Dergi Değerlendirme Kriterlerinin Analizi: Bir Model Çalışması

Akademik dergiler, güncel literatürü takip etmede ve yeni bilgilere erişimde önemli bir rol oynamaktadır. Farklı alanlarda çok özel konuların ortaya koyulması açısından çok zengin bir alan olan dergi yayıncılığı, sosyal bilimler alanında önemli bir yere sahiptir. Sosyal bilimler alanında kitap tipi yayınlar ön planda görünse de Türkiye de geçmişten günümüze 586 farklı basılı/elektronik (e) dergi yayınlanmıştır. Dergi yayıncılığındaki bu artış, yayıncılıkla ilgili bazı sorunları beraberinde getirmektedir. Bu sıkıntılı durumları etik ve yayın standartları açısından düzeltmek amacıyla, sosyal bilimler alanında yayınlanan tüm ulusal dergilerin değerlendirme kriterlerini belirlemek önemlidir. Araştırma verilerinin ve dergi listelerinin toplanması için T. C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Ulusal ISSN Ajansı ile bir görüşme yapılmıştır. Ulusal Dizin (TR Dizin) ve Uluslararası Dizinlerin (Web of Science, Scopus) Dergi Değerlendirme Kriterleri incelenmiş, karşılaştırılmış ve ortak bir Dergi Değerlendirme Kriterleri Modeli oluşturulmuştur.Çalışmanın sonucunda, elektronik dergilerin kalitesini geliştirmek için öneriler öne sürülmüştür. Çalışma sonucunda elde edilen bulgulara göre, bilimsel araştırma sonuçlarının sadece nerede yayınlandığı ve dizinlendiği değil; içeriklerinde neyin tanımlandığı ve kalitesinin ölçülebilir kriterleri karşılayıp-karşılamadığının kontrol edilmesinin önemli olduğuna erişilmiştir. Çalışmanın nihai hedefi, akademik dünyada kaliteli bir bilimsel yayıncılık ekosistemi oluşturulmasına yardımcı olmaktır. Bu şekilde, ulusal/uluslararası düzeyde düşük kaliteli yayınlar önlenebilir ve ülkemizde dergi yayıncılığı geliştirilebilir. Bu açıdan bakıldığında, çalışma bir rehber olarak literatüre katılabilir.

Analysis Of Journal Evaluation Criteria: A Model Study

Academic journals play an important role in tracking current literature and accessing new information. Journal Publishing, which is a very rich field in terms of revealing very specific topics in different fields, occupies an important place in the field of social sciences. Although book-type publications in the field of social sciences seem to be at the forefront, ‘586 different printed/electronic (e) journals’ have been published from the past to the present in the general field of social sciences in our country. This increase in journal publishing brings with it some problems related to publishing. In order to correct these distressed situations in terms of ethics and publishing standards, it is important to determine the evaluation criteria of journals in the field of social sciences. For the collection of research data and journal lists a meeting was held with the T.C. Ministry of Culture and Tourism National ISSN Agency. The journal evaluation criteria of the National Directory (TR Index) and International Directories (Web of Science, Scopus) were examined, compared and a common ‘journal evaluation criteria model’ was established. As a result of the study, recommendations were put forward to improve the quality of electronic journals. According to the findings obtained as a result of the study, it was found that it is important to check where the studies that are important for the results of scientific research are published and indexed as well as what is described in their content and whether their quality meets measurable criteria. The ultimate goal is to establish a quality scientific publishing ecosystem in the academic world. In this way, poor quality publications can be prevented at national/international level and journal publishing can be developed in our country. From this point of view, the study can be brought into the literature as a guide.

___

  • Akça, S., Akbulut, M. (2018). Türkiye’deki yağmacı dergiler: Beall listesi üzerine bir araştırma. Bilgi Dünyası, 19(2), 255-274.
  • Al, U., Tonta, Y. (2004). Atıf analizi: Hacettepe Üniversitesi Kütüphanecilik Bölümü tezlerinde atıf yapılan kaynaklar. Bilgi Dünyası, 5(1), 19-47.
  • Alav, O. (2018). Açık erişim sistemleri ve bilgi yönetişimi farkındalığı. Elektronik Sosyal Bilgiler Eğitimi Dergisi, 2(2), 1-11.
  • Arıkan, A. (2017). Türkiye’de elektronik yayıncılık ve telif hakları. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü, Ankara.
  • Clarivate Analytics (2020). Access Address: https://clarivate.com/webofsciencegroup/solutions/journal-citation-reports/
  • Çelik, S., Buğan, O. (2013). Açık dergi sistemleri (ADS): Açık kaynak kodlu dergi yönetim ve yayımlama sistemi. Yükseköğretim Dergisi, 3(1), 12-2.
  • Dhyi, S. M. A. (2018). Atıf dizinlerinden çıkarılan dergiler ve etkileri (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü, Ankara.
  • Garfield, E. (1983). Citation indexing: Its theory and aplication in science, technology, and humanities. Philadelphia: ISI Press.
  • King, D. W., Tenopir, C., Montgomery, C. H. (2003). Patterns of journal use by faculty at three diverse universities. D-Lib Magazine, 9(10), 19-20.
  • Küçük, M. E., Al, U., Olcay, N. E. (2008) Türkiye’de bilimsel elektronik dergiler. Türk Kütüphaneciliği, 22(3), 308-319
  • Özdemirci, F., Torunlar, M.(2018). Bilgi-değişim- siber güvenlik-bağımsızlık. Bilgi Yönetimi 1(1), 78-83.
  • Özen, H. (2014). Dergi koleksiyonlarının değeri Kullanım ve atıf verilerine dayalı bir analiz (Yayınlanmamış doktora tezi). Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü, Ankara.
  • Scopus (2020). Access Address: https://www.elsevier.com/tr-tr/solutions/scopus
  • Tenopir, C., King, D. W. (2000). Towards electronic journals: Realities for scientists, librarians, and publishers. Washington: Special Libraries Association.
  • TR Dizin (2020). Access Address: https://trdizin.gov.tr/about
  • Web Of Science (2020). Access Address: https://cabim.ulakbim.gov.tr/wp- content/uploads/sites/4/2019/ll/WS388947497_Tur key-Brochure_V3_RGB_TR.pdf
  • Web Of Science Publisher Relations (2020). Access Address: http://wokinfo.com/publisher_relations/journals/
  • White, E. C. (1985). Bibliometrics: From curiosity to convention. Special Libraries, 76(1), 35- 42.
  • Yalçınkaya, B., Cibaroğlu, M. O. (2019). Nesnelerin İnternetine Genel Yaklaşımlar: Bilgi Yönetiminde Nesnelerin İnterneti. Arşiv Dünyası, 6 (1), 1-15.