ANADOLU SAHASINA AİT TÜRKÇE İLK KUR’AN TERCÜMELERİ ÜZERİNE BİR BİBLİYOGRAFYA DENEMESİ

 Türklerin İslâmiyet’i kabulüyle birlikte İslâmi eserler de Türk dili sahasındaki yerini almaya başlamıştır. Bu eserler sırasıyla; Kutadgu Bilig, Divân-ı Lügati’t Türk, Atabetü’l Hakayık, Divân-ı Hikmet’tir. Bunun yanı sıra Tefsirler, Sûre tefsirleri ve Satırarası tercümelerden oluşan Kur’an tercümeleri de bu eserlerdendir. Dinî içerikli, didaktik olması ve dönemin özelliklerini yansıtması açısından bu eserler oldukça önem taşımaktadır. Satırarası kelime kelime tercüme olan Kur’an tercümeleri söz varlığı açısından da oldukça önemlidir. İlk örnekleri Karahanlı-Harezm Türkçesi ile yapılan bu tercümelere XIV. yüzyıldan itibaren Anadolu sahasında Eski Anadolu Türkçesi ile yapılan tercümeler de eklenmiştir. Doğu sahasında yapılan Kur’an tercümeleri ile kıyasladığımızda Anadolu sahasında yapılan tercümeler sayıca fazladır. Bu eserlerin birçoğunun müellifi ve müstensihi bilinirken birçoğununki de bilinmemektedir. Tercümeler üzerine birçok akademik çalışma bulunmasına rağmen hâla üzerine çalışma yapılmamış olanlar da mevcuttur. Bu makalede Anadolu sahasına ait ilk Türkçe Kur’an tercümeleri üzerine yurt içi ve yurt dışında yapılan  çalışmalar ana hatlarıyla değerlendirilecek ve bir bibliyografya denemesi yapılacaktır.   

___

  • AKCAN, Y. (2013), Eski Anadolu Türkçesi Satır-Arası Kur'an Tercümesi, (Giriş-Metin-Dizin), Niğde Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans), Niğde.