Servet KARDEŞ, Berrin AKMAN, Dila Nur YAZICI

Üstün Yetenekliler Alanında Yapılmış Tezlerin Analizi

Ülkemizde üstün yeteneklilerle ilgili konuların, tez çalışmalarında araştırılmasına yönelik çalışmalara 1990’lı yılların başlarında başlanılmış günümüzde ise bu alanda yapılan lisansüstü tezler artış göstermiştir. Üstün yetenekliler alanında yapılan ve 1990-2016 yılları arasında bulunan, YÖK(Ulusal Tez Merkezi) veri tabanında kayıtlı olan tezlerin incelenmesine yönelik olarak yapılan bu araştırmada 128 doktora ve yüksek lisans tezi incelenmiştir. Bu araştırma üstün yetenekliler alanında yapılan bu tezlerin karşılaştırmalı analizini yapmayı amaçlamaktadır. Tezlerin analiz edilmesinde nitel araştırma yöntemlerinden belge/doküman incelemesi tekniği kullanılmıştır. Verilerin incelenmesinde doküman analizi yaklaşımı benimsenmiştir. Araştırmanın verileri betimsel analiz tekniği ile analiz edilmiştir. Tezlerin hangi Üniversitelerden ve hangi bölümlerden çıktığı, kaç yılında basıldığı, yöntemi ve konusu gibi bilgiler araştırmanın bulgularını oluşturmaktadır. Araştırma sonuçlarına göre bu tezlerin yayınlanmasında Gazi, Hacettepe ve Karadeniz Teknik Üniversite’lerinin öncü olduğu, tezlerin genellikle eğitim öğretim, psikoloji ve özel eğitim alanlarından çıktığı, yöntem olarak genelde nicel araştırma yönteminin benimsendiği, yapılan çalışmalarda BİLSEM’lerin yoğun kullanıldığı, çalışmaların daha çok İlkokul ve ortaokul kademesine odaklandığı ve örneklem olarak genelde öğrencilerle çalışıldığı görülmüştür. Üstün yeteneklilerle ilgili tez çalışmalarının ilkokul ve ortaokul dışındaki eğitim kademelerine yaygınlaştırılması, eğitim ve psikoloji alanları dışındaki alanlarda da çalışılması, tanılama ve model geliştirmeye yönelik tez çalışmalarının arttırılması öneriler arasında yer almıştır.

Anahtar Kelimeler:

üstün yetenekli, yüksek lisans tezi, doktora tezi

Analysis of Thesis in the Field of Gifted and Talented

The studies on the subjects related to gifted students in the thesis studies in our country started at the beginning of 1990s and the number of thesis studies in this field has increased recently. In this research, 128 doctoral dissertations and master's theses which are made in the field of gifted students and are registered in YÖK (National Thesis Center) database between 1990-2016 were investigated. This research aims to make a comparative analysis of these theses made in the field of gifted students. This research was designed as a qualitative study. Data were analyzed by content analysis technique. Research questions are about the thesis's publication university and department, publication year, its method and subject matter. According to the results of the research, Gazi, Hacettepe and Karadeniz Teknik Universities are the pioneers in publishing these theses. These theses are usually from the fields of education, psychology and special education. Quantitative research method is generally used in these theses. In the theses, BİLSEMs are used extensively, the studies mainly focus on the primary and secondary school education and they are usually conducted with students as sample. The dissemination of thesis studies on gifted students at education levels apart from elementary and secondary school, studying in disciplines other than education and psychology, and increasing the thesis studies for diagnosis and model development are among the suggestions.

Keywords:

gifted, master thesis, doctorate thesis,

PDF

___

Ataman, A., (1998). Üstün zekalılar ve üstün yetenekliler. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayını.
Cao, T. H., Jung, J. Y., & Lee, J. (2017). Assessment in gifted education: a review of the literature from 2005 to 2016. Journal of Advanced Academics, 28(3), 163-203.
Creswell, J. W. (2012). Qualitative inquiry and research design: Choosing among five approaches. Sage publications.
Dağlıoğlu, H., & Suveren, S. (2013). Okul öncesi dönem üstün yetenekli çocukların belirlenmesinde öğretmen ve aile görüşleri ile çocukların performanslarının tutarlılığının incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 13(1), 431-453.
Farrall, J., & Henderson, L. (2015). Supporting your gifted and talented child’s achievement and well-being: A resource for parents. 12 ocak 2017 tarihinde http://www.ais.sa.edu.au/__files/f/201292/2014%20Parent%20Booklet%20May%203.pdf adresinden erişilmiştir.
Freeman, J. (1998) Educating the Very Able: Current International Research. London: The Stationery Office.
Freeman, J. (2004). Teaching the gifted and talented. Education Today, 54, 17- 21.
Gross, M. U. (1999). Small poppies: Highly gifted children in the early years. Roeper Review, 21(3), 207-214.
Güçin, G., (2014). Türkiye’de üstün yetenekliler ve üstün zekâlılar alanında yapılmış akademik çalışmaların çeşitli değişkenler açısından değerlendirilmesi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans tezi), Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yıldız Teknik Üniversitesi, İstanbul.
Heller, K. A. (2004). Identification of gifted and talented students. Psychology Science, 46(3), 302-323.
Hertzog, N. B. (2017). Designing the learning context in school for talent development. Gifted Child Quarterly, 61(3), 219-228.
Hodge, K., (2013). Gifted And Talented Educatıon. ACT Government. Education and Training. 08/05/2017 tarihinde http://www.det.act.gov.au/__data/assets/pdf_file/0007/587311/Identification2. PDF adresinden erişilmiştir.
Kettler, T., Oveross, M. E., & Salman, R. C. (2017). Preschool Gifted Education: Perceived Challenges Associated With Program Development. Gifted Child Quarterly, 61(2), 117-132.
Levent, F. (2011). Üstün yetenekli çocukların hakları. İstanbul: Çocuk Vakfı Yayınları.
Marland, S. P. (1972). Education of gifted and talented. Washington D.C. : US Office Education.
Metin, N., & Kangal, S. B. (2012). Bilim Sanat merkezlerine devam eden 12–14 yaş grubu üstün yetenekli çocukların benlik algılarının incelenmesi. Eğitim ve Bilim, 37(163), 3-16.
Metin, N., Özbay, Y., & Dağlıoğlu, E. (2008, June). A preliminary report on the project of identification and education of gifted and talented children in preschool. In 2nd International Conference on Special Education Abstract Book (p. 114), Marmaris, Turkey.
Milli Eğitim Bakanlığı, Özel Eğitim ve Rehberlik Hizmetleri Genel Müdürlüğü, (2009). Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği. 10.05.2017 tarihinde https://orgm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2012_10/10111226_ozel_egitim_hizmetleri_yonetmeligi_son.pdf adresinden erişilmiştir.
Milli Eğitim Bakanlığı Özel Eğitim ve Rehberlik Hizmetleri Genel Müdürlüğü, (2013). Üstün Yetenekli Bireyler Strateji ve Uygulama Planı(2013-2017). 10.05.2017 tarihinde http://www.tubitak.gov.tr/sites/default/files/10_ek- 1_ustunyetenekliler.pdf adresinden erişilmiştir.
Nacar, S., (2015). 2005-2014 yılları arasında üstün yeteneklilerin matematik eğitimi üzerine yapılan çalışmalar. (Yayınlanmamış Yüksek lisans tezi), Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İnönü Üniversitesi, Malatya.
Özenç, M. & Özenç, E. G. (2013). Türkiye’de üstün yetenekli öğrencilerle ilgili yapılan lisansüstü eğitim tezlerinin çok boyutlu olarak incelenmesi. [Multidimensional examination of post-graduate theses on gifted students in Turkey]. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi. 171, 13–28.
Renzulli, J.S. (1986). The three-ring conception of giftedness: A developmental model for creative productivity. In R.J. Sternberg & J.E. Davidson (Eds.), Conceptions of giftedness. Cambridge: Cambridge University Press.
Sak, U. (2011). Üstün yetenekliler eğitim programları modeli (ÜYEP) ve sosyal geçerliği. Eğitim ve Bilim, 36(161), 213-229.
Sak, U., Ayas, M. B., Sezerel, B. B., Öpengin, E., Özdemir, N. N., & Gürbüz, S. D. (2015). Türkiye'de Üstün Yeteneklilerin Egitiminin Elestirel Bir Değerlendirmesi. Türk Üstün Zekâ ve Eğitim Dergisi, 5(2), 110-132.
Smutny, J. F., Walker, S. Y., & Meckstroth, E. A. (2000). Teaching young gifted children in the regular classroom. ERIC Clearinghouse on Disabilities and Gifted Education, the Council for Exceptional Children.
Subotnik, R. F., Olszewski-Kubilius, P., & Worrell, F. C. (2011). Rethinking giftedness and gifted education: A proposed direction forward based on psychological science. Psychological science in the public interest, 12(1), 3-54.
Şimşek, H., & Yıldırım, A. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Tavşancıl, E. ve Aslan, E. (2001). Sözel, yazılı ve diğer materyaller için içerik analizi ve uygulama örnekleri. Epsilon Yayınları: İstanbul
VanTassel-Baska, J. (1986). Effective curriculum and instructional models for talented students. Gifted Child Quarterly, 30(4), 164–169.
Watters, J. J., & Diezman, C. M. (2003). The gifted student in science: Fulfilling potential. Australian Science Teachers Journal, 49(3), 46-53.