1966). Values and Teaching: working with values in
the classroom. Ohio: Charles E. Merrill Books Inc.
- Şahin, M. (2009). Cumhuriyetin kuruluşundan günümüze Türkiye’de Hayat Bilgisi dersi
programlarının gelişimi. Journal of International Social Research, 2(8).
- Şimşek, H. (2009). Eğitim tarihi araştırmalarında yöntem sorunu. Ankara Üniversitesi Eğitim
Bilimleri Fakültesi Dergisi , 42 (1), 35-51.
- Topses, G., Güçlü, N., Yel, S., Korkmaz, A., Çakmak, M., Köksal, H. ve Albayrak, F. (2001).
Konu Alanı Ders Kitabı İnceleme Kılavuzu Hayat Bilgisi1-3. Ankara: Nobel Yayın
Dağıtım.
- Turan, R. Ve Ulusoy, K. (2016). Farklı yönleriyle değerler eğitimi. İçinde Kaymakçı, S.
Hayat bilgisinde değerler eğitimi. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
- Turan, R. ve Ulusoy, K. (2014). Farklı Yönleriyle Değerler Eğitimi. Ankara: PegemA
Akademi.
- Ulusoy, K. ve Dilmaç, B. (2014). Değerler Eğitimi. Ankara: Pegem Akademi.
- Yaşaroğlu, C. (2019). Öğretim programlarında değerler: hayat bilgisi dersi örneği. Anemon
Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6(5), 725–733.
- Yaşar, Ş. , Kasa, B. Ve Bayır, Ö. G. (2015). Sınıf öğretmeni adaylarının görüşlerine göre
değerlerin ulusal ve evrensel olarak sınıflandırılması. Turkish Studies International
Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Dergisi.
Cilt, 10 Sayı,3 Sayfa, 581-600.
- Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (11.bsk.). Ankara: Seçkin Yayıncılık.