Öğretmen Adayları ve Öğretim Üyelerinin Üniversite Kavramına İlişkin Metaforik Algıları
Bu araştırma, öğretmen adaylarının ve eğitim fakültesinde görev yapan öğretim üyelerinin üniversiteye ilişkin algılarını metaforlar aracılığıyla tespit etmeyi amaçlamaktadır. Araştırma, mevcut durumun belirlenmesi ve analiz edilmesine yönelik betimsel bir araştırmadır. Araştırmanın çalışma grubunu, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Eğitim Fakültesinde görev yapan 35 öğretim üyesi ve 2010-2011 öğretim yılı bahar döneminde beş farklı programda öğrenim gören 259 öğretmen adayı oluşturmaktadır. Araştırmanın verileri, bir adet açık uçlu soru ile toplanmıştır. Üniversiteye ilişkin algıların tespiti için öğretim üyeleri ve öğretmen adaylarından üniversite kavramlarına ilişkin metafor üretmeleri istenmiştir. Araştırmanın verilerinin toplanması, analiz edilmesi ve yorumlanmasında nitel araştırma yöntemlerinden içerik analizi tekniği kullanılmıştır. Araştırmanın bulgularına göre; katılımcılar üniversite kavramına ilişkin olumlu ve olumsuz metaforlar üretmişlerdir. Araştırmanın sonucunda, öğretmen adaylarının üniversiteye ilişkin algılarının, olumsuzluk unsuru olarak üniversite ve çok kültürlü bir ortam olarak üniversite, öğretim üyelerinin ise kapsamlı bir ortam ve anti- sosyal bir unsur olarak üniversite şeklindeki kavramsal kategorilerde yoğunlaştığı sonucuna ulaşılmıştır.
Kavramına İlişkin Metaforik AlgılarıThe Metaphoric Perceptions of Teacher Candidates and Faculty Members towards University Concept
The purpose of this study is to determine teacher candidates and faculty members perceptions of university by means of metaphors. This research is a descriptive research to analyze and identify the current situation. The sample of the study consists of 35 faculty members and 259 teacher candidates attending five different departments of Faculty of Education, Eskişehir Osmangazi University in the 2010-2011 academic years. The data were collected by a number of open-ended questions. To determine the perceptions of university, faculty members and teacher candidates were asked to produce concepts of metaphor. The data were collected, analyzed and interpreted by using content analysis technique. According to the findings, participants produced both positive and negative metaphors on the concept of university. As a result, the perceptions of teacher candidates are concentrated in the categories of university as a negative element category and university as a multiculturalism and diversity space, therefore faculty members are concentrated in university as a comprehensive place and a anti-social element.
___
- Althusser, L. (2006). İdeoloji ve devletin ideolojik aygıtları (Çev. A. Tümertekin). İstanbul: İthaki.
- Aydoğdu, E. (2008). İlköğretim okullarındaki öğrenci ve öğretmenlerin sahip oldukları okul algıları ile ideal okul algılarının metaforlar yardımıyla analizi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Eskişehir.
- Baker, P. J. (1991). Metaphors of mindful engagement and a vision of beter schools. Educational Leadership, 48(6), 32-35.
- Balcı, A. (Ed.) (2008). Örgüt mecazları. Ankara: Ekinoks.
- Balcı, F. A. (2011). Okul metaforları: İlköğretim müfettişlerinin okul algıları. Eurasian Journal of Educational Research, 3(44), 27-38.
- Balyer, A. ve Gündüz, Y. (2011). Türk yükseköğretim yönetim sisteminde YÖK ile yaşanan paradigmatik dönüşüm: vakıf üniversiteleri çelişkisi. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 31, 69-84.
- Cerit, Y. (2006). School metaphors: The views of students, teachers and administrators. Educational Sciences: Theory & Practice, 6(3), 692-699.
- Çetinsaya, G. (2014). Büyüme, kalite, uluslararasılaşma: Türkiye yükseköğretimi için bir yol haritası. Eskişehir: Yükseköğretim Kurulu Yayını.
- Doğramacı, İ. (2007). Türkiye’de ve dünyada yükseköğretimin yönetimi. Ankara: Meteksan.
- Dolgun, U. (2010). Yirmi birinci yüzyılda yükseköğretimin yeni misyonu: Ticari üniversiteler ve girişimci akademisyenler. İstanbul Üniversitesi Sosyoloji Konferansları Dergisi, 42, 15-39.
- Döş, İ. (2011). Okul paydaşlarının metaforlar yardımıyla okul örgütlerini algılama biçimlerinin değerlendirilmesi (Yayımlanmamış doktora tezi). Fırat Üniversitesi, Elazığ.
- Erdem, A. R. (2013). Bilgi toplumunda üniversitenin değişen rolleri ve görevleri. Yükseköğretim Dergisi, 3(2), 109-120.
- Grady, N. B., Fisher, D. L., & Fraser, B. J. (1996). Images of school through metaphor development and validation of a questionnaire. Journal of Educational Administration, 34(2), 41-53.
- Gozzi, R. (1999). The power of metaphor in the age of electronic media. New York: Hampton Press.
- Gök, F. (1998). Cumhuriyet döneminde eğitim sistemi ve üniversiteler. İktisat Dergisi, 383, 75-80.
- Günay, D. (2007). Yirmibirinci yüzyılda üniversite. C. Coşkun (Ed.) Değişim çağında yükseköğretim (ss. 77-88). İzmir: Yaşar Üniversitesi.
- Hirsch, E. E. (1997). Anılarım: kayzer dönemi, Weimar Cumhuriyeti, Atatürk ülkesi (Çev. F. Suphi). Ankara: TÜBİTAK.
- Işıklı, A. (2002). Neoliberal bir saldırı. Evrensel Kültür Dergisi, 123.
- Kant, I. (1992). The conflict of the faculties (Çev. M. J. Gregor). University of Nebraska Press.
- Korkmaz, F. ve Bağçeci, B. (2013). Lise öğrencilerinin üniversite kavramına ilişkin metaforik algıların incelenmesi. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(1), 187-204.
- Korukoğlu, A. (2003). Üniversite öğrencilerinin eğitimden beklentileri: Ege Üniversitesi İ.İ.B.F. örneği. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 8(1), 79-89.
- Küçükcan, T. & Gür, B. (2009). Türkiye’de yükseköğretim: Karşılaştırmalı bir analiz. Ankara: SETA.
- Mahlios, M., & Maxson, M. (1998). Metaphors as structures for elementary and secondary preservice teachers’ thinking. International Journal of Educational Research, 29, 227-240.
- Miles, M. B., & Huberman, M. A. (1994). An expanded sourcebook qualitative data analysis. London: Sage.
- Morgan, G. (1986). Images of organization. Baverly Hills: Sage Publication.
- Nalçacı, A. ve Bektaş, F. (2012). Öğretmen adaylarının okul kavramına ilişkin algıları. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(1), 239-258.
- Nikitina, L., & Furuoka F. (2011). Revisiting metaphors for education: a student’s perspective. Asia Pacific Education Review, 12(2), 311-318.
- Ortaş, İ. (2004). Üniversite özerkliği nedir? Üniversite ve Toplum, 4(1), 1-7.
- Özan, M. B. ve Demir, C. (2011). Farklı lise türlerine göre öğretmen ve öğrencilerin okul kültürü metaforu algıları. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 21(2), 106-126.
- Özdemir, M. (2012). Lise öğrencilerinin metaforik okul algılarının çeşitli değişkenler bakımından incelenmesi. Eğitim ve Bilim, 37(163), 96-109.
- Saban, A. (2008). Okula ilişkin metaforlar. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 55, 459-496.
- Saban, A., Koçbeker, B. N. ve Saban, A. (2006). Öğretmen adaylarının öğretmen kavramına ilişkin algılarının metafor analizi yoluyla incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri Dergisi, 6(2), 461-522.
- Sakınç, S. ve Bursalıoğlu, S. A. (2012). Yükseköğretimde küresel bir değişim: Girişimci üniversite modeli. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 2(2), 92-99.
- Şimşek, H. ve Adıgüzel, T. (2012). Yükseköğretimde yeni bir üniversite paradigmasına doğru. Eğitim ve Bilim, 37(166), 250-661.
- Şişman, M. (2002). Örgütler ve kültürler. Ankara: Pegem Akademi.
- Tekeli, İ. (2003). Dünya’da ve Türkiye’de üniversite üzerinde konuşmanın değişik yolları. Toplum ve Bilim Dergisi, 97, 123-144.
- Trow, M. A. (2005). Reflections on the transition from elite to mass to universal access: Forms and phases of higher education in modern societies since WWII. In J. Forest and P. Altbach (Eds.). International handbook of higher education (pp. 243- 280). Netherlands: Springer.
- UNESCO (2000). Yirmi birinci yüzyılda yükseköğretim, vizyon ve eylem (Çev. G. A. Baskan). Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 6(22), 167-189.
- Ural, A. (2013). Kavram yanılgılarıyla yanılsanan üniversite. Eğitim Bilim Toplum Dergisi, 11(42), 258-264.
- Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2008). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin.
- Yılmaz, K. (2007). İlköğretim okulu 6.,7. ve 8. sınıf öğrencilerinin okul yaşamının niteliğine ilişkin görüşleri. Kastamonu Eğitim Dergisi, 15(2), 485-490.