Fatih ORHAN

BARAJ GÖLLERİNİN ALTERNATİF EKONOMİK FAALİYETLERDE KULLANIMI: BORÇKA BARAJ GÖLÜ ÖRNEĞİ

Baraj yapımı ile baraj göllerinin çevresel ve ekonomik etkilerinin tartışıldığı günümüz dünyasında, barajlardan sadece elektrik üretimi amacıyla yararlanmak rasyonel bir yaklaşım olmamaktadır. Bu kapsamda, baraj göllerinde balıkçılıktan turistik faaliyetlere kadar, çeşitli alternatif ekonomik aktivitelere kaynaklık edebilecek planlamalara yer vermek uygun olacaktır. Çalışmada, Borçka baraj gölü bu bakış açısıyla ele alınmış olup, baraj gölü ve çevresinde yapılabilecek çeşitli yatırımlara değinilerek, ekonomik yararın en üst seviyeye çıkarılması hedeflenmiştir. Bu amaçla, öncelikle konu ile ilgili literatür taranmış ve dokümanter veri temin edilmiştir. Buna ek olarak, 2013 yılından itibaren belli dönemlerde sahaya gözlem gezileri düzenlenmiştir. Söz konusu gezilerde, baraj gölü ile bağlantılı bazı işletme sahipleri ile mülakatlar gerçekleştirilmiş ve ilk elden bilgilere ulaşılmıştır. Borçka baraj gölünde 2010 yılından itibaren, kültür balıkçılığı veya kafes balıkçılığı şeklinde ifade edilen balıkçılık faaliyeti yürütülmektedir. Bu durum, baraj gölünden yararlanma açısından önemli bir gelişme olmakla birlikte, hem bu sektörle ilgili sorunların giderilerek üretimde istenilen seviyeye ulaşılmasına, hem de turistik ve rekreasyonel kullanımın geliştirilmesine özen gösterilmelidir. Bu bağlamda göl içerisinde, genel olarak durgun su sporları olarak ifade edilebilecek olan kano, kürek, su bisikleti ve yelken sporlarının yapılması, kayık veya sal gezintilerinin düzenlenmesi, kıyılarda seyir alanları ile rekreasyonel faaliyetlerin yürütüldüğü kullanım alanlarının (piknik alanı, yürüyüş parkuru vb.) oluşturulması düşünülebilir

Anahtar Kelimeler:

Borçka, baraj gölü, kültür balıkçılığı, durgun su sporları

-

In today’s world where environmental and economic effects of dam construction and lakes are debated, it’s not a rational approach to benefit from dams for only electricity production. In this context, it will be convenient to plan various alternative economical activities in dam lakes such as fishing and touristic activities. In the study, Borçka Dam Lake was handled with this point of view; possible investments around Dam Lake were mentioned with aim of maximizing economical benefit. For this purpose, initially related literature was scanned in order to obtain documentary data. In addition, field observation tours were performed in certain periods starting from 2013. In those tours, company owners related with Dam Lake were interviewed and first-hand information was obtained. In Borçka Dam Lake, starting from 2010, culture or cage fishery activity is conducted. This situation is an important development in terms of benefiting from Dam Lake but attention should be paid for the desired production level to be reached by removing the sector related problems and for development of touristic and recreational use. In this context, performance of water sports such as kayak, rowing, water bicycle and sailing, arrangement of boat or raft trips, creation of observation and recreational areas (picnic area, walking track, etc.) can be considered

Keywords:

Borçka, dam lake, culture fishery, still water sports,

PDF

___

Aytekin, O. (2013). “Çoruh Irmağı Üzerinde Yapılan Tarihi Kayık Taşımacılığı Üzerine Bir Değerlendirme”, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, cilt 6, sayı 25, s.58-69.
Bulut İ., Ceylan S. (2011). “Ekolojik Sorunları ve Fonksiyonlarıyla Niğde Yöresi Yapay Gölleri”, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, cilt 15, sayı 2, s.263-288, Erzurum.
Doğanay, H. (1998). Ekonomik Coğrafya 2: Enerji Kaynakları, Şafak Yayınevi, Ankara.
Doğanay, H., Zaman, S. (2013). Türkiye Turizm Coğrafyası (Güncellenmiş 4. Baskı), Pegem Akademi Yayınevi, Ankara.
Eryılmaz, H., İpek, Ş. İ., Çelik, B. (2014). “Borçka Baraj Gölü (Artvin) Su Kalitesinin Araştırılması”, Dumlupınar Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, sayı 33, s.1-8, Kütahya.
Gök, Y. (2011). Kozan Baraj Gölü ve Çevresinin Rekreasyonel Alan Kullanım Kararlarının Belirlenmesi, Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü (Yayımlanmamış Yüksek lisans Tezi), Adana.
İzbırak, R. (1996). Türkiye I, Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları, Öğretmen Kitapları Dizisi: 196, Milli Eğitim Basımevi, İstanbul.
John W. Creswel, Vicki L. Plano Clark, (2014). Karma Yöntem Araştırmaları Tasarımı ve Yürütülmesi, (Çeviri Ed.: Yüksel Dede, S. Beşir Demir), Anı Yayıncılık, Ankara.
Koca, N. (2005). “Akhisar Barajı’nın (Çanakkale) Çevresel ve Ekonomik Etkileri”, Doğu Coğrafya Dergisi, sayı 14, s. 209-234, Erzurum.
Koday, Z. (1991). Borçka İlçe Merkezi’nin Coğrafi Etüdü, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Erzurum.
Kopar, İ, Sevindi, C. (2013). “Tortum Gölü’nün (Uzundere-Erzurum) Güneybatısında Aktüel Sedimantasyon ve Siltasyona Bağlı Alan-Kıyı Çizgisi Değişimleri”, Türk Coğrafya Dergisi, sayı 60, s. 49-66, İstanbul.
Özgüç, N. (2011). Turizm Coğrafyası- Özellikler ve Bölgeler, Çantay Kitapevi, İstanbul.
Özkazanç, D. (2005). Kirazlıköprü Baraj Gölü ve Çevresi Rekreasyon Potansiyelinin Saptanması Üzerine Bir Araştırma, Zonguldak Karaelmas (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Bartın. Fen Bilimleri Enstitüsü
Sever, R. (2005). Coğrafi Açıdan Bir Araştırma: Çoruh Havzası Enerji Yatırım Projeleri ve Çevresel Etkileri, Çizgi Kitapevi, Konya.
Sönmez, M. E. (2012). “Barajların Mekân Üzerindeki Olumsuz Etkileri ve Türkiye’den Örnekler”, Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, cilt 11, sayı 1, s. 213-231, Gaziantep.
Şengün, M.T. (2001). “Barajların Çevresel Etkileri ve Keban Barajı Örneği”, IV. Ulusal Ekoloji ve Çevre Kongresi (5-8 Ekim 2001- Bodrum), Muğla. Raporlar
TR90 Doğu Karadeniz Bölgesi Su Ürünleri Sektör Raporu, Su Ürünleri Merkez Araştırma Enstitüsü, Trabzon 2012.
Borçka İlçe Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü 2014 Brifing Raporu.
Ordu İli Perşembe İlçesinde Faaliyet Gösteren Yüzer Kafes İşletmelerinin Çevresel Etki ve Su Ürünleri Sağlığı Yönünden İzlenmesi Projesi Sonuç Raporu, Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Tarımsal Araştırmalar Genel Müdürlüğü, Trabzon 2006.