SABAHATTİN ALİ’NİN “KUYUCAKLI YUSUF” ROMANINDA MEKÂNIN POETİĞİ

Sabahattin Ali’nin romanı olan Kuyucaklı Yusuf, romanın baş kişisi Yusuf’un öyküsüdür. Eserin muhtevasında egemen güçlere isyan ön plandadır. Eserde Rousseau'nun isyan ve doğaya dönüş anlayışından kaynaklanan başkaldırı teması ele alınır. Bu eser, Türk edebiyatında Anadolu'daki toplumsal düzene getirdiği eleştiri bakımından öncü romanlardandır. Bu roman bir kasaba romanıdır. Nazilli ve Edremit, olayların genel olarak geçtiği mekanlardır. Kuyucaklı Yusuf romanı, bugüne kadar yapılan araştırmalarda Sabahattin Ali’nin toplumsal gerçekçi yanını yansıtmasının yanında psiko-sosyolojik boyutta derinlemesine incelenen Türk edebiyatındaki trajik romanlardan biridir. Ancak bu araştırmalarda romanın mekân poetiği eksik kalmaktadır. Romanın isminden de anlaşılacağı üzere Yusuf’un Kuyucaklı olması ve roman isminin de mekân-kişi topolojisini yansıtması, aslında bireyin kimlikleşme ve kendileşme sürecinde mekâna aidiyetin önemini vurgulamaktadır. Bu yüzden romanda mekânın poetiğine geçmeden önce “mekân” kavramının, psiko-sosyolojik, ontolojik ve poetik boyutlarıyla irdelenmesi yerinde olacaktır. Romanda yer alan mekanlar, romanın tematik yapısı ve kişilerin davranışları ve psikolojik yapılarıyla ilişkili olarak işlenmiştir. Bu çalışmada amaç, Kuyucaklı Yusuf adlı romanı mekan insan ruhu açısından incelemektir.
Anahtar Kelimeler:

Sabahattin Ali, Kuyucaklı Yusuf

___

  • Ali, Sabahattin (2017). Kuyucaklı Yusuf. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
  • Korkmaz, Ramazan (2017). Romanda Mekânın Poetiği, Romanda Mekân (Editörler: Ramazan Korkmaz, Veysel Şahin), Ankara: Akçağ Yayınları.
  • Korkmaz, Ramazan (1990). Roman Tekniği Bakımından Kuyucaklı Yusuf. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, C:4, S:2, S.173-188.