Safranbolu’da Kaybolan Meslek “Sepetçilik”

Safranbolu, tarih boyunca çeşitli uygarlıklara ev sahipliği yapmış, ulusal ve uluslararası alanda öneme sahip bir kültür ilçesidir. Osmanlı medeniyetinin izlerini zengin bir şekilde içinde barındıran ilçemiz, 1994 yılında UNESCO’nun Dünya Miras Listesi’ne girmiştir. Tarihi evleri, sokakları, çeşmeleri, camileri, köprüleri, hanları, hamamları, esnaf loncaları günümüze kalan tarihi izlere örnektir. Eskiden Safranbolu bulunduğu konum itibari ile ticaret kervan yollarının geçiş güzergahında olması ile birlikte geleneksel el sanatlarının gelişmesini sağlamıştır. Fakat gelişen teknoloji ve yaşam biçimindeki değişmeler Safranbolu’da birçok geleneksel mesleğin önemini yitirmesine neden olmuştur. Bu meslekler şu şekilde sıralanabilir; dericilik, semercilik, kunduracılık, sayacılık, yemenicilik, mestçilik, kalaycılık, sobacılık, dokumacılık, saraçlık, nalbantlık ve sepetçilik gibi. Yapılan bu araştırmada “sepet” kavramı tanıtılmış ve Anadolu’da sepet yapımına kısaca değinilmiştir. Safranbolu’da eskiden sepetçilik mesleğinin durumu, nerede ve nasıl yapıldığına dair bilgilere yer verilmiştir. Edinilen bilgiler doğrultusunda yapım aşamaları ile tekrar bir sepet yapılmış ve uygulama basamakları görsellerle anlatılmaya çalışılmıştır. Sepetçilik mesleğinin Safranbolu’da tekrar hayat bulabilmesine yönelik öneriler ifade edilmiştir.

The Lost Profession "Basket Making" in Safranbolu

Safranbolu is a cultural district of national and international importance, which has hosted various civilizations throughout history. Our district, which contains the traces of Ottoman civilization in a rich way, was included in the World Heritage List of UNESCO in 1994. Historical houses, streets, fountains, mosques, bridges, inns, baths, tradesmen's guilds are examples of historical traces that have survived to the present day. In the past, Safranbolu, with its location on the transit route of trade caravan routes, provided the development of traditional handicrafts. However, developing technology and changes in lifestyle have caused many traditional professions to lose their importance in Safranbolu. These professions can be listed as follows, such as leather making, saddle-making, shoemaking, counter-working, food making, mest-making, tin-making, stove-making, weaving, saddlery, farrier and basketry. In this research, the concept of "basket" was introduced and the making of baskets in Anatolia was briefly mentioned. In Safranbolu, information about the situation of the basket making profession in the past, where, and how it was done is given. In line with the information obtained, a basket was made again with the construction stages and the application steps were tried to be explained with visuals. Suggestions were made for the basket making profession to be reviewed in Safranbolu.

___

  • Acar, M. (2011). Karabük Safranbolu El Sanatları. Karabük Valiliği.
  • Demir, G.K. (2020). Bergama’da Son Ustasıyla Sepetçilik, Folklor Akademi Dergisi, 3(4), 53-71.
  • Durmuşkahya, C. (2008). 12000 yıldır kullandığımız sepet, Bilim ve Teknik, 92-93.
  • Karabük Valiliği, (2012). Karabük Safranbolu el sanatları. Anıt Matbaa
  • Niyazoğlu, K. (2022). Kültür ekonomisi bağlamında Samsun’da geleneksel sepetçiliğin geleceği, Uluslararası Halkbilimi Araştırmaları Dergisi, 5(1), 196-209.
  • İnternet: “Kaybolmaya Yüz Tutmuş Bir Zanaat: Sepetçilik” http://360safranbolu.com/QR/b367, (Kasım, 2022)