Dijital Bağımlılığa İlişkin Öğretmen Görüşlerinin İncelenmesi ve Çözüm Önerileri

21. yüzyılda meydana gelen teknolojik ilerlemeler hayatımızda çok büyük değişikliklere neden olmuştur. Günümüz çocukları, bebeklik dönemlerinden itibaren internet ve etkileşimli teknolojilerin yaygın biçimde kullanıldığı bir ortamda büyümektedirler. Dolayısıyla çok küçük yaşlardan itibaren dijital dünyayla tanışan ve bu dünya ile iç içe bir yaşam süren çocukları bu dünyadan uzaklaştırmak mümkün değildir. Bu durumda aile ve öğretmenlere düşen görev çocukların dijital ortamlarda güvenli ve bilinçli bir şekilde bulunmalarını sağlamaktır. Araştırma ile öğretmenlerin dijital bağımlılık hakkındaki bilgilerinin tespit edilmesi ve dijital bağımlılık geliştiren öğrencilerine ilişkin önerdikleri çözüm yollarının ortaya çıkarılması amaçlanmıştır. Bu araştırma, nitel araştırma türünde ve temel araştırma desenine dayalı olarak gerçekleştirilmiştir. Araştırmada katılımcı grubunun belirlenmesinde kartopu/zincirleme örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Araştırmanın katılımcı grubunu, ülkemizin farklı illerinde görev yapan okul öncesi eğitim öğretmenleri ve sınıf öğretmenleri oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Görüşmeler yüzyüze, telefon görüşmesi ya da online olarak yapılmıştır. Araştırma kapsamında internet ortamında veri toplama sürecinin sonunda elde edilen veriler, içerik analizi tekniği kullanılarak çözümlenmiş ve yorumlanmıştır. Veriler ayrıntılı olarak analiz edilmiş, temalaştırma ve kodlama yoluyla sistematize edilerek yorumlanmış ve değerlendirilmiştir.Verilerin analizi sonucunda ortaya çıkan bulgulara bakıldığında, araştırmada öğretmenlerinin dijital bağımlılığına ilişkin düşünceleri analizi ile frekansı en yüksek çıkan kod (f=16) “Teknolojik cihazlardan ayrı kalamamak” olurken, öğretmenlerin dijital bağımlılık geliştiren öğrencilerinde gözlemledikleri problem davranışlar “Agresif ve saldırgan davranışlar”dır (f=8). Öğretmenlerin öğrencilerinde gelişen dijital bağımlılık ile mücadele konusunda ortaya koyduğu çözüm önerilerinden en yüksek frekansa sahip olan görüş ise  “Sınır koymak”tır (f=11).   

Investigation of Teacher Views on Digital Addiction and Suggestions for Solution

Technological advances that took place in the 21st century have caused great changes in our lives. Today, children are growing up in an environment where internet and interactive technologies are widely used since infancy. Therefore, it is not possible to remove children from this world who are introduced to the digital world from a very young age and live a life intertwined with this world. In this case, it is the duty of parents and teachers to ensure that children are present in a safe and informed way in digital environments. The aim of the research was to determine the knowledge of teachers about digital addiction and to find out the solutions proposed for the students who developed digital addiction. This research is based on qualitative research type and basic research design. In the research, snowball / chain sampling method was used to determine the group of participants. The participants of the study consist of pre-school teachers and classroom teachers working in different provinces of our country. In the study, semi-structured interview form was used as data collection tool. Interviews were made face to face, phone calls or online. Within the scope of the research, the data obtained at the end of the data collection process on the internet were analyzed and interpreted using content analysis technique. Data were analyzed in detail, systematized by thematization and coding and interpreted and evaluated. According to the findings of the data analysis, while the highest frequency is (f = 16) “not to be separated from technological devices”, the analysis of teachers thoughts about digital dependence, problem behaviours teachers observed in their students developing digital dependence “Aggressive and offensive behaviors” is (f = 8). The highest frequency of the solution suggestions put forward by the teachers in the fight against digital addiction in their students is setting boundary (f = 11).

___

  • Anderson, C. A., Gentile, D. A., & Dill, K. E. (2012). Prosocial, antisocial, and other effects of recreational video games. In D. G. Singer & J. L. Singer (Eds.). Handbook of children and the media (2nd ed., pp. 249–272). Thousand Oaks, CA: Sage.
  • Anderson, C. A., Sakamoto, A, Gentile, D. A., İhori, N., Shibuya, Naito, K., Yukawa, S. & Kobayashi, K. (2008). Longitudinal effects of violent video games on aggression in Japan and the United States. Pediatri, 122 (5), 1067-72. doi: 10.1542 / peds, 2000-1425.
  • Bartholow, B. D., Sestir, M. A., & Davis, E. B. (2005). Correlates and consequences of exposure to video game violence: Hostile personality, empathy, and aggressive behavior. PersSoc Psychol Bull, 31, 1573-1586.
  • Beyatlı, Ö. (2012). Orta öğretim kademesindeki öğrencilerin internet bağımlılığı düzeylerinin belirlenmesi. (Yüksek Lisans Tezi, Yakındoğu Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, KKTC). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/ adresinden edinilmiştir.
  • Bianchi, A., & Phillips, J. G. (2005). Psychological predictors of problem mobile phone use. CyberPsychology & Behavior, 8(1), 39–51.
  • Bilgi, A. (2005). Bilgisayar oyunu oynayan ve oynamayan ilköğretim öğrencilerinin saldırganlık, depresyon ve yalnızlık düzeylerinin incelenmesi. (yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/ adresinden edinilmiştir.
  • Bilgiç, H. G, Duman, D. & Seferoğlu, S. S. (Şubat, 2011). Dijital yerlilerin özellikleri ve çevrimiçi ortamların tasarlanmasındaki etkileri. XIII. Akademik Bilişim Konferansında sunulan bildiri, İnönü Üniversitesi, Malatya.
  • Bluemke, M., Friedrich, M., & Zumbach, J. (2010). The influence of violent and nonviolent computer games on implicit measures of aggressiveness. Aggress Behav, 36, 1-13.
  • Byun, S., Ruffını, C, Mills, J. E., Douglas, A. C., Niang, M., Stepchenkova, S., Lee, S. K., Loutfi, J., Lee, J. K., Atallah, M., & Blanton, M. (2009). Internet addiction: Metasynthesis of 1996-2006 quantitative research. Cyberpsychology & Behavior, 12(2), 203-207.
  • Ceyhan, A. A. (2011). Universitystudents’ problematic internet use and communication skills according to the internet use purposes. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 11(1), 69-77.
  • Cao, F., & Su, L. (2006). Internet addiction among Chinese adolescents, Child: Care, Health and Development, 33(3), 275-281.
  • Charlton, J. P., & Danforth, I. D. W. (2007). Distinguishing addiction and high engagement in the context of online game playing, Computers in Human Behavior, 23, 1531 – 1548.
  • Chan P.A., & Rabinowitz, T. (2006). A cross-sectional analysis of video games and attention deficit hyperactivity disorder symptoms in adolescents. Ann Gen Psychiatry, 5, 16-26.
  • Chiu. S., Lee. J., & Huang, D. (2004). Video game addiction in children and teenagers in Taiwan. Cyberpsychol Behaviour, 7, 571-581.
  • Creswell, J. W. (2013). Nitel araştırma yöntemleri: Beş yaklaşıma göre nitel araştırma ve araştırma deseni. (M. Bütün ve S. B. Demir, çev. edt.). Ankara: Siyasal Kitapevi.
  • Cropley, A. J. (2002). Qualitive research methods: An Introduction for students of psychology and education. University of Latvia: Zinatne.
  • Çavuş, B., Ayhan, S. & Tuncer, M. (2016). Bilgisayar oyunları ve bağımlılık: Üniversite öğrencileri üzerine bir alan araştırması. İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi, 43, 265-289.
  • Çetin, M. & Özgiden, H. (2013). Dijital kültür sürecinde dijital yerliler ve dijital göçmenlerin twitter kullanım davranışları üzerine bir araştırma, Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi (E – GİFDER), 2(1), 172 – 189.
  • Çokluk, Ö., Yılmaz, K. & Oğuz, E . (2011). Nitel bir görüşme yöntemi: Odak grup görüşmesi. Kuramsal Eğitimbilim Dergisi, 4(1), 95-107.
  • Coşkun, Karademir, T & Filiz, O. (2019). Okul öncesi öğretmen adaylarının dijital oyun bağımlılığına yönelik farkındalıkları. Addicta: The Turkish Journal on Addictions, 6(2), 239-267.
  • Çubukçu, A. & Bayzan, Ş. (2013). Türkiye’de dijital vatandaşlık algısı ve bu algıyı internetin bilinçli, güvenli ve etkin kullanımı ile artırma yöntemleri, Middle Eastern & African Journal of Educational Research, 5, 148 – 174.
  • Demirtaş, Madran, H. A. & Ferligül, Çakılcı, E. (2014) Çok oyunculu çevrimiçi video oyunu oynayan bireylerde video oyunu bağımlılığı ve saldırganlık. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 15, 99-107.
  • Erişti, B. & Avcı, F. (2018). Preschool children’s views regarding their parents’ frequency of ınternet use at home and ıts relevant effects. Addicta: The Turkish Journal on Addictions, 5(2), DOI: 10.15805/addicta.2018.5.2.0049.
  • Ertemel, A. V. & Aydın, G. (2018). Dijital ekonomide teknoloji bağımlılığı ve çözüm önerileri. Addicta: The Turkish Journal on Addictions, 5, 665−690. http://dx.doi.org/10.15805/addicta.2018.5.4.0038.
  • Fischer, P., Kastenmüller, A., & Greitemeyer, T. (2010). Media violence and the self: The impact of personalized gaming characters in aggressive video games on aggressive behavior. J Exp Soc Psychol, 46, 192-195.
  • Gentile, D. A. (2009) Pathological video game use among youth 8 to 18: A national study. Psychological Science, 20(5), 594–603.
  • Gentile, D. A., & Anderson, C. A. (2006). Video games. In N. J. Salkind (Ed.), Encyclopedia of human development , 3, 1303–1307. Thousand Oaks, CA: Sage Publications.
  • Gentile, D. A., Lynch, P. J., Lınder, J. R., & Walsh, D. A. (2004). The effects of violent video game habits on adolescent hostility, aggressive behaviors and school performance. J Adolesc, 27, 5-22.
  • Green, C. S., & Bavelier, D. (2003) Action video game modifies visual selective attention. Nature, 423, 534–537.
  • Greitemeyer, T., & Müge, D. O. (2014). Video games do affect social outcomes: A meta-analytic review of the effects of violent and prosocial video game play. Pers Soc Psychol Bull, 40, 578–589.
  • Griffiths, M. D. (1999). Internet addiction: fact or fiction?, The Psychologist, 12(5), 246 – 250.
  • Ghassemzadeh, L. M. A., Shahraray, M., & Moradi, A. (2008). Prevalence of Internet addiction and comparison of Internet addicts and non-addicts in Iranian high schools. Cyberpsychology & Behavıor , 11(6 ), 731-733.
  • Günüç, S. (2009). İnternet bağımlılık ölçeğinin geliştirilmesi ve bazı demografik değişkenler ile internet bağımlılığı arasındaki ilişkilerin incelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi, Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Van). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/ adresinden edinilmiştir.
  • Günüç, S. & Kayri, M. (2010). Türkiye’de internet bağımlılık profili ve internet bağımlılık ölçeğinin geliştirilmesi: geçerlik güvenirlik çalışması, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 39, 220 – 232.
  • Higgins, S., Xiao, Z., & Katsipataki, M. (2012). The impact of digital technology on learning: A summary for the education endowment foundation. Durham, UK: Education Endowment Foundation and Durham University.
  • Horzum, M. B. (2011). İlköğretim öğrencilerinin bilgisayar oyunu bağımlılık düzeylerinin çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. Eğitim ve Bilim, 36(159), 56–68.
  • Jeong, E. J. ve Kim, D. H. (2011). Social activities, self-efficacy, game attitudes, and game addiction. Cyberpsychol Behav Soc Netw, 14, 213–221.
  • Kaya, A. B. (2013). Çevrimiçi oyun bağımlılığı ölçeğinin geliştirilmesi: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. (Yüksek Lisans Tezi, Gaziosmanpaşa Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Tokat). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/ adresinden edinilmiştir.
  • Keikhayfarzaneh, M. M & Jenaabadi, H. (2011). Relationship between internet using mental health of internet users. International Journal of Scientific & Engineering Research, 2(9), 1-5.
  • Kırık, A. M. (2014). Aile ve çocuk ilişkisinde internetin yeri. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 3 (1), 2146-9199.
  • Kuzu, A. (2011). İnternet ve aile. Aile ve Toplum, 7(27), 1303-0256. Laura, A. N., & Richard, N. (2004). Development of a psychometrically sound internet addiction scale: a preliminary step, Psychology of Addictive Behaviors, 18(4), 381 – 384.
  • Livingstone, S., Nandi, A., Banaji, S. & Stoilova, M. (2017). Young adolescents and digital media: Uses, risks and opportunities in low and middle income countries: A rapid evidence review. Gage, London, UK. http://eprints.lse.ac.uk/83753.
  • Mentzoni RA, Brunborg GS, Molde H., Myrseth. H., Skouverøe. K. J. , Hetland. J. , & Pallesen. S. (2011) Problematic video game use: Estimated prevalence and associations with mental and physical health. Cyberpsychol Behav Soc Netw, 14, 591–596.
  • Mossbarger, B. (2008). Is internet addiction addressed in the classroom? A survey of psychology textbooks, Computers in Human Behavior, 24, 468 – 474.
  • Möller I, Krahé B (2009) Exposure to violent video games and aggression in German adolescents: A longitudinal analysis. Aggress Behav, 35, 75-89.
  • Ögel, K. (2012). İnternet bağımlılığı: İnternetin psikolojisini anlamak ve bağımlılıkla başa çıkmak. İstanbul: Türkiye İş Bankası.
  • Palaiologou, I. (2016). Children under five and digital technologies: implications for early years pedagogy. European Early Childhood Education Research Journal, 24(1), 5-24.
  • Pezoa-Jares, R. E., Espinoza-Luna, I. L., & Vasquez-Medina, J. A. (2013). Internet addiction: A review. Journal of Addiction, Research & Therapy, 6, 004. https://doi.org/10.4172/2155-6105.S6-004.
  • Polman, H., Castro. B. O., & Aken, M. (2008). Experimental study of the differential effects of playing versus watching violent video games on children’s aggressive behavior. Aggress Behav, 34, 256-264.
  • Rideout, V. J., Foehr, U. G., & Roberts, D. F. (2010). Generation M2: Media in the lives of 8- to 18- year olds. Kaiser Family Foundation.
  • Rooji, A. J. V. (2011). Online video game addiction exploring a new phenomenon (Doctoral dissertation, Erasmus University Rotterdam). Retrived from https://core.ac.uk/download/pdf/55816439.pdf.
  • Savcı, M., & Ayas, F. (2017). Teknolojik bağımlılıklar ve sosyal bağlılık: İnternet bağımlılığı, sosyal medya bağımlılığı, dijital oyun bağımlılığı ve akıllı telefon bağımlılığının sosyal bağlılığı yordayıcı etkisi. Düşünen Adam Psikiyatri ve Nörolojik Bilimler Dergisi, 30, 202-216. DOI: 10.5350/DAJPN2017300304.
  • Seferoğlu, S. S. & Yıldız, H. (2013). Dijital çağın çocukları: İlköğretim öğrencilerinin Facebook kullanımları ve internet bağımlılıkları üzerine bir araştırma, İletişim ve Diploması Dergisi, 2, Çocuk ve Medya Özel Sayısı, (s. 31 – 48).
  • Şakiroğlu, M. & Poyraz Aksyol,C. (2018). Kapat: Çocukları Sanal Dünyadan Koruma Kılavuzu. İstanbul: Hayy Kitap.
  • Şirin, S. (2019). Yetişin Çocuklar. İstanbul: Doğan Kitap.
  • Olson, C. K., Kutner, L. A., Baer, L., Beresin, E. V., Doroty, E. W., & Armand, M. N. (2009). M-rated video games and aggressive or problem behavior among young adolescents. Apploed Development Science, 13,188-198.
  • Ögel, K. (2014). İnternet bağımlılığı, ınternetin psikolojisini anlamak ve bağımlılıkla başa çıkmak. 2. Baskı, İstanbul: Kültür Yayınları
  • Öncel, M ve Tekin, A . (2015). Ortaokul öğrencilerinin bilgisayar oyun bağımlılığı ve yalnızlık durumlarının incelenmesi. İnönü Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 2 (4), 7-17. Retrieved from http://dergipark.org.tr/inujgse/issue/27438/288615.
  • We are social. (2017). Digital in 2017 global report. https://wearesocial.com/special-reports/digitalin-2017-global-overview. Williams, S. (2010). Welcome to generation. B&T Magazine, 60, (2731), 12. Yeşilay. (2017). Teknoloji bağımlılığı. http://www.yesilay.org.tr/tr/bagimlilik/teknoloji-bagimliligi adresinden edinilmiştir.
  • Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2012). Sosyal Bilimlerden Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
  • Young, K. S. (1998). Internet addiction: The emergence of a new clinical disorder. CyberPsychology and Behavior, 1(3), 237–244.
  • Yang, W., Vincent, M., Andrew, J. K., Kristine, M, , David, D., Andrew, S., & William, K. (2009). Short term exposure to a violent video game induces changes in frontolimbic circuitry in adolescents. Brain Imaging Behav 3, 38-50.