Okul müdürlerinin liderlik standartlarının geliştirilmesi
Bu araştırmanın amacı, Türkiyede okul müdürlerinin liderlik standartlarının tanımlanması ve liderlik standartları için bir kavramsal çerçeve geliştirilmesidir. Çalışmada bu amaçlar doğrultusunda nitel araştırma yöntemi kullanılmıştır. Katılımcıların belirlenmesinde amaçlı örnekleme yöntemi ve buna bağlı olarak sırasıyla zincir örnekleme, aykırı durum örnekleme ve maksimum çeşitlilik teknikleri kullanılmıştır. Araştırmanın verileri araştırmacı tarafından geliştirilen yarı yapılandırılmış bir görüşme formu ile toplanmıştır. Araştırmada elde edilen veriler öğretim, operasyonel ve okul liderliği ana boyutlarında incelenmiştir. Araştırmanın sonuçlarına göre okul müdürlerinin yeterlilik alanlarına ilişkin sahip olması gereken liderlik standartları; öğretim liderliği, operasyonel liderlik ve okul liderliği ana boyutlarında incelenmiştir. Öğretim liderliği ana boyutunda, öğretim liderliği, öğrenme ortamının yönetimi ve hesap verebilirlik ve değerlendirme, operasyonel liderlik ana boyutunda, karar alma stratejileri, bütçelendirme/okul bütçesi oluşturma, insan kaynaklarını geliştirme ve etik liderlik, okul liderliği ana boyutunda, vizyon oluşturma, toplum ve paydaşlarla işbirliği geliştirme, farklılıkların yönetimi, insan ilişkileri ve etkili iletişim boyutları ele alınmıştır. Araştırma bulguları, gelecekte okulların yönetiminde temel faktör olan müdürlerin yetiştirilmesinde bir standardın olması gerektiğini göstermiştir. Sonuç olarak okul müdürlerinin yetiştirilmesine yönelik Türkiyenin kendi özellik ve koşullarına odaklı özgün bir okul müdürü yetiştirme modeli tasarlanması gerektiği söylenebilir.
___
- Akşit, F. (2006). Performans değerlendirmeye ilişkin öğretmen görüşleri: Bigadiç ilköğretim öğretmenleri örneği. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 1(2), 76-101.
- Aslanargun, E. (2009). Öğretmen performansının değerlendirilmesi ve çoklu değerlendirme modeli. Milli Eğitim Dergisi, 38(183), 239259.
- Aypay, A. (2010). Denetici profiline ilişkin sorunlar. Gazi Üniversitesi Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 8(3), 593-622.
- Aydın, M. (2000). Çağdaş eğitim denetimi (4. Basım). Ankara: Hatipoğlu.
- Aydın, İ. (2005). Öğretimde denetim: durum saptama, değerlendirme, geliştirme. Ankara: Pegem A.
- Baffour-Awuah, P. (2011). Supervision of instruction in publıc prımary schools in Ghana: Teachers and headteachers perspectives, A dissertation submitted to the graduate studies of Murdoch University in partial fulfilment of the requirements for the Degree of Doctor of Education, School of education, Murdoch University, Australia.
- Başar, H. (1998). Eğitim denetçisi: Rolleri, yeterlikleri, seçilmeleri ve yetiştirilmeleri (4. Basım). Ankara: Pegem A.
- Buluç, B. (1997). Türk eğitim sisteminde teftiş ve denetim alt sisteminin gelişim süreci. Bilgi Çağında Eğitim Dergisi, 27-30. Retrieved from w3.gazi.edu.tr/buluc/TEFMAK.DOC
- Burgaz, B. (1995). İlköğretim kurumlarının denetiminde yeterince yerine getirilmediği görülen bazı denetim rolleri ve nedenleri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi,11, 127-134.
- Burlington School District, (2007). Differentiated teacher supervision and evaluation system. Retrieved from http://www.nctq.org/docs/69-07.pdf
- Corbin, J., & Strauss, A. (2008). Basics of qualitative research, techniques and procedures for developing grounded theory (3rd ed.). Los Angeles: Sage.
- Ellet, C. D., & Teddlie, C. (2003). Teacher evaluatioa, teacher effectiveness and school effectiveness: Perspectives from the USA. Journal of Personel Evaluation in Education, 17(1), 101-128.
- Gökçe, F. (1994) Eğitimde denetimin amaç ve ilkeleri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10, 73-78.
- Göksoy, S. ve Aslanargun, E. (2014). Denetim Sürecinde Eğitim Denetmenlerinin Davranışları. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(1), 55-77. doi: 10.14686/BUEFAD.201416207
- Holloway Ketchum, A. D. H. (1984). A case study of cues principals use ın teacher evaluation (Unpublished doctoral dissertation). Texas Tech University, USA.
- Karakaya, M. ve Mazlum, S. (2012). İlköğretim ve orta öğretim kurumlarında görev yapan öğretmenlerin eğitim denetimine ilişkin algıları. Eğitim Yönetiminde Araştırmalar Dergisi, 1-20. Retrieved from http://www.eyuder.org/bilimselyayinlar/PE6B71MW.pdf
- Kaya, Y.K. (1977). İnsan yetiştirme düzenimiz: Politika, eğitim, kalkınma (2. Baskı). Ankara: Nüve.
- Kayıkçı, K. ve Kuralay, M.E. (2011). Eğitim müfettişlerinin ilköğretim okullarında rehberlik ve işbaşında yetiştirme çalışmalarının değerlendirilmesi: Bir durum çalışması. III. Uluslararası Katılımlı Eğitim Denetimi Kongresi, 22-24 Haziran 2011 (ss. 415-432). Mersin: Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi ve TEM-SEN.
- Kılıç, A., Aslanargun, E. ve Arseven, Z. (2013). Eğitim müfettişlerinin rehberlik, denetim, inceleme ve soruşturma görevlerine yönelik bir olgubilim araştırması. Milli Eğitim Dergisi, 42(197), 5-24.
- Kılıç, A., Aslanargun, E. ve Özçelik, M. (2011). İlköğretim öğretmenlerinin mesleki gelişim kapsamında rehberlik beklenti ölçeğinin geliştirilmesi. III. Uluslararası Katılımlı Eğitim Denetimi Kongresi, 22-24 Haziran 2011 (ss. 533-554). Mersin: Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi ve TEM-SEN.
- Köroğlu, H. ve Oğuz, E. (2011). Eğitim müfettişlerinin rehberlik rollerine yönelik öğretmen, yönetici ve eğitim müfettişi görüşleri. Eğitim Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 1(2), 9-25.
- Kunduz, E. (2007). İlköğretim müfettişlerinin çağdaş eğitim denetimi ilkelerine ve kliniksel denetime yönelik davranışlarına ilişkin öğretmen algıları (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Yıldız Teknik Üniversitesi, İstanbul.
- Kuş, E. (2009). Nicel-nitel araştırma teknikleri (3. Baskı). Ankara: Anı.
- Marshall, K. (2005). It's time to rethink teacher supervision and evaluation, Phi Delta Kappan, 86(1), 727-735.
- Marshall, K. (2009). Rethinking teacher supervision and evaluation: How to work smart, build collaboration, and close the achievement gap, San Francisco: John Wiley & Sons. MEB. (2011a). Millî Eğitim Bakanlığı Eğitim Müfettişleri Başkanlıkları Yönetmeliği, Resmî Gazete, 24/06/2011 tarih ve 27974 sayı.
- MEB. (2011b). Milli Eğitim Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname, Kararname Numarası 652, Resmi Gazete, 14/09/2011 tarih ve 28054 sayı.
- MEB. (2012). Eğitim denetiminin ve teftiş kurulunun tarihçesi. Rehberlik ve Denetim Başkanlığı. Retrieved from http://rdb.meb.gov.tr/www/tarihcemiz/icerik/9
- Öz, F. (2003). Türkiye Cumhuriyeti milli eğitim sisteminde teftiş. Eskişehir: Osmangazi Üniversitesi.
- Özdemir, T.Y., Özan, M. ve Akgün, M. (2011). Denetlenenlerin rehberlik / teftiş sürecinde memnun oldukları / olmadıkları hususlar. III. Uluslararası Katılımlı Eğitim Denetimi Kongresi, 22-24 Haziran 2011 (ss. 506-518). Mersin: Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi ve TEM-SEN.
- Resmi Gazete, (2014). Millî Eğitim Temel Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun, Kanun No: 6528, Kabul Tarihi: 01.03.2014, Sayı: 28941.
- Reynolds, D., Muijs, D., & Treharne, D. (2003). Teacher evaluation and teacher effectiveness in United Kingdom. Journal of Personal Evaluation in Education, 17(1), 83-100.
- Samancı, O., Taşçıoğlu, N. ve Çetin, İ. (2010). İlköğretimde görev yapan öğretmenlerin müfettişlerden beklentileri. 1. Uluslararası Katılımlı Ulusal Eğitim Denetimi Sempozyumu, 2010 (ss. 439-444). Ankara: TEM-SEN.
- Snape, D., & Spencer, L. (2003). The foundation of qualitative research. In J. Ritche & J. Lewis (Eds.), Qualitative research practice (pp. 1-23). London: Sage.
- Su, K. (1974). Türk eğitiminde teftişin yeri ve önemi. İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.
- Taymaz, H. (1997). Eğitim sisteminde teftiş: Kavramlar, ilkeler, yöntemler (4. Basım). Ankara: TAKAV.
- Teddlie, C., Stringfield, S., & Burdett, J. (2003). International comparisons of the relationship among educational effectiveness, evaluation and ımprovement variables: An overview. Journal of Personnel Evaluation in Education, 17(1), 5-20.
- Willis, J. W. (2007). Foundation of qualitative research:Interpretive and critical approach. USA: Sage.
- Yavuz, M. ve Yıldırım, A. (2010). İlköğretim müfettişlerin seçimi ve yerleştirilmesine ilişkin öğretmen görüşleri. 1. Uluslararası Katılımlı Ulusal Eğitim Denetimi Sempozyumu, 2010 (ss. 194-199). Ankara: TEM-SEN.
- Yazıcı, Ö. ve Gündüz, Y. (2010). Etkili eğitim denetiminde yaşanan iletişim engelleri ve bu engelleri aşma yolları. Kuramsal Eğitim Bilim Dergisi, 3(2), 37-52.
- Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2008). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (4. Baskı). Ankara: Seçkin.
- Zepada, S.J. (2006). Supervision. In F. W. English (Ed.), Encyclopedia of educational leadership and administration (pp. 978-980), California: Sage.