Ebru DEMİRCİOĞLU, MURAT ÖZDEMİR

1713

Üretim karşıtı iş davranışları ölçeğinin eğitim örgütlerinde geçerlik ve güvenirlik çalışması

Bu araştırmanın amacı orijinali Spector, Fox, Penney, Bruursema, Goh ve Kessler (2006) tarafından geliştirilmiş olan ve Öcel (2010a) tarafından Türk kültürüne uyarlaması yapılan Üretim Karşıtı İş Davranışları Ölçeğinin (ÜKİDÖ) eğitim örgütlerinde geçerliği ve güvenirliğinin sınanmasıdır. Tarama modeline dayalı olarak yürütülmüş olan araştırmanın örneklemini, tabakalı örnekleme tekniği ile belirlenen ve Ankara ilinde yer alan 34 lisede görev yapan 466 öğretmen oluşturmuştur. Araştırma verileri ÜKİDÖ ile toplanmıştır. ÜKİDÖnün geçerliği açımlayıcı (AFA) ve doğrulayıcı faktör analizi (DFA), güvenirliği ise Cronbachs Alpha iç tutarlılık güvenirlik katsayısı ile incelenmiştir. AFA sonucunda ölçeğin üç faktörlü bir yapıyı temsil ettiği gözlenmiştir. Bu bulgu DFA ile de desteklenmiştir. Ölçeğin güvenirlik katsayıları da her bir alt boyut ve ölçeğin toplamı için oldukça yüksek değerlerde hesaplanmıştır. Bu bulgular, ÜKİDÖnün eğitim örgütlerinde öğretmenlerin üretim karşıtı iş davranışlarını incelemek amacıyla kullanılabilecek geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı olduğunu göstermektedir.

The reliability and validity studies of counterproductive work behaviour-checklist in educational organizations

The purpose of the present study is to test the reliability and validity of the CWB-C which was originally developed by Spector, Fox, Penney, Bruursema, Goh ve Kessler (2006) and adapted Turkish by Öcel (2010a). Sample of the study consisted of 466 teachers who work in 34 different high schools. The sample was selected with stratified sampling technique. The data were collected through the CWB-C. To explore the factor structure of the CWB-C, the data were analyzed with exploratory (EFA) and confirmatory factor analyses (CFA). The validity of the scales was calculated with Cronbach’s Alpha internal consistency coefficient. The EFA studies have showed that CWB-C is composed of three sub-dimensions. These findings have been confirmed by CFA. All the Cronbach’s Alpha values of the sub dimensions of CWB-C were found to be high. Finally, it is concluded that 32-items CWB-C with three sub-dimensions is reliable and valid instrument for the possible further studies in educational organizations.
PDF

___

  • Altıntaş, F. Ç. (2009). Kişiliğin algılanan örgütsel sabotaj davranışları üzerine etkisi. H.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 27(1), 95-111.
  • Arpacıoğlu, G. (2005). Türkiye’de zorbalık bir çalışma biçimi. İçinde D. Yalım (ed.), İnsan kaynaklarında yeni eğilimler (ss. 245-273). İstanbul: Hayat.
  • Balcı, A. (2005). Sosyal bilimlerde araştırma. Ankara: Pegem A.
  • Bayram, N., Gürsakal, N., & Bilgel, N. (2009). Counterproductive work behavior among white-collar employees: A study from Turkey. International Journal of Selection and Assessment, 17, 180-188.
  • Bentler, P. M. (1990). Comparative fit indexes in structural modadels. Psychological Bulletien, 107, 238-246.
  • Bentler, P. M., & Bonett, D. G. (1980). Significance tests and goodness-of-fit in the analysis of covariance structures. Psychological Bulletin, 88, 588-606.
  • Chang, K., & Smithikrai, C. (2010). Counterproductive behaviour at work: An investigation into reduction strategies. The international Journal of Human Resource Management, 21(8), 1272-1288.
  • Chen, P. Y., & Spector, P. E. (1992). Relationships of work stressors with aggression, withdrawal, theft and substance use: An exploratory study. Journal of Occupational and Organizational Psychology, 65, 177–184.
  • Dalal, R. S. (2005). A meta-analysis of the relationship between organizational citizenship behavior and counterproductive work behavior. Journal of Applied Psychology, 90(6), 1241-1255.
  • Domino, G., & Domino, M. L. (2006). Psychological testing: An introduction. Cambridge: Cambridge University Press.
  • Einarsen, S. Hoel, H., & Notelears, G. (2009). Measuring exposure to bullying and harrasment at work: Validity, factor structure and psychometric propperties of the Negative acts Questionnaire-Revised. Work and Stres, 23, 24-44.
  • Flaherty, S. & Moss, S. A. (2007). The impact of personality and team context on the relationship between workplace injustice and counterproductive work behavior. Journal of Applied Social Psychology, 37(11), 2549-2575.
  • Foldes, H. L. J. (2006). Ethical misconduct of senior leaders: Counterproductive work behaviors at the top (Unpublished doctoral dissertation). University of Minnesota, Minnesota-USA.
  • Fraenkel, J. R., Wallen, N. E., & Hyun, H. H. (2012). How to design and evaluate research in education. New York: McGraw Hill.
  • Gruys, M. L., & Sackett, P. R. (2003). Investigating the dimensionality of counterproductive work behavior. International Journal of Selection and Assessment, 11(1), 30-42.
  • Guest, D. E. (2004). The psychology of the employment relationship: An analysis based on the psychological contract. Applied Psychology: An International Review, 53(4), 541-555.
  • Hair, J. F., Anderson, R. E., Tahtam, R., L., & Black, W. C. (1998). Multivariate data analysis (5th ed.). New Jersey: Prentice-Hall.
  • Hirschman, A. O. (1970). Exit, voice, loyalty. Cambridge: Harvard University Press.
  • Hollinger, R., & Clark, J. (1982). Employee deviance: A response to the perceived quality of the work experience. Work and Occupations, 9(1), 98-114.
  • Kesler, S. R. (2007). The effects of organizational structure on faculty job performance, job satisfaction, and counterproductive work behavior (Unpublished doctoral dissertation). University of South, Florida-USA.
  • Kline, R. B. (1998). Principles and practices of structural equation modeling (3rd ed.). New York: The Guilford Press.
  • Lee, D. (2000). An Analysis Of Workplace Bullying In The UK. Personnel Review, 29, 595.
  • Leech, N. L. Barlett, K. C., & Morgan, G. A. (2005). SPSS for intermediate statistics; use and interpretation. Mahwah, NJ: Lawrence Erlbaum Associates.
  • Lunenburg, F. C., & Ornstein, A. C. (2013). Eğitim yönetimi (Çev. Ed. G. Arastaman). Ankara: Nobel.
  • Marsh, H. W., Balla, L. B., & McDonald, R. P. (1988). Goodness-of-fit indexes in confirmatory factor analysis: The effect of sample size. Psychological Bulletin, 103, 391-410.
  • MEB (2013). Ankara İl Milli Eğitim Müdürlüğü İstatistik Şube Müdürlüğü. Ankara.
  • Mount, M., Ilies, R., & Johnson, E. (2006). Relationship of personality traits and counterproductive work behaviors: The mediating effects of job satisfaction. Personnel Psychology, 59, 591-622.
  • Mowday, R. T., Steers, R. M., & Porter, L. W. (1979). The measurement of organizational commitment. Journal of Vocational Behavior, 14(2), 224-247.
  • Organ, D. W. (1988). Organizational citizenship behavior: The good soldier syndrome. Lexington, MA: Lexington Books.
  • Öcel, H. (2009). Çalışanları örgütsel vatandaşlık ve üretim karşıtı iş davranışlarının nedenlerine ilişkin bir model önerisi davranışları (Yayımlanmamış doktora tezi). Ankara Üniversitesi, Ankara.
  • Öcel, H. (2010a). Üretim karşıtı iş davranışları ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Türk Psikoloji Yazıları, 13, 18-29.
  • Öcel, H. (2010b). Adil dünya inancı ve cinsiyetin üretim karşıtı iş davranışları üzerindeki etkisi. Türk Psikoloji Dergisi, 25(66), 73-83.
  • Penney, L. M., & Spector, P. E. (2002). Narcissim and counterproductive work behavior: Do bigger egos mean bigger problems?. International Journal of Selection and Assestment, 10(1), 126-134.
  • Rayner, C., & Cooper, C. (1997). Workplace bullying: Myth or reality? Can we afford it ignore it?. Leadership and Organisation, 18(4), 211-214.
  • Raver, J. L. (2004). Behavioral outcomes of ınterpersonal aggression at work: A Mediated and moderated model (Unpublished doctoral dissertation). University of Maryland.
  • Riketta, M. (2005). Organizational identification: A meta-analysis. Journal of Vocational Behavior, 66, 358-384.
  • Rousseau, D. M. (1989). Psychological and implied contracts in organizations. Employee Responsibilities and Rights Journal, 2, 121-139.
  • Seçer, H. Ş. ve Şeçer, B. (2007). Örgütlerde üretkenlik karşıtı iş davranışları: Belirleyicileri ve önlenmesi. TİSK Akademi, 2(4), 147-175.
  • Spector, P. E., & Fox, S. (2002). An emotion-centered model of voluntary work behavior: Some parallels between counterproductive work behavior and organizational citizenship behavior. Human Resource Management Review, 12, 269-292.
  • Spector, P. E., Fox S., Penney L. M., Bruursema K., Goh A., & Kessler S. (2006). The dimensionality of counterproductivity: Are all counterproductive behaviors created equal? Journal of Vocational Behavior, 68, 446-460.
  • Spector, P. E., & Fox, S. (2010). Counterproductive work behavior and organisational citizenship behavior: Are they opposite forms of active behavior?. Applied Psychology: An International Review, 59, 21–39.
  • Sümer, N. (2000). Yapısal eşitlik modelleri: Temel kavramlar ve örnek uygulamalar. Türk Psikoloji Yazıları, 3(6), 49-74.
  • Şimşek, Ö. F. (2007). Yapısal eşitlik modellemesine giriş: Temel ilkeler ve Lisrel uygulamaları. Ankara: Ekinoks.
  • Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2007). Using multivariate statistics (5th ed.). Boston: Allyn and Bacon.
  • Tavşancıl, E. (2010). Tutumların ölçülmesi ve SPSS ile veri analizi (4. Baskı). Ankara: Nobel.
  • Zerenler, M. (2008). Örgütlerde işe devamsızlık. İçinde M. Özdevecioğlu ve H. Karadal (eds.), Örgütsel davranışta seçme konular. Ankara: İlke.
Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi-Cover
  • ISSN: 1300-4832
  • Yayın Aralığı: Yılda 4 Sayı
  • Başlangıç: 1995
  • Yayıncı: Pegem Akademi Yayıncılık Eğitim Danışmanlık Hizmetleri Tic. Ltd. Şti.
Arşiv
Sayıdaki Diğer Makaleler

İlköğretim okulu öğretmenlerinin okulun değişime açıklığı ile değişim kapasitesi algıları arasındaki ilişkinin incelenmesi

TEMEL ÇALIK, EMRE ER

Okul yöneticilerinin sosyal iletişim becerileri ile öğretmenlerin motivasyon düzeyleri arasındaki ilişki

SONER DOĞAN, Osman KOÇAK

Okul müdürlerinin kliniksel denetime ilişkin genel algı ve değerlendirmeleri

KEMAL KAYIKÇI, Gökhan CANTÜRK, Ozan YILMAZ

Üretim karşıtı iş davranışları ölçeğinin eğitim örgütlerinde geçerlik ve güvenirlik çalışması

Ebru DEMİRCİOĞLU, MURAT ÖZDEMİR

Okul müdürlerinin inisiyatif alma düzeyleri ile öz-yeterlikleri arasındaki ilişki

UĞUR AKIN