Vedat AKTEPE, Abdülkadir UZUNÖZ, Erhan KÖYBAŞI

Değer Analizi Yaklaşımı Yoluyla Dürüstlük Değerine Yönelik Öğrenci Cevaplarının İncelenmesi

Bu araştırmada değer analizi yaklaşımı yoluyla dürüstlük değerine yönelik öğrenci cevaplarının incelenmesi amaçlanmaktadır. Araştırma nitel bir çalışmadır ve özel durum yöntemi kullanılmıştır. Araştırma bütüncül tek durum deseni ile yürütülmüştür. Araştırmanın çalışma grubunu Nevşehir ili Acıgöl İlçesi’ne bağlı bir ortaokulda yedinci sınıfta öğrenim görmekte olan on iki öğrenci oluşturmaktadır. Öğrencilerin beşi kız, yedisi erkektir. Veri toplama aracı olarak, değer analizi yaklaşımı esas alınarak araştırmacılar tarafından hazırlanan çalışma yaprakları kullanılmıştır. Çalışma yaprağı bir örnek olay ve sekiz sorudan oluşmaktadır. Araştırmadan elde edilen veriler ışığında denilebilir ki; değer analizinde çözüm yollarının olası sonuçlarının değerlendirilmesi olan altıncı basamak, öğrencilerin en çok zorlandıkları basamaktır. Buna karşın sorun hakkında bilgi ve kanıtların toplanması olan üçüncü basamak öğrencilerin en yüksek oranda yeterli yanıt verdikleri basamaktır. Diğer taraftan öğrencilerin en çok zorlandıkları basamak değer sorununun belirlenmesi basamağı olan birinci basamak ve seçilen öneriye uygun davranışların ifade edilmesi olan en son basamak olarak dikkat çekmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Sosyal Bilgiler, Değer, Değer Eğitimi, Değer Analizi, Dürüstlük

Examination of Student Responses to Honesty Value through Value Analysis Approach

In this research, it is aimed to examine student answers towards honesty value through value analysis approach. The research is a qualitative study and case study method is used. The research has been carried out with a holistic single case design. The study group of the research consists of twelve students who are studying in the seventh grade in a secondary school affiliated to the Acıgöl District of Nevşehir. Five of those involved students are girls, and seven of them are boys. As data collection tool, work sheets based on value analysis approach prepared by the researchers were used. The work sheet consists of a case study and eight questions. According to the data obtained from the study, it can be said that the sixth step, which is the assessment of possible outcomes of solutions in value analysis is the most difficult one for the students. However, the students gave the highest rate of full answers in the third step which requires gathering information and evidence about the problem. On the other hand, it is remarkable that the most difficult step is the first step which requires determining the value problem, and the last step which they have to express behaviors appropriate to the selected proposal.

Keywords:

social studies, value education, value analysis, honesty,

PDF

___

Akbaş, O. (2004). Türk milli eğitim sisteminin duyuşsal amaçlarının (değerlerinin) ilköğretim 8. sınıf öğrencilerinde gerçekleşme derecesinin değerlendirilmesi, Değerler ve Eğitimi Uluslararası Sempozyumu, İstanbul, 26–28 Kasım 2004.
Akbaş, O. (2006). Yeni ilköğretim programlarının değer eğitimi boyutunun incelenmesi. Ulusal Sınıf Öğretmenliği Kongresi, Gazi Üniversitesi, Ankara, 14-16 Nisan 2006.
Akbaş, O. (2008). Değerler eğitimi akımlarına genel bir bakış. Değerler Eğitimi Dergisi, 6(16), 9–27.
Akbaş, O. (2015). Sosyal bilgilerde değerler ve öğretimi. (Ed. B. Tay, ve A. Öcal), Özel öğretim yöntemleriyle sosyal bilgiler öğretimi. s.(343-370). Ankara: Pegem Yayıncılık.
Aktepe, V., ve Yel, S. (2009). İlköğretim öğretmenlerinin değer yargılarının betimlenmesi: Kırşehir ili örneği. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 7(3).
Aktepe, V. (2010). İlköğretim 4. Sınıf sosyal bilgiler dersinde yardımseverlik değerinin etkinlik temelli öğretimi ve öğrencilerin tutumlarına etkisi. Doktora Tezi. Gazi Üniversitesi. Sınıf Öğretmenliği Ana Bilim Dalı.
Aladağ, S. (2009). İlköğretim sosyal bilgiler öğretiminde değer eğitimi yaklaşımlarının öğrencilerin sorumluluk değerini kazanma düzeyine etkisi. Doktora Tezi. Gazi Üniversitesi. İlköğretim Ana Bilim Dalı.
Altıkulaç, A. ve Uslu, S. (2014). Sosyal bilgiler dersinde değerlerin ahlaki ikilem yaklaşımıyla öğretilmesi. Kurumsal Eğitimbilim Dergisi,7(3), 383-407.
Balcı, N. (2008). İlköğretim 6. Sınıf sosyal bilgiler dersinde değer eğitiminin etkililiği. Yüksek lisans tezi. Marmara Üniversitesi. İlköğretim Bölümü Ana Bilim Dalı. Sosyal Bilgiler Eğitimi Bilim Dalı.
Cihan, N. (2014). Okullarda değerler eğitimi ve Türkiye’deki uygulamaya bir bakış. International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 9/2 Winter 2014, p. 429-436.
Çengelci, T., Hancı, B., & Karaduman, H. (2013). Okul ortamında değerler eğitimi konusunda öğretmen ve öğrenci görüşleri. Değerler Eğitimi Dergisi, 11(25), 33-56.
Çelik, Z. (2014). İlkokul 4. sınıf öğrencilerinin yardımseverlik tutumlarının çeşitli değişkenler açsından incelenmesi (Erzurum ili örneği). Yüksek Lisans Tezi. Atatürk Üniversitesi. İlköğretim Anabilim Dalı. Sınıf Öğretmenliği Bilim Dalı.
Demircioğlu, İ.H. ve Tokdemir, M.A. (2008). Değerlerin oluşturulması sürecinde tarih eğitimi: Amaç, işlev ve içerik. Değerler Eğitimi Dergisi, 6(15), 69–88. ©Değerler Eğitimi Merkezi.
Dilmaç, B., Bozgeyikli, H., ve Çıkılı, Y. (2008). Öğretmen adaylarının değer algılarının farklı değişkenler açısından incelenmesi. Değerler Eğitimi Dergisi, 6(16), 69-91.
Gültekin, F. (2007). Tarih dersinde işe koşulabilecek değer öğretiminin yeni yaklaşımlarının öğrencilerin Hoşgörü değeri anlayışlarının gelişimine etkisi. Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi. Ortaöğretim Sosyal Alanlar Eğitimi Anabilim Dalı. Tarih Öğretimi Bilim Dalı.
Keskin, Y. (2008). Türkiye’de sosyal bilgiler öğretim programlarında değerler eğitimi: tarihsel gelişim, 1998 ve 2004 programlarının etkililiğinin karşılaştırılması. Doktora Tezi. Marmara Üniversitesi. Eğitim Bilimleri Enstitüsü. İlköğretim Ana Bilim Dalı. Sosyal Bilgiler Öğretmenliği Bilim Dalı.
Keskin, Y. ve Öğretici B. (2013). Sosyal bilgiler dersinde duyarlılıkdeğerinin etkinlikler yoluyla kazandırılması: Nitel bir araştırma. Değerler Eğitimi Dergisi, 11(23), 143–181. ©Değerler Eğitimi Merkezi.
Kurtdede Fidan, N. (2013). Sosyal bilgiler dersinde değerler eğitimi: Nitel bir araştırma. The Journal of Academic Social Science Studies, 6(3), 361-388.
Kurtulmuş, M. (2009). İlköğretim 5. sınıf sosyal bilgiler dersinde değerlerin kazandırılmasında kullanılan değer analizi yaklaşımının etkililiğinin belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Mustafa Kemal Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü. Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı.
MEB, (2005). İlköğretim sosyal bilgiler dersi 6.-7. sınıf öğretim programı ve kılavuzu, Ankara; MEB Yayınları.
Sarı, E. (2005). Öğretmen adaylarının değer tercihleri: Giresun Eğitim Fakültesi örneği. Değerler Eğitimi Dergisi, 3 (10), 73-88. © Değerler Eğitimi Merkezi
Sarıcan, E. (2006). 1998 ile 2004 Sosyal Bilgiler dersi öğretim programlarının vatandaşlık değerleri açısından karşılaştırılması. Yüksek Lisans Tezi. Marmara Üniversitesi. Eğitim Bilimleri Enstitüsü. İlköğretim Anabilim Dalı. Sınıf Öğretmenliği Bilim Dalı.
Tahiroğlu, M. ve Aktepe, V. (2015). Değerler Eğitimi Yaklaşımlarına Göre Geliştirilen Etkinliklerin Demokratik Algı Üzerine Etkisi. Değerler Eğitimi Dergisi, 12(30), 309–345. ©Değerler Eğitimi Merkezi.
Tahiroğlu M., Karasu M., Aktepe V. (2008). İlköğretim 4-5. Sınıflarda, sosyal bilgiler dersinde değer analizinin ve değer açıklamanın, vatan-millet sevgisinin kazandırılmasında etkisi. VII. Ulusal Sınıf Öğretmenliği Eğitimi Sempozyumu (2-4 Mayıs 2008), Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Çanakkale.
Tokdemir, M. A. (2007). Tarih öğretmenlerinin değerler ve değer eğitimi hakkındaki görüşleri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Trabzon.
TDK (2014). Türkçe Sözlük. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
Turan, R. ve Ulusoy K. (2009). Farklı yönleriyle değerler eğitimi, Ankara; Pegem Yayınları.
Ulusoy, K. (2007). Lise tarih programında yer alan geleneksel ve demokratik değerlere yönelik öğrenci tutumlarının ve görüşlerinin çeşitli değişkenler açısından değerlendirilmesi. Doktora Tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
Ulusoy, K. ve Dilmaç, B. (2016). Değerler eğitimi, Ankara; Pegem Yayınları.
Uygun, N. ve Dönmez, Ö. (2009). İlköğretim Sosyal Bilgiler Dersinde Ahlaki Muhakeme Yaklaşımı ile Değer Öğretimi. VIII. Ulusal Sınıf Öğretmenliği Eğitimi Sempozyumu (21-23 Mayıs 2009), Osmangazi Üniversitesi, Eskişehir.
Yazıcı, K. (2006). Değerler eğitimine genel bir bakış. Türklük Bilimi Araştırmaları, Sayı 19. Bahar 2006.
Yıldırım, A., ve Şimşek, H. (1999). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri, Ankara: Seçkin Yayıncılık
Yiğittir, S. ve Kaymakçı, S. (2012). Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programı Uygulama Kılavuzunda Yer Alan Etkinliklerin Değer Eğitimi Yaklaşımları Açısından İncelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(2).