Benford Kanunu ve Muhasebe Denetiminde Kullanılabilirliği

Denetim çalışmalarında kullanılan matematiksel yöntemlerden önemli bir tanesi de Benford Kanunu ve bu kapsamda yapılan rakamsal analizdir. Benford Kanunu, sayıların belirli hanelerinde her bir rakam için rakamların rastlanma olasılıklarını öngören bir matematik kuralıdır. Benford Kanunu, denetçilere olası hataların, potansiyel hilelerin veya diğer düzensizliklerin bulunmasında basit ve etkin bir araç sağlamaktadır. Denetçi, rakamsal analiz yolu ile incelediği verilerin rakamsal dağılımlarına bakarak doğruları yansıtıp yansıtmadığı hakkında fikir sahibi olabilmektedir. Çalışmamızda Benford Kanunu’nun denetim amaçlı olarak kullanılma imkânları araştırılmaktadır. Çalışmamızın ilk bölümünde, Benford Kanunu’nun tarihi gelişimi ve çalışmanın teorik çerçevesi ele alınmış, konu ile ilgili literatür incelenmiştir. Çalışmanın ikinci bölümü, Benford Kanunu'nun muhasebe denetiminde uygulanması üzerinde yoğunlaşmıştır. Bu bölümde hangi durumlarda rakamsal analizin yararlı olduğu, hangi bölümde geçersiz kaldığı açıklanmaya çalışılmıştır.

-

One of the most important mathematical methods employed in auditing is Benford’s Law and digital analysis performed within this scope. Benford’s Law is a mathematical theory based on a logarithm of probability of occurence of digits. It provides the auditor with an efficient and simple means of detecting possible errors, frauds, or other irregularities. The auditor is better able to isolate whether the digital distribution of the data examined by digital analysis is compatible with the actual distribution. The current study investigates the utility of Benford’s Law with auditing purposes. In the first part, historical development of Benford’s Law and theoretical frame of the study is dealt with and related literature is examined. The second part focuses on the application of Benford’s Law on auditing by explaining under what conditions the digital anaysis is useful or invalid.

___

  • Akkaş, M. E. (2007), “Denetimde Benford Kanunu'nun Uygulanması”, Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 9(1): 191-20
  • Benford, F. (1938), "The Law of Anomalous Numbers", Proceedings of American Philosophical Society, 78(4): 551-572.
  • Erdoğan, M. (2001), “Muhasebe Hilelerinin Ortaya Çıkarılmasında Benford Yasası”, Muhasebe ve Denetime Bakış, 1(3): 1-8. http://mathworld.wolfram.com/BenfordsLaw.html (Erişim Tarihi: 002012).
  • Kocameşe, M. (2006), “Benford Kanunu ve Vergi Denetiminde Kullanılabilirliğinin İncelenmesi”, Marmara Üniversitesi, Y.Lisans Tezi.
  • Lanza, R. B. (1999), “Digital Analysis–Real World Examples”, IT Audit, http://www.informationactive.com/ad/courses/cpe2012/ActiveDataCPECo urseTOC.pdf, (Erişim Traihi: 1.5.2013).
  • Newcomb, S. (1881),“Note on the frequency of use of the different digits in natural numbers”, American Journal of Mathematics, 4(1): 39-40.
  • Nigrini, M. (1998), “Digital Analysis: A Computer-Assisted Data Analysis Technology For Internal Auditors”, IT Audit, http://www.theiia.org/ITAuditarchive/index.cfm?act=itaudit.archive&fid= 95, (Erişim Tarihi: 1.5.2013)
  • Türkyener, C. M. (2007), “Benford Yasası ve Mali Denetimde Kullanımı”, Sayıştay Dergisi, 64: 111-122.
  • He was born in 1979 in Gelibolu. He completed his primary and secondary, high school education in Bursa. He graduated from Dumlupınar University, Department of Economics in 2002. After working in the private sector for a while, he worked as a member of financial services in Bursa Yıldırım Municipality between 2006-2009. After passing the exams that were held by the Turkish Gendarmerie General Command began working as an account manager in 2009. He was appointed as a teaching assistant to the Accounting and Tax Practices Department of Ardahan University School of Social Sciences. He completed his master’s degree education in Okan University Department of Accounting and Auditing in 2012 with “The Supreme Audit of Public Expenditures in Turkish Public Finance Management System” headed thesis. 1979 yılında Gelibolu’da doğdu. İlk, orta ve lise eğitimini Bursa’da tamamladı. Dumlupınar Üniversitesi İktisat bölümünden 2002 yılında mezun oldu. Bir süre özel sektörde çalıştıktan sonra Bursa Yıldırım Belediyesinde mali hizmetler elemanı olarak 2006-2009 yılları arasında çalıştı. 2009 yılında Jandarma Genel Komutanlığı’nın açmış olduğu sınavları kazanarak Hesap Sorumlusu olarak çalışmaya başladı. 2010 yılında Ardahan Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Muhasebe ve Vergi Uygulamaları programına Öğretim Görevlisi olarak atandı. Yüksek lisans eğitimini ise 2012 yılında Okan Üniversitesi Muhasebe ve Denetim programında "Türk Kamu Mali Yönetimi Sisteminde Kamu Harcamalarının Yüksek Denetimi" başlıklı tezi ile tamamlamıştır.