İSVİÇRE ESMERİ İNEKLERDE MEME ÖZELLİKLERİ VE SÜT VERİMİ İLE CMT SKORU ARASINDAKİ İLİŞKİLER
Bu çalışma, Malatya’daki bir süt sığırı işletmesinde bulunan İsviçre Esmeri ineklerde meme özellikleri ve süt verimleri ile CMT skoru arasındaki ilişkileri tespit etmek amacıyla yapılmıştır. Çalışmanın materyalini yaşları 2-8 arasında değişen toplam 54 baş İsviçre Esmeri inek oluşturmuştur. Çalışma süresince ineklerin yaşı, laktasyon sayısı, laktasyon ve günlük ortalama süt verimi ve laktasyon dönemleri ile CMT skoru arasındaki ilişkiler belirlenmiştir. Bu araştırmada, hayvanların meme özellikleri ile ilgili olarak ön meme başı uzunluğu, ön meme başları arası mesafe ve ön meme başının yerden yüksekliği gibi özelliklerde değerlendirilmiştir. Sonuç olarak, İsviçre Esmeri ineklerde, laktasyon sayısı ve yaş ilerledikçe CMT pozitifliğin görülme oranının arttığı, yüksek süt verimli ineklerde ve laktasyonun 4-6. aylarında CMT skorunun daha yüksek olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca, ön meme başının yerden az yüksekliği olan hayvanlarda CMT pozitifik oranın daha yüksek olduğu belirlenmiştir. Ancak; CMT pozitiflik açısından diğer meme özelliklerine ait alt gruplarda istatistiki düzeyde önemli bir farklılık tespit edilememiştir. Bu çalışma ile süt sığırı işletmeleri için önemli bir problem olan mastitisten korunmada, sütçü ineklerin yetiştirme veya damızlık amaçlı seçimi sırasında verim ve pedigri kayıtları yanında, CMT skoruyla ilişkili bazı meme özelliklerinin de dikkate alınmasının gerektiği sonucuna varılmıştır.
(Relationships Between CMT Scores and Udder Traits and Milk Yield in Brown-Swiss Cows)
The aim of this study was to determine relationships between CMT scores and udder trait and milk yield. In this study, 54 heads of Brown-Swiss cows aging between 2 and 8 years were used. During the study, the relationships between CMT scores and lactation numbers, lactation milk yield, daly average milk yield, age and lactation period were determined. In this study, udder traits such as front teat length, distance between front teats and the distance between front teat and the ground level were determined. Our results indicate that in Brown-Swiss cows, as the age of the animal and the number of the lactation increased, there was a corresponding increase in CMT positive percentage. Also in cows with high milk yield and in the animal at the lactation period of 4 and 6th month, a hightened CMT score was noticed. Furthermore, CMT positive percentage was higher in cows with short distance between the udder and the ground. In other udder traits, the difference among groups were not statistically significant in relation to CMT positive. These results might show that during the selection and breeding of the dairy cows, in addition to milk yield and pedigree records, animals should be evaluated with respect to udder traits which are related to CMT score. These evaluations might be important in control and prevention of mastitis.